W jaki sposób będzie zorganizowane łużyckie szkolnictwo, taki wpływ będzie miało ono na stan świadomości narodowej oraz na liczbę Serbołuzyczan znających swój ojczysty język.
Zamykanie szkół z wykładowym językiem łuzyckim, bądź przekształcanie je w szkoły dwujezyczne gdzie język niemiecki jest dominujacy w niedalekiej przyszłości może dramatycznie odcisnąć sie na połozeniu społecznym Łużyczan. Problemy, które dotykają łużycką tożsamość narodową, mają taki sam wpływ na łużycki język, kulturę i szkolnictwo, przy czym o ile świadomość narodowa, język i kultura leżą w sferach psychicznych człowieka, do których dostęp jest jedynie pośredni, o tyle stan szkolnictwa zależy w dużej mierze od przesłanek społecznych i aktywności samych zainteresowanych. Życie i procedury społeczne natomiast są ogólnie dostępne i stają się przez to najważniejszym polem starań Serbów łużyckich o utrzymanie swojej narodowości.
Kluczowym, jak się wydaje zadaniem łużyckich szkół jest rzetelności i i skuteczność w nauczaniu języka łużyckiego. Odmienna od otoczenia mowa jest najważniejszym warunkiem istnienia odrębności narodowej, co dotyczy nie tylko mniejszości łużyckiej, ale jeszcze około dwóch dziesiątek innych mniejszości narodowych w Europie min. Bretończyków we Francji, Walijczyków w Wielkiej Brytanii, Basków i Katalończyków w Hiszpanii w Hiszpani a także Polaków na Litwie, Węgrów na Słowacji, z taką różnicą, że ci ostatni mają swoje państwa narodowe i otrzymuja od macierzy pomoc. Na taka pomoc nie moga liczyc Łuzyczanie, największe wsparcie w zachowaniu jezyka narodowego udzielaja im Czesi oraz Polacy, przy czym pomoc Polski ograniczona jest do instytucji przede wszystki prywatnych, jak Stowarzyszenie polsko-serbołuzyckie Prolusatia z siedzibą w Opolu.
Wypowiedż prezesa PIS Jarosława Kaczynskiego o symetrii w traktowaniu mniejszości niemieckiej w Polsce i polskiej w Niemczech ma istotne znaczenie dla zachowania tozsamości narodowej Polaków za Odrą. Prawo niemieckie uznaje za mniejszości cztery narody: Fryzów, Górno Łuzyczan zwanych przez Niemców Wenden i Dolno Łuzyczan-Sorben oraz Sinti i Roma, ludność pochodzenia cygańskiego która otrzymała ten przywilej jako zadość uczynienia za zbrodnie popełnione na nich prze Niemców. Statusu mniejszości narodowej nie posiadaja Polacy, utracili ja podczas hitlerowskich rządów w III Rzeszy, do tej pory, pomimo wielu starań nie udało sie uregulowac tej kwestii. Od wielu lat trwaja na ten temat rozmowy polsko-niemiecki, ale bez żadnych efektów. Niemcy stoja na stanowisku, że status mniejszości w Niemczech ma ten naród który prze wieki zamieszkuje zwarty obszar, a Polacy po powojennej zmianie granic nie zaliczaja się nich. W większosci sa rozrzuceni po terenie całych Niemiec w wyniku głownie emigracji zarobkowej a w mniejszym stopniu politycznej.
Silne przekonanie o potrzebie zachowania własnego języka mogłoby stać się gwarancją przetrwania. Niski prestiż łużycczyzny w świadomości narodu jest zatem najtrudniejszym przeciwnikiem dla szkolnictwa. Opanowanie języka łużyckiego jeszcze nie prowadzi do szerokiego jego zastosowania. Do tego potrzebne jest uświadomienie narodowe. Uświadomieni, patriotycznie nastawieni Łużyczanie powinni odkrywać nowe sfery komunikacji w języku ojczystym, powinniaktywizować procesy wewnątrzjęzykowe. Środowiska łużyckojęzyczne powinny nie tylko utrzymywać stan swego języka na dotychczasowym poziomie, ale pełnić role normotwórcze, dawać przykład wprowadzania łużycczyzny do życia gospodarczego, politycznego, zawodowego i umożliwiać językowi łużyckiemu twórczy rozwój a do tego potrzebna jest pomoc państwa niemieckiego.
Inne tematy w dziale Polityka
