To chyba jeden z najsłabiej opracowanych tematów w przestrzeni publicznej. Anarcho-kapitaliści twierdzą, że tylko aksjomat o nieagresji jest obiektywny. Z kolei lewaki twierdzą, że obiektywne jest zmuszanie do zapinania pasów w samochodzie czy decydowanie, co cudze dzieci jedzą w szkole. Mamy pełne spektrum skrajności w tych kwestiach. Co więcej, bardzo często można spotkać się z naiwnym i niezmiernie mylącym twierdzeniem, że obiektywne jest to, z czym wszyscy się zgadzają. Jaka jest więc prawda?
Odpowiedź jest zadziwiająco prosta: subiektywne jest to, co zależy od zmiennych cech poszczególnych ludzi, a obiektywne jest to, co jest od nich niezależne. Tymczasem różne opinie poszczególnych ludzi na obiektywne tematy nie dowodzą subiektywności tychże kwestii, ale braku kompetencji większości ludzi. Chyba najprostszym przykładem na ukazanie tych różnic jest sytuacja, gdzie że alkoholik twierdzi, że potrzebuje alkoholu, a tak naprawdę potrzebuje odwyku.
Subiektywne są upodobania, np. co do czyjejś urody, subiektywne są pomysły na dobrą pracę czy właściwą szkołę, subiektywny jest wybór trybu życia, umeblowanie mieszkania, dieta, dobór znajomych, itd., itp. Nie przeczy to jednak temu, że w każdej z tych sfer, są pewne elementy obiektywne. Np. im zdrowsza dieta, tym zdrowsze ciało.
Obiektywne są prawdy, fakty empiryczne, analizy logiczne oraz wyliczenia matematyczne, prawa natury, itd., itp.
No dobrze, a teraz co z tego wynika? Kwestii subiektywnych nikt, nikomu nie powinien narzucać – to oczywiste dla każdego, oprócz socjalistów, czyli niestety oprócz ok. 70% społeczeństwa. Czy jednak wszystkie kwestie obiektywne powinny być narzucane prawnie? Otóż nie. Te obiektywne kwestie, które dotyczą relacji w sferze publicznej należy normalizować i narzucać, zaś te, które funkcjonują w odniesieniu do ich autora, oraz osób dobrowolnie aprobujących, należy pozostawić w spokoju. Jak realnie wprowadzić taki dualizm w życie? Wystarczy nie rezygnować z zakazów prawnych jako takich, lecz całkowicie odrzucić idee prewencji – wtedy ścigane i karane będą tylko te przypadki złamania norm obiektywnych, które ktoś samodzielnie zgłosi – a to dowód na to, że złamanie norm obiektywnych wyszło poza strefę inicjatora i osób dobrowolnie aprobujących. W takim układzie jest i wolność, i porządek.
Skrajni liberałowie, którzy nie bardzo wiedzą, jak odeprzeć ten argument, ale bardzo chcą to zrobić, zazwyczaj rzucają wtedy hasła typu: a kto ma o tym decydować/ a kto ma to wprowadzić w życie/ a jakim prawem narzucać ludziom, co jest obiektywne/ a kim ty jesteś, żeby decydować/ itd., itp. Cel wszystkich tych zarzutów jest podobny, lecz pytania tego typu miałyby jako taki sens wtedy, i tylko wtedy, gdyby ktoś uważał, że absolutnie nic nie jest obiektywne i warte postulowania. Tymczasem ludzie zadający te pytania (przynajmniej ci, z którymi ja miewam do czynienia), sami uważają, że obiektywnym systemem gospodarczym jest wolny rynek i że należy dążyć do jego wprowadzenia. Nie przeszkadza im, że większość ludzi twierdzi, iż nie mają oni racji i najlepsza jest przymusowa komuna bez dysydentów. Nie mam nic przeciwko przymusowemu wprowadzeniu wolnego rynku, bo inaczej nie da się tego zrobić, jednak dlaczego wmawiać sobie, że tylko jedna jedyna prawda jest obiektywna, a inne, nawet znacznie prostsze do wywnioskowania, już nie?
Podsumowując, zamiast wmawiać sobie skrajne koncepcje, wystarczy wykoncypować skądinąd prostą zależność, która pozwala rozgraniczyć, co jest obiektywne, a co nie jest. Następnie wystarczy połączyć to z godnością i podmiotowością człowieka, i już mamy podstawy do głoszenia całkiem rozsądnych poglądów. To chyba nie aż takie trudne?
http://www.MateuszDrabik.md
http://www.facebook.com/Mateusz.Drabik.MD
http://www.facebook.com/KonserwatywnyKosmopolityzm
