Morawiecki - apostoł niedopieniążkowania

Mam bogatą kolekcję „ekspozesów” polskich: bo z formalno-prawnego punktu widzenia są to jednostronnie podpisane – przez wygłaszającego – umowy: ja Narodowi to i to, a Naród – w osobach Posłów – zatrudnia mnie jako wszechwładnego Premiera.

Żadnemu z autorów „expozesów” nie kontrasygnowałbym umowy: bo w żadnym nie spotkałem choćby zdanie na ten temat, jak spowodować, by Ludzie-Rodziny-Wspólnoty wyzwolić spod drenażowej władzy dysponentów Patentów-Marek-Pieniądza, jak udostępnić każdemu z nas niezbywalną i wciąż odnawialną zdolność akumulowania.

Byśmy przestali być wreszcie oswojonymi pupilami, z których jedne trzyma się w pokoju, dając kojec i karmę, a inne trzyma się na łańcuchu, głodząc i traktując kijem, by były bardziej „obronne”.

*             *             *

Zacznijmy od początku

Fachowcy są zgodni: w dobie, kiedy Komercjalizm wyparł na dobre Wzajemnictwo i Gromadnictwo – życie w Mrowisku skupia się na ustawicznej walce ze wszystkimi o wszystko – o dostęp do wszystkiego co finansowe: zarobek, kredyt, budżet, gwarancje, ubezpieczenie, fundusz.

Kiedy zaś Komercjalizmu było jak na lekarstwo (czyli wcześniej niż półtora tysiąca lat temu) – Mrowisko zajmowało się poszukiwaniem Transakcji Społecznych: ludzie, zrobię co(kolwiek), co wam posłuży, jeśli w zamian dacie mi strawę i możliwość pobudowania się.

Nie wiem jak tam prawdziwi ekonomiści (bo ja to jestem taki bardziej filozof, choć obyty z matematyką, fizyką, chemią i biologią, czyli podstawowymi „wspornikami” myślenia ekonomicznego) – ale jak się przyjrzeć – to widać „sprzeczność antagonistyczną” (sprzeczność nie do „zagłaskania”) między postawą poszukiwania pieniążków a postawą oferowania dobra użytecznego za dostęp do Społecznej Puli Dostatku (dostęp do stołu).

Użyłem w tabeli pojęcia „akumulacja”, kluczowego dla niniejszej wypowiedzi. W ekonomii słowo to oznacza koncentrację wolnych środków, czyli tych części dochodów, które możemy bez szwanku dla własnej kondycji wyłączyć z bieżącej konsumpcji. Wskazałem też na ryzyko, czyli na to, że kiedy akumulujemy (np. oszczędzamy) – to nie zawsze potem możemy oszczędności w całości znów przekształcić w dochód realny.

Człowiek, który chce uchodzić za racjonalnego – przynajmniej przed lustrem – powinien w czasach współczesnych (Komercjalizm) podejmować się wyłącznie takiej „roboty”, która umożliwi mu akumulację, odłożenie wolnych środków na czas choroby, na większy zakup, na (roz)budowę lokum i na podobne przypadki. A dodatkowo powinien umieć oszacować, jakie jest ryzyko takiej czy innej formy oszczędzania.

Powyższe porównanie między Zatrudnieniem a Współpracą wypada zdecydowanie na niekorzyść Zatrudnienia. Niemal zerowa podmiotowość „pracownika” wiąże się z kilkoma paradoksami, na przykład z takim, że:

Paradoks ten umiem wytłumaczyć tylko w ten sposób, że praca „techniczno-fizyczna” jest łatwo mierzalna, jej efekty można ocenić „gołym okiem” i niemal zawsze natychmiast, a praca „koncepcyjno-umysłowa” jest – co do efektów – nieuchwytna bezpośrednio, wymaga weryfikacji, czasu. Stąd „biurowym” łatwiej jest się „pozycjonować, choć uwiera ich zniewolenie , a „pracujący w „ruchu” rozliczani są z „wykonania, ilości”, a więc i dodatkowo z tego, że „nie stoją bezradnie”, tylko wyręczają „szefa” interwencjami tam, gdzie trzeba „podtrzymać proces”.

Paradoksu tego nie można znaleźć w literaturze ekonomicznej czy w ogóle społecznej.

Dodajmy, dla jasności obrazu, że duża część Zatrudnionych (około 20-30%) ma formalnie status Przedsiębiorców, i mowa tu nie tylko o paskudnym procederze „samo zatrudnienia, ale też o tym „biznesie”, który w rzeczywistości obsługuje na własne ryzyko rekinów gospodarczych, w pełni podporządkowując się w działaniu „liderom rynku”.

*             *             *

Każdy, kto myśli kategoriami „dobra ogólnego” (nie każdy musi, choć każdy powinien) – widzi jasno, że gwarantem rzeczywistej wolności (tej pisanej Dużymi Literami) jest swobodny dostęp do akumulacji własnej: jeśli już gaworzymy o Rynku – to mniej ważna jest „swobodna konkurencja asortymentem” towarów i usług, swoboda przepływu towarów, usług, majątku wytwórczego i dochodów-zysków, swoboda przemieszczania się i wyboru „zakotwiczenia” kooperacyjnego – a najważniejsza jest właśnie swoboda akumulacji własnej.

No, więc przyjrzyjmy się światu współczesnemu, komercjalnemu (ostatnie półtora tysiąca lat). W świecie tym stopniowo uzyskała dominacje formuła Zatrudnienia kosztem formuły Współpracy. Otóż w warunkach Zatrudnienia decydentem określającym ile, kto i na jakim ryzyku może akumulować – jest dysponent pieniądza, czyli pracodawca.

Jeśli pieniądz zdefiniujemy jako kredyt, gotówka, ubezpieczenie, budżet, fundusz, płynne papiery wartościowe, gwarancje – to rozumiemy aż nazbyt jasno, dlaczego Dowolna przestrzeń gospodarcza jest przecież aż gęsta i lepka od „niezwykle pożytecznych i poręcznych” regulacji finansowych, na przykład takiej drobnej, że gotówkę z kasy należy na noc zdeponować w banku, a nie we własnym sejfie. To są tysiące takich właśnie regulacji. Wszystko po to, by pracownik miał ograniczone możliwości akumulacji, a jeśli już – to użyje własnych środków pod ścisłą kontrolą finansjery – i aby finansjera zawsze dysponowała „cudzą akumulacją”.

Rozumiemy już teraz, że tzw. pracodawca (w rzeczywistości zatrudnieniodawca) – eksploatowany tu w charakterze przykładu – jest zaledwie trybem w maszynerii akumulacyjnej. Co nie zmienia faktu, że uczestniczy – i to na pierwszej linii frontu – w procederze gospodarczym, którego istotą jest NIE DOPUŚCIĆ DO AKUMULACJI WSZELKICH ZATRUDNIONYCH, chyba że są już „oswojeni” i za wynagrodzenie umożliwiające niewielką akumulację – będą dociskać innych zatrudnionych do granicy dochodowej nie pozwalającej oszczędzać.

Wspomnijmy tylko, że brak warunków akumulacji, to jedno, a drugie – to status pariasa, któremu umożliwia się (albo i nie) osiąganie dochodów na poziomie „poniżej wszystkiego”).

Jeśli 80% zatrudnionych nie ma możliwości akumulowania (bo są nagradzani na poziomie „survivalu ekonomicznego”), a pozostali zatrudnieni (mający większe wynagrodzenie, oszczędności) mogą akumulować tylko poprzez usztywnione systemowo procedury – to o Rynku gospodarczym możemy wyłącznie pomarzyć. Bo tylko ten, kto dysponuje własnymi – a najczęściej cudzymi – oszczędnościami – ma swobodę podejmowania działań gospodarczych z całej dostępnej cywilizacyjnie palety, a do tego mają narzędzia przerzucania ryzyka na tych słabszych akumulacyjnie (np. przepisy pozbawiające szans odzyskania oszczędności, kiedy zbankrutuje instytucja finansowa).

O samej akumulacji piszę tu niewiele. Ale trzeba wspomnieć, że są – współcześnie – trzy podstawowe kierunki „inwestowania”: patenty (prawo do korzystnego używania „know-how”), marki (zarówno „dobre imię” firm i przedsięwzięć, jak też towarów i usług) oraz pieniądz (czyli łatwo wymienialny-przetwarzalny ekwiwalent dochodu czy majątku). Mniej-więcej od 100 lat (I Wojna Światowa) są to podstawowe pola gry wszystkich ze wszystkimi o wszystko, i ktokolwiek chce być najmniejszym choćby decydentem w jakiejkolwiek gospodarce – pozycjonuje się wobec tych trzech fenomenów.

Zarazem – to inny paradoks, znany z podręczników, choć w innym ujęciu – są to najważniejsze „pompy ssące”, drenażownie gospodarcze. Kiedy więc mówimy o tym, że warto gromadzić patenty, marki i pieniądz – to przestajemy myśleć jak Wokulski czy Borowiecki, o handlu czy fabryce – tylko myślimy jak Gates albo Soros, który może filantropijnie rozdać wszystko – bo i tak jutro będzie owo wszystko miał z powrotem u siebie.

*             *             *

Mieszkam w Polsce, którą nawiedził „Chrystus” w osobie Mateusza Morawieckiego. Wczoraj wysłuchałem jego – naprędce skleconego, pełnego „szlachetnych banałów” – projektu politycznego. I zastanawiałem się, jakimi niedorajdami są jego krytycy spod znaku „totalnego”, skoro nie zauważają najbardziej oczywistej rzeczy: ten wysoko płatny agent Globalnej Komercji dołożył – po prostu – do kontroli nad „rozwojem” i „finansami” – najwyższe kompetencje polityczne (czyli narzędzie prawnej alokacji (i zarazem generowania) patentów, marek i pieniądza w różnych postaciach.

Mateusz Morawiecki – używając języka niniejszego artykułu – jest jednym z najbardziej cenionych w świecie pracowników, którego „zniewolono” w procedurach, algorytmach, wskaźnikach, parametrach, tabelach, normach, standardach, wykresach (powiadają ostatnio: w slajdach, he-he), a który świadomie i z wyrachowaniem uruchamia (własne i zadane) projekty wyjaławiania Człowieka z potencjału akumulacyjnego. Coś za coś. Przy całym szacunku dla szlachetnych racji ideowych wyniesionych z Domu i z Etosu.

Mam bogatą kolekcję „ekspozesów” polskich: bo z formalno-prawnego punktu widzenia są to jednostronnie podpisane – przez wygłaszającego – umowy: ja Narodowi to i to, a Naród – w osobach Posłów – zatrudnia mnie jako wszechwładnego Premiera.

Żadnemu z autorów „expozesów” nie kontrasygnowałbym umowy: bo w żadnym nie spotkałem choćby zdanie na ten temat, jak spowodować, by Ludzie-Rodziny-Wspólnoty wyzwolić spod drenażowej władzy dysponentów Patentów-Marek-Pieniądza, jak udostępnić każdemu z nas niezbywalną i wciąż odnawialną zdolność akumulowania.

Byśmy przestali być wreszcie oswojonymi pupilami, z których jedne trzyma się w pokoju, dając kojec i karmę, a inne trzyma się na łańcuchu, głodząc i traktując kijem, by były bardziej „obronne”.