“No więc niech Polska przyłączy się do tego głupiego protokołu i w ten sposób ułatwi reszcie Europy ratyfikację Traktatu i Karty” – powiedział mi wczoraj jeden z najbardziej wpływowych, znanych i inteligentnych politykόw europejskich (nie, nie mam na myśli Europosła Ryszarda Czarneckiego; mόj rozmόwca nie jest Polakiem).
Rozszyfruję to zdanie. „Ten głupi protokόł” – to tzw. „protokόł brytyjski”, dzięki ktόremu Wielka Brytania wyłączyła obowiązywanie Karty Praw Podstawowych w swoich sądach. Brytyjczycy uczynili to, explicite, ze względu na obawę przed egzekwowaniem praw związkowych u siebie – czyli właśnie tych praw, wobec ktόrych wielki entuzjazm wyraziła Polska w swej deklaracji dotyczącej Karty.
Protokόł tzw. „brytyjski” (to nie jest jego oficjalna nazwa, tylko potoczna) ma charakter wiążący wobec Unii Europejskiej i innych państw członkowskich i oznacza, że stosowanie Karty w dużej mierze jest zawieszone w odniesieniu do państw, ktόre się do niego przyłączą. Na razie chęć takiego przyłączenia się wyraziła tylko Polska (wcześniej wstępnie sygnalizowała taką intencję Irlandia, ale jej nie podtrzymała).
(Protokόł, dodam to na marginesie, ma nawet dla Brytyjczykόw znaczenie prawie wyłącznie symboliczne. Te nieliczne prawa socjalne i związkowe, o ktόrych mόwi Karta, są i tak już proklamowane przez inne prawa unijne, ktόre i tak są obowiązujące w UK – jak całe prawo unijne, ktόre ma prymat nad prawem krajowym i ktόre może być przywoływane w sądach krajowych. Chodziło o uspokojenie części brytyjskiej opinii publicznej, ktόrą sama nazwa „Karta Praw Podstawowych” denerwuje).
Nowy premier i rząd Polski mają dylemat a właściwie „trylemat” (przepraszam za nowe słowo, ale już zetknąłem się w języku angielskim ze słowem „trilemma”):
(1) podpisać Traktat Reformujący wraz z Kartą (ale wtedy natrafią na mur PiS-u, ktόry dysponuje mniejszością blokującą ratyfikację w Sejmie, bo mają w tej chwili 11 głosόw ponad jedną trzecią),
(2) podpisać tylko Traktat ale przyłączyć się do protokołu brytyjskiego, czyli wyłączyć się spod obowiązywania Karty (co ośmiesza Polskę a zwłaszcza Platformę w oczach europejskich partnerόw, bo wszyscy wiedzą, że oficjalne zastrzeżenia względem Karty, wysuwane przez PiS: roszczenia niemieckie, małżeństwa homoseksualne, to absurd; innymi słowy, już na początek rządόw Platformy skazujemy się w naszej polityce względem Unii na pozycję kraju-dziwaka);
(3) podpisać w Lizbonie Traktat wraz z Kartą po czym skierować sprawę ratyfikacji na ścieżkę referendalną (z minimalnym tylko ryzykiem przegrania referendum w Polsce – społeczeństwo jest bardzo przychylne i Traktatowi i Karcie – ale z nieprzychylnym stosunkiem naszych partnerόw europejskich, ktόrzy nie chcą referendόw w innych krajach, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, bowiem przyjęcie formy Traktatu Reformującego zamiast Traktatu Konstytucyjnego miało na celu właśnie wybrnięcie z referendalnych kłopotόw). Referendum polskie mogłoby spowodować efekt lawiny w innych państwach.
Ot, takie jest menu Tuska. Co zrobi? Co powinien zrobić? To dwa rόżne pytania.
Moje przewidywanie jest takie, że wybierze opcję (2), bo jest politykiem pragmatycznym, może aż nadto. Moja rekomendacja? Opcja (3). Chrzanić (przepraszam za słowo) PiS, chrzanić (przepraszam za słowo) Wielką Brytanię i inne państwa: pokazać, że w sprawie, wokόł której w Polsce doszło do takiej polaryzacji, Vox Populi jest najlepszym arbitrem. I że nie ma powodu obawiać się tego werdyktu.
No ale ja nie jestem politykiem.
