W dwukonnej karecie
starozakonny staruszek
w cylindrze na głowie
jedzie z synagogi
kiwa się, mówi do siebie:
królem jestem, królem jestem, jestem królem.
Mężczyźni stoją szpalerem
Kobiety wyglądają z okien
Dzieci wieszają girlandy
Żandarmi klękają na bruku.
Wtedy Jahwe wyciągnął rękę
zdarł jemu z głowy cylinder
nasadził ciernistą koronę.
Zaczem karetą dwukonną
staruszek starozakonny
wjechał prosto do nieba.
Dymy stoją nad miastem
Dzieci wieszanych girlandy
Kobiety leżą na bruku
Żandarmi stoją szpalerem.
Mentona, kwiecień 1956
Aleksander Wat, Wielkanoc; z tomu Wiersze, Warszawa 1957
klucz do wiersza?
naprawdę powinnam go proponować?
kiepska to dla mnie rola, nie jestem historykiem, trzymam się z daleka od wyznawców i rewizorów...
no i uważam, że w Wielkanocy, jak często bywa w poezji, wszystko, co ważne i warte namysłu jest na powierzchni; zostało zapisane, uporządkowane w wersach, zadysponowane przez wielkie/małe litery, osadzone w koniecznych kontekstach historycznych i kulturowych...
wystarczy zatem przeczytać wiersz (bajkę?), w elementarnym skupieniu i bez uprzedzeń...
wystarczy nie kombinować interpretacyjnie, ideologicznie...
----------
ze spraw ważnych, i dlatego precyzyjnie zapisanych przez Autora:
słowa - te właśnie, w takim właśnie szyku, powtórzeniu, inwersji, derywacji...
postacie - pojedyncze i zbiorowe, ich ranga, usytuowanie wobec siebie oraz w przestrzeni...
czas i miejsce - zintensyfikowane; kontekst z tytułu i fabuły wiersza zostaje dopełniony kontekstem biograficznym z sygnacji pod wierszem...
symbole i alegorie - jednoznaczne, a jednocześnie transgresyjne...
fabularność i sekwencyjność zdarzeń - starannie kadrowana, przypisana do obszarów...
emocje i nastrojowość - dyskrecja interpunkcyjna, sakralizująca rytmizacja, "matematyka" poetycka...
moc świadectwa - to, co opisane w wierszu, naprawdę się zdarzyło i naprawdę zostało zapamiętane...
----------
jedyne, co ode mnie, jako poszerzenie lektury, to obraz Marca Chagalla, Białe ukrzyżowanie, 1938
olej na płótnie o wymiarach 155 x 140 cm, obecnie w zasobach Art Institute w Chicago
https://www.rp.pl/Rzecz-o-historii/201219431-Obraz-pelen-tajemnic-Biale-ukrzyzowanie.html
