Palenie w tramwajach jest surowo wzbronione, a rozszerzenie tego zakazu na przystanki wydaje się już tylko kwestią czasu. Cóż, palenie tytoniu stało się obecnie démode. Jednakże kiedyś, a dokładnie w czerwcu 1932 r. lobby nikotynowe przeforsowało przywilej, który dziś wydałby się niemożliwy - zezwolono oto palaczom na oddawanie się swojemu nałogowi w tramwaju przeznaczając dla nich "wagony przyczepne". Ale to nie wszystko, bowiem nowe rozporządzenie samego Ministerstwa Komunikacji dotyczyło "wszystkich tramwajów na terytorjum Rzeczypospolitej".
Wprowadzenie go w życie napotykało jednak na wiele przeszkód. "Kurjer Czerwony" pisał, że pierwsze dni po ogłoszeniu ministerialnego dokumentu wywołały "szereg nieporozumień palaczy z konduktorami", którzy nie otrzymali odpowiednich wskazówek jak mają się zachować wobec palących. "Kurjer" proponował wydanie tymczasowych przepisów argumentując to tym, że "szkoda przecież zdrowia na nieporozumienia pomiędzy publicznością, a konduktorami." Szkoda, bo "niecierpliwi palacze telefonują do nas z zapytaniem kiedy nareszcie znikną z przyczepnych wagonów tramwajowych tabliczki z groźnym napisem: Nie palić!"
Wkrótce instrukcje odpowiednie wydano, tabliczki zniknęły i choć "świat palaczów odniósł zwycięstwo, zdobywszy prawo palenia w przyczepnych wozach tramwajowych" - pisała rok później związana z wojskiem (czyli sferami najbardziej uzależnionymi od tytoniu) "Polska Zbrojna" - "to należało jednocześnie zatroszczyć się o dostarczenie warunków odpowiednich ku temu, co w danym wypadku nie jest zbyt skomplikowane: idzie o zainstalowanie odpowiedniego typu popielniczek - to wszystko".
Dalszy przebieg wypadków pozwala domniemywać, że dyrekcja Tramwajów od początku celowo sabotowała zalecenia naczelnych organów państwowych, gdyż w 1934 r. ta sama wojskowa gazeta donosiła ponuro: "Zamach dyrekcji tramwajów na palaczy". Co się stało? Otóż urzędnicy tramwajowi poczynili starania "o zniesienie pozwolenia na palenie tytoniu w przyczepnych wagonach". "Wniosek ten motywuje dyrekcja tramwajowa tem, że tylko nieliczni pasażerowie korzystają z prawa palenia w wagonach przyczepnych" - dodawała "Gazeta Warszawska".
A przecież pozwolenie z 1932 r. - pisała "Polska Zbrojna" - "było wielką wygodą dla palaczy, zwłaszcza palaczy namiętnych". A teraz "w porównaniu z krajami zachodniej Europy jesteśmy pod tym względem upośledzeni. Na każdym niemal kroku spotyka się napis 'Palenie wzbronione'". Gazeta przypominała, że "jeszcze do niedawna obowiązywał zakaz palenia papierosów na moście ks. Poniatowskiego. Często zakazy te wydawane są nie wiedzieć poco."
Obecnie, gdy z każdej paczki papierosów litery układają się w złowróżbne zdania typu "palenie jest przyczyną wielu groźnych…" czy "palenie zabija" można odnieść wrażenie, że wcale taka upośledzona "pod tym względem" Warszawa wówczas nie była. Przeciwnie Warszawa stała wówczas w awangardzie. Bo już w połowie lat 20-tych bawiący w stolicy niemiecki pisarz Alfred Döblin z zachwytem odnotowywał, że w Warszawie "ludzie dobrze wychowani nawet nie palą na ulicy". A cóż dopiero mówić o tramwaju…
__________
Niniejszy tekst - w skróconej formie - ukazał się w 2006 r. na warszawskich stronach "Dziennika" w ramach cyklu "Alfabet warszawski". Wydawca nie podpisał był jednak z autorem stosownej umowy, zaś otrzymane przezeń honorarium urągało dobremu imieniu Wydawcy oraz jego - powszechnie znanym w całej Europie - możliwościom finansowym.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
