Wiesław Chrzanowski, Semka i "Spółdzielca"

Po śmierci tak wybitnego polityka, jakim był Wiesław Chrzanowski naturalne, że ukazało się mnóstwo wpisów, notek i wspomnień. Do najciekawszych należy artykuł Semki w „UważamRze”. W toku narracji autor rozprawił się z posądzeniem Chrzanowskiego o działalność agenturalną, przypominając wyrok sądu lustracyjnego. Jednak wyrok odnosił się do okresu powojennego, natomiast nowym trendem jest oskarżanie Chrzanowskiego o działanie w latach 60- i 70-tych.

Po raz pierwszy dowiedziałem się o tym na tym blogu z komentarza do mojej notki na temat braku w dorobku IPN biografii Chrzanowskiego. Internauta podał, że Chrzanowski miał kryptonim „Spółdzielca” i donosił w środowisku. Odpisałem, że z moich lektur wynika, że kryptonim „Spółdzielca” odnosił się do Chrzanowskiego jako figuranta, a szczególnie do informacji uzyskiwanych przez podsłuch pokojowy założony w jego mieszkaniu.

Niemniej tajny współpracownik „Spółdzielca” istniał, został zarejestrowany w październiku 1962 r. przez Wydz. II KMO m.st. Warszawy, przekazany do Wydz. III-1 (środowiska twórcze) w kwietniu 1982 r., a wyrejestrowany w styczniu 1990 r. Teczki ze współpracy nigdy do archiwum nie dotarły, zostały rzekomo zniszczone za ostatniego komunistycznego rządu. Po ludzku mówiąc „Spółdzielca” donosił blisko 30-lat, a w nagrodę zniszczono dokumentację współpracy.

Wiesława Chrzanowskiego należy wykluczyć z kręgu podejrzanych, ponieważ według znanych mi danych z 1968 r. jego sprawa miała inny numer rejestracyjny i prowadzona była w innych jednostkach. Ze względu na wewnętrzne przepisy SB nie jest możliwe, a w zasadzie zakazane, aby jedną osobą zajmowały się różne jednostki.

Sprawa „Spółdzielcy” jest także ciekawych przyczynkiem do działalności służb specjalnych III RP. Otóż z udostępnionych zapisów ewidencyjnych wynika, że również funkcjonariusze UOP nie potrafili ustalić, zidentyfikować tw „Spółdzielcy”. A historycy IPN? Bardzo proszę o linki.