Przed 660 laty, w dzień świętego Walentego AD 1349, mieszkańcy miasta Strasburga podburzeni przez biczowników, pojmali i wymordowali wszystkich swoich żydowskich sąsiadów, jakich udało im się odnaleźć. Większość nieszczęśników spłonęła żywcem, resztę poddano wymyślnym torturom.
W Niemczech i Francji w czasach Wielkiej Zarazy, biczownicy zwani inaczej flagellantami, przejmują od zdetronizowanych siłą duszpasterzy rolę przewodników duchowych. Głosząc rychły koniec świata, negują rzymski porządek z jego hierarchią i sakramentami. Na ołtarzach Pańskich dochodzi do gorszących scen. Świat zdaje się pogrążać w szaleństwie.
O sprowadzenie plagi na Europę obwiniani są mordercy Chrystusa. Winny jest cały naród żydowski.
Sceny straszliwych mordów powtarzają się z przerażającą cyklicznością w większości europejskich miast. Wpływowi flagellantów ulegają miejskie władze, nawet znaczna część duchowieństwa. Papież, Klemens VI z myśliwskiego zameczku pod Awinionem śle rozpaczliwe listy, świadom konsekwencji pogromów. Argumentacje Ojca Świętego, że po równi Czarna Śmierć zabiera tak chrześcijan jak i Żydów nie trafiają do nikogo. Biczownicy papieskimi pergaminami publicznie podcierają sobie tyłki.
Dżuma zabrała do grobu połowę mieszkańców Europy, lecz jeden naród od zarazy ucierpiał najwięcej. Szacuje się, że ofiarą pandemii padło ponad 90 procent populacji europejskich Żydów. Większość ocalałych w panice uciekła.
Polska ucierpiała najmniej. Barbara Tuchman w książce Odległe zwierciadło przytacza zapiski ówczesnych kronikarzy, którzy podziwiają mądrą konsekwencję króla polskiego, zarządzającego utworzenie w 1349 roku kordonu sanitarnego na zachodniej granicy.
Kazimierz Wielki inaugurując w latach 50-tych XIV wieku wielki proces urbanizacji kraju zwrócił uwagę na ważny czynnik miastotwórczy, jakim niewątpliwie byli doświadczeni kupcy, bankierzy i rzemieślnicy. Po wygaśnięciu zarazy w roku 1352 otwiera szeroko kraj dla uciekinierów. Już u zarania rządów, 9.X.1334 potwierdził przywilej kaliski Bolesława Pobożnego z 17.VIII.1264 roku na rzecz Żydów, i teraz urzędnicy królewscy mają za zadanie zachęcać przybyłych do osiedlania się w polskich miastach.
Przywileje z lat 1364 i 1367 rozszerzają potwierdzone prawa Żydów na wszystkie nowe nabytki terytorialne Królestwa. Gdy Europa pogrąża się w ekonomicznym kryzysie, Polska Kazimierza Wielkiego rozkwita gospodarczo.
Postanowienia tolerancyjnego edyktu nantejskiego Henryka IV z roku 1598 zostały w 1685 odwołane przez Ludwika XIV edyktem z Fontainebleau. Fryderyk Wielki, który podjął się wielkiego dzieła modernizacji Prus, teraz z otwartymi ramionami wita wykwalifikowanych rzemieślników, kupców, prawników i bankierów napływających z Francji.
Deklaracja angielskiej pary królewskiej, Wilhelma i Marii z roku 1689 głosi:
„ W imieniu Króla i Królowej (…) niniejszym ogłaszamy, że wszystkim francuskim protestantom, szukającym schronienia i pragnącym przybyć do naszego Królestwa, nie tylko zapewniamy naszą królewską ochronę (…) ale też użyjemy wszelkich rozsądnych sposobów i środków, w celu udzielenia im wsparcia i pomocy (…) by w naszym Królestwie mogli wieść żywot spokojny i wolny od trosk ”.
W Anglii i Prusach rusza dosłownie pełną parą wielka rewolucja przemysłowa. Francja Ludwika pogrąża się w dziadostwie.
W roku 1968, ponad 40 lat temu w pewnym kraju w Europie szajba historii znowu zatoczyła obrót.
