Nawiązując do modnych ostatnio przesłuchań chciałbym poświęcić chwilę na dyskusję o relacjach, sposobach dyskusji i granicach oddzielających dialog od lobbingu czy korupcjii. Skłoniły mnie do tego szczególnie obrady Prezydium Komisji Trójstronnej w piątek. Doszło tam do ciekawego incydentu. Na obradach jednego z zespołów zarzucono, że eksperci jednej z organizacji są lobbystami. Dokładnie byli prezesami instytucji finansowych, których dotyczyły rozpatrywane regulacje. No właśnie, jeśli organizację pracodawców reprezentuje prezes firmy albo związki zawodowe reprezentuje pracownik firmy to czy to jest lobbing?
Jeśłi trzymać się prawa to zawodowy lobbing jest usługą reprezentowania interesów za wynagrodzeniem (ustawa lobbingowa). Czy dyskusja publiczna, otwarta z udziałem partnerów społecznych może być podejrzana? Na gruncie prawa dialog społeczny jest podstawą funkcjonowania takich struktur jak Unia Europejska gdzie dialog zorganizowanych interesariuszy buduje kompromis wokół kluczowych spraw. W Polsce szczególnie pod wpływem nastawienia na walkę i rozgrywkę dialog społeczny znalazł się w cieniu "nieustającej wojny na górze".
Wędrując wczoraj po obradach Prezydium Komisji Trójstronnej z Ministerstwa Pracy do MG zajrzałem do księgarni prawniczej na rogu ul. Żurawiej i Placu Trzech Krzyży. Przeglądając książki, trafiłem na ciekawą publikację Olgierda Giedymina "Kapitalizm niemiecki" (polecam ciekawą recenzję tej książki). W rozdziale 9 możemy przeczytać o interesujących porównaniach rozwiązań niemieckich i amerykańskich. W szczególności bardzo interesujące są odniesienia do zasad dialogu społecznego.
System niemiecki opiera się na nowoczesnym korporatyźmie. Jest to głęboko ugruntowany w kulturze, prawie i praktyce system dialogu. Dochodzenie do kompromisów i budowanie równowagi tworzy specyficzne warunki do rozwoju gospodarczego. W historii Niemiec duże znaczenie miał protekcjonizm (cła ochronne) oraz duży wpływ karteli w gospodarce. W mocno ugruntowanej i praktycznie i teoretycnie społecznej gospodarce rynkowej stawia się na zrównoważony rozwój. Przy takim podejściu ważniejsze są korzyści długofalowe a nie doraźny zysk natychmiast.
Dla odmiany, w historii amerykańskiej, brytyjskiej dominowało odwoływanie się do wszechogarniającej rynkowej konkurencji. Dla powstrzymania koncentracji wprowadzono tam już w końcu XIX wieku przepisy antytrustowe. Po kryzysie 29 roku rozdzielono banki inwestycyjne od komercyjnych (uchylono ten rozdział w 1999 roku i widać jaki to dało skutek). To, co paradoksalne to zgodnie z teorią wzrost wydajności pracy powinien skutkować wzrostem wynagrodzeń a tu jak się okazuje praktyka niemiecka bliższa jest ideału niż amerykańskie realia.
Analizując obecną sytuację warto poszukiwać dobrych odniesień. Patrząc na nasze wojny polsko polskie i pojawiające się zarzuty o sposób prowadzenia spraw publicznych, warto promować otwarte i publiczne procedury dialogu. Postulaty apolityczności i bezinteresowności są tyle piękne, co mówiąc najłagodniej, rzadko spotykane. O wiele lepiej, jeśli otwarcie przedstawiamy poglądy i interesy i poszukujemy kompromisu. Można sobie oczywiście wyobrazić "całkowicie niezależnych" ekspertów wygłaszających pryncypialne opinie. Pozostaje wszakże pytanie o rzeczywistą niezależność. W moim przekonaniu o wiele lepiej jeśli wyrazicielami interesów są prawdziwi interesariusze niż "niezależni" pośrednicy.
Na zakończenie warto przypomnieć znaną wypowiedź Henrego Johna Temple: "Nie mamy wiecznych sojuszników, i nie mamy wiecznych wrogów. Nasze interesy są wieczne i niezmienne, i to nasz obowiązek, aby tych interesów przestrzegać."
Polecam ciekawy wpis: "70 tysięcy protestów zmienia Premiera".
Chwilowo nie mogę pisać o gazie ale dla koneserów a szczególnie dla Aleksandra Ściosa polecam artykuł Andrzeja Kublika i komentarze rosyjskie.
Polecam ciekawy artykuł o KRUS.
