Dziś Czesi i Słowacy świętują dwudziestą rocznicę Aksamitnej Rewolucji. Jej wybuch poprzedziło wydarzenie, które przez Czechów uznawane jest za katalizator zmian, choć w Polsce niewielu o nim pamięta. We Wrocławiu, w dniach 3-5 listopada 1989 r. Solidarność Polsko-Czechosłowacka wspólnie z NZS i emigracyjnym środowiskiem czeskich i słowackich dysydentów zorganizowała Festiwal Niezależnej Kultury Czechosłowackiej. Było to największe spotkanie emigrantów z rodakami w ciągu ponad 40 lat trwania reżimu komunistycznego i 21 lat sowieckiej okupacji.
Wizytę we Wrocławiu wspomina Petruška Šustrová, czeska dysydentka, sygnatariuszka Karty 77, wiceminister spraw wewnętrznych w pierwszym niekomunistycznym rządzie Czechosłowacji:
We Wrocławiu czekałam na przydzielenie mi pokoju. Zajmowali się tym wolontariusze. Około północy zawieziono mnie na obrzeże Wrocławia, gdzie zamieszkałam u kobiety, która była lekarzem. Niesamowite było to, że ta kobieta czekała na mnie z gorącą zupą. W trakcie rozmowy poprosiłam, by mi dała klucze, ponieważ będę wracała późno w nocy. Kobieta żywo zaprotestowała, powiedziała mi, że będzie po mnie przyjeżdżać. W Polsce tamtego okresu nie było niczego w sklepach, a dla nas było wszystko u ludzi, u których mieszkaliśmy. Na koncercie wyszedł Mirek Jasiński i powiedział, że przyjechało więcej Czechów niż się spodziewano, prosząc o pomoc w zakwaterowaniu. Reakcja ludzi była dla mnie niesamowita – przyszli w oznaczone miejsce, koło kas i każdy krzyczał, że chce mieć „swojego” Czecha. Dla człowieka, który nie był nigdy w cudzym kraju, było to niesamowite. Na festiwal z Monachium przyjechała moja siostra z trzynastoletnim synem. Ludzie, u których zamieszkała, zajmowali się przez pięć dni jej synem, a ona spokojnie mogła uczestniczyć w festiwalu. Pamiętam też, że podchodzili do mnie ludzie – Polacy – i mówili, bym się nie martwiła, gdyż u nas też niedługo komuna upadnie.
Wspomnienie zostało opublikowane w kwartalniku "Pamięć i Przyszłość" nr 2/2008, w artykule Petra Blažka i Grzegorza Majewskiego "SPOTKAMY SIĘ W POLSCE. Festiwal Niezależnej Kultury Czechosłowackiej we Wrocławiu"
