Sztuka Kobiet, 5: Ewa Stankiewicz: Pieśni Protestu

Ewa Stankiewicz.  Za: farm5.static.flicr.com

Po wielu wahaniach i korektach przedstawiam kolejny tekst z cyklu „Sztuka Kobiet”. Pisany w miesiącach kwiecień 2011 – lipiec 2011 przyjął ostatecznie wersję, którą niniejszym prezentuję. Zdecydowałem się wyeliminować wszystkie treści o charakterze subiektywnym, koncentrując na zwięzłym komentarzu o dokumentalistyce filmowej, oraz na drugim komentarzu o charakterze politologicznym autorstwa amerykańskiego politologa i analityka przemian globalnych profesora Zbigniewa Brzezińskiego - będącym dobrym wprowadzeniem dla wyjaśnienia współczesnych działań dokumentalistów filmowych.

Pierwsza część zwięźle przedstawi historię dokumentalistyki filmowej na przykładach wybranych. Druga – będzie komentarzem do globalnych wydarzeń lat 2006 -2011 opartym na wypowiedziach  Z. Brzezińskiego z roku 2007: jako tło amerykańskiego dokumentu  filmowego „Inside Job” Fergussona; oraz jego wypowiedzi z 2010 i 2011 definiujących charakter protestów społecznych na całym świecie, co koresponduje z dokumentalistyką E. Stankiewicz (”Krzyż”, „Solidarni 2010”) i może służyć za wyjaśnienie dla tych osób, które nie śledzą globalnej sceny politycznej i społecznej.

Tragedia smoleńska jest, w mojej opinii, cezurą zamykającą burzliwy i niespokojny okres 1989-2009 w Polsce. W  aspekcie gospodarczym dość trafnie opisał go profesor Karol Poznański (USA) w swoich książkach „Wielki przekręt” i „Obłęd reform”.  Na planie prawa diagnozę przedstawił amerykański analityk Francis Fukuyama tezą, że w krajach Europy Środkowo-Wschodniej popełniono błąd: najpierw należało wytworzyć solidną bazę praworządności a dopiero po tym prywatyzować. W warstwie socjologicznej natomiast Amerykanka Elizabeth Dunn  zwróciła uwagę na wyjściowy punkt autorów reform w Polsce w 1989 roku – mających charakter budowy społeczeństwa klasowego poprzez „terapię szokową” - a który określiła jako „osobliwą antropologię” mającą usprawiedliwić nierówności społeczne [Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy, Warszawa 2008, 50].

Piszę to by zwrócić uwagę czytelników, że płytkie i nie liczące się z realiami życia odrzucenie logiki typowej dla nauk empirycznych a mającej zapis „skutek-przyczyna” - skutkuje niedojrzałym stawianiem pytań: dlaczego i po co protestują ludzie? A dlatego, że proponują poznać skutki wydarzeń granicznych dla społeczeństwa – a takim granicznym wydarzeniem był  Smoleńsk 10/4.

Dwa filmy, Klein i Fergussona, będące materiałem porównawczym daję dlatego gdyż umożliwiają – wobec ponawiających się ataków na polską reżyserkę – zobaczenie kontekstów cywilizacyjnego i kulturowego protestu dokumentalistów na całym świecie. Jak również czołowych artystów – tutaj flagowym okrętem jest postać chińskiego protagonisty reform Wei Wei'a który jest teraz ich wielkim przeciwnikiem. Nic nie dzieje się bez przyczyny.

Plan notki:
[A]  kilka zdań o gatunku filmowym zwanym „dokument”:  1888 -2011
[B]  porównanie filmów: „Trzech kumpli” Ewy Stankiewicz (Polska) z „Shock Doctrine” Naomi Klein (Kanada) i „Inside Job” Charlesa Fergusona (USA)
[C]  komentarz politologiczny oparty o wypowiedzi Zbigniewa Brzezińskiego /USA/
[D]  zwięzły biogram Ewy Stankiewicz i podstawowe informacje z Wikipedii
[E]  dokumentacja - filmy Ewy Stankiewicz
[F]   materiał porównawczy: filmy Naomi Klein i Charlesa Fergusona
[G]  varia
[H]  prezenty od 'publicysty' dla Ewy Stankiewicz


Ewa Stankiewicz

[A] kilka zdań o dokumencie filmowym

Dokument filmowy jest źródłową opowieścią filmu: pierwszy w historii film pod tytułem Roundhay Garden Scene z 1888 roku autorstwa L.A.A de Prince'a pokazuje ludzi spacerujących i śmiejących się. Drugi - braci Lumiere przedstawia  „wyjście robotników z fabryki” (28 grudzień 1895).  Nie są to statyczne fotografie ani fabularne opowieści - pokazują ruch, pokazują życie złapane na gorącym uczynku, tak jak notuje je taśma filmowa.

Dokumentów filmowych jest niezliczona ilość, stanowią źródło do poznania epok, dni i chwil, które minęły. Są bezcennym źródłem informacji. Wszyscy którzy znają sieć zdają sobie sprawę z potęgi dokumentu filmowego – You Tube i inne kanały filmowe są tego najlepszym dowodem.  

Zastanawiając się nad wyborem kilku dokumentów korespondujących z filmami Ewy Stankiewicz  zacząłbym od świetnego filmu Jacopettiego z 1962 „Mondo cane” - „Pieski świat” pokazujący ludzkie anomalie w zachowaniu, obyczaje i zwyczaje dziwne i bardzo dziwne. M.in. słynną scenę w Nowym Jorku, w której osoby posiadające wystarczającą ilość gotówki raczą się w restauracji smażonymi dżdżownicami, gąsienicami, itp. „menu”. Gdybym miał możliwość wręczania filmowego Nobla – dałbym Jacopettiemu.

To co pokazał Jacopetti w Nowym Jorku w końcu lat 60-tych xx wieku: zdziwaczałe peryferie ludzkich obyczajów jakim jest jedzenie smażonych  gąsienic – dziś zajęło centrum zachowań, epatuje dziwactwem sugerując, że jest to norma, a w dziedzinie społeczno-gospodarczej doprowadziło do globalnego kryzysu posługując się siłą militarną i represjami, oraz natrętną propagandą.

Opowiadają o tym fatalnym zjawisku dwa współczesne i słynne już znakomite dokumenty: Schock Doctrine Naomi Klein – opisujący narodziny eksperymentu wprowadzania brutalnymi metodami fałszywych utopii ekonomicznych, i Inside Job Charlesa Fergusona – dokumentujący zachowania i ideologię tej grupy społecznej, która stoi za tymi eksperymentami w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Eksperyment ten dotknął i Polskę od grudnia 1989 roku: likwidując zakłady przemysłowe, miejsca pracy, tworząc pandemię bezrobocia, brak nadziei i zmuszając kilka milionów Polaków do emigracji zarobkowej – największej emigracji w dziejach. Kończy go fatalna w skutkach politycznych i historycznych dla populacji polskiej katastrofa 10/4 Smoleńsk. Traumę 10/4 dokumentuje na taśmach filmowych Ewa Stankiewicz: „Solidarni 2010”, „Krzyż”, „Lista pasażerów”.

Nakręcony wcześniej przez Ewę Stankiewicz dokument „Trzech kumpli” w kontekście 10/4 i kolejnych filmów – jest pokazaniem żółtej kartki dla klasy politycznej, granicznym ostrzeżeniem, antycypującym przyszłe wydarzenia.

Dzieje inteligencji artystycznej po 1989 roku: przyczynek do konspektu możliwej historii tej klasy społecznej

Jak uczy prof. Piotr Słonimski (Francja) termin i zakres społeczny „inteligencji” jest właściwy dla krajów, które znalazły się w orbicie wpływów Rosji w XVIII-XX wieku, m.in dla Polski.

Po 1989 roku część inteligencji artystycznej zaczęła bezkrytycznie popierać tzw. „transformację ustrojową” pomimo jej oczywistego i tragicznego wymiaru społecznego, reklamując często mydło i powidło, znane są przypadki związków twórczych, które przegrały składki swoich członków na giełdach...

Na szokującą traumę smoleńską, kładącą się cieniem na naszej historii na zawsze – zareagowała natychmiast Ewa Stankiewicz kręcąc znakomite dokumenty. A następnie zakładając apolityczne Stowarzyszenie „Solidarni 2010”.  

Czytając podręczniki historii z XIX wieku Kalinki, Bobrzyńskiego i inne pisane dokumenty historyczne szukające odważnie i bez pardonu źródeł i przyczyn upadku Polski w XVIII wieku, wiem, że mam do czynienia z patriotami, naukowcami, ludźmi badającymi brak utraty niepodległości kraju – tego poniżającego stanu w którym przyszło im żyć.

Historycy przyszłych dekad szukający przyczyn niezrozumiałej degradacji i dekapitacji kraju nad Wisłą w latach 1989-2010 i przyczyn tego stanu – sięgną również po dokumenty Ewy Stankiewicz.  

[B] porównanie 3 filmów

Trzech kumpli opowiada, dokumentuje dramat społeczeństwa post-sowieckiego, które przez polityczną beztroskę i brak przestrzegania żelaznych reguł demokracji
-nie odcięło się od ZSRR i jego agentury
-nie odcięło od siebie i swoich szans rozwojowych korzeni komunizmu
-nie przeprowadziło dekomunizacji i lustracji.
Opowiada o genezie dramatu 20-lecia 1989-2009.
O skutkach i gorzkiej konsumpcji tego dramatu E. Stankiewicz reżyseruje „Solidarni 2010”, „Krzyż” i „Listę pasażerów”.

Doktryna szokuopowiada o dramacie współczesnych społeczeństw, które przez polityczną beztroskę i brak przestrzegania żelaznych reguł demokracji dopuściło do eksperymentu polityczno-ekonomicznego kierowanego /lub zainspirowanego przez/ Miltona Friedmana w „laboratorium pierwotnym doktryny szoku” - Chile i dyktatury gen. Augusto Pinocheta.
Model ten – w sensie teorii modeli – został później zastosowany w innych państwach i w Polsce od grudnia 1989 roku /złamanie uchwał okrągłego stołu/.
Dogmatem tej „szokowej terapii” jest prywatyzacja: przejęcie przez prywatyzację: neokomunizm (termin Marka Rossa).

Inside Job opowiada o dramacie współczesnych Stanów Zjednoczonych Ameryki, które [...jw...] dopuściły do swoistej dyktatury banków.
Zamiast promieniującego „miasta na wzgórzu” XVIII wiecznych pastorów  widzimy w początkach XXI wieku częściowo zbankrutowaną demokrację „267 rodzin amerykańskich” -  jak ją można określić za konstatacjami słynnej amerykańskiej fotograficzki Susan Sontag wypowiedzianymi w rozmowie z hinduską pisarką A. Roy w dniu 11 września 2002 roku.
Odwracając ideę słynnych westernów: zamiast zwycięskiego szeryfa - widzimy prerię z szakalami.

[C] komentarz politologiczny – wypowiedzi Z. Brzezińskiego
2007 książka „Druga szansa”:

„W pewnym momencie – trudno tu o dokładną datę – prezydent Stanów Zjednoczonych uznał się za przywódcę całego świata. Nastąpiło to po rozpadzie Związku Radzieckiego i zakończeniu zimnej wojny. Amerykański prezydent zaczął po prostu zachowywać się jak przywódca świata, nie dbając o upoważnienie ze strony społeczności międzynarodowej. Przywódcą okrzyknęły go amerykańskie media, zagranica zdała się na niego, a wizyta w Białym Domu ( nie mówiąc już o Camp David) stała się najważniejszym wydarzeniem w karierze politycznej każdego przywódcy państwowego...
Przyznanie Ameryce statusu przywódcy świata przypomina pod pewnymi względami koronację Napoleona, który wziął koronę cesarską z rąk papieża i sam włożył ją sobie na głowę, uznając się w ten sposób za czynnik sprawczy w historii, za kogoś, kto zaszczepia idee rewolucji francuskiej w Europie i zmienia oblicze kontynetu. Hasła  liberte, egalite, i fraternite musieli uznać za  swoje wszyscy Europejczycy czy tego chcieli czy nie...
Sprawowanie przywództwa jest po części kwestią charakteru, intelektu, organizacji i tego, co Machiavelli nazywał fortuną, tajemniczego splotu mniej lub bardziej szczęśliwych okoliczności”
/Warszawa 2008, strony 7, 8, 12/

2010, wystąpienie w CFR, Radzie Stosunków Zagranicznych, Montreal 

"Po raz pierwszy w historii, niemal cała ludzkość jest politycznie aktywna, politycznie świadoma i świadomie współdziałająca... Globalny polityczny aktywizm jest zdeterminowany przez wzrost dążeń do osobistej godności, poszanowania różnorodności kulturowej i możliwości ekonomicznych w świecie boleśnie naznaczonym przez wspomnienia wielowiekowej kolonialnej i imperialnej dominacji"

2011: w programie telewizji MSNBC:

"Nie chcę być prorokiem zagłady - i nie sądzę, abyśmy się do niej zbliżali - ale myślę, że przesuwamy się w kierunku intensyfikacji społecznych konfliktów, wrogości społecznej, niektórych form radykalizmu i wzrostu przekonania, że to nie jest sprawiedliwe społeczeństwo"
Za: prisonplanet



[D] biogram
Ewa Stankiewicz: absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego – specjalizacja filologia polska, i  Łódzkiej Szkoły Filmowej – kierunek reżyseria.
Reżyser – dokumentalista, fabuła. Scenarzysta.
Prezes fundacji charytatywnej „Dobrze, że jesteś”.
Prezes Stowarzyszenia „Solidarni 2010”

podstawowe źródło informacji - hasło Ewy Stankiewicz w Wikipedia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ewa_Stankiewicz

oficjalna strona Fundacji Ewy Stankiewicz: „Dobrze że jesteś”
http://dobrzezejestes.3c.pl/dzj/index.php

link do manifestu i oficjalnej strony internetowej„Solidarni 2010”:
http://solidarni2010.pl/p,3,o-nas.html

[E] dokumentacja - filmy:
„Trzech kumpli” 1-10

2

3

4

5

6

7

8

9

10

HelenaLiwia

„Solidarni 2010”

http://vimeo.com/12978793
 

„Krzyż” 1-8
1

2

3:

4

5

6

7

8

StowarzyszenieWIS

„Lista pasażerów” całość:

Kazek427

[F] Materiał porównawczy:
'Inside Job' dokument Charlesa Fergusona, USA:

EmPe11

'Schock Doctrine' dokument Naomi Klein, Kanada:

EmPe11

[G] varia:
pierwszy w historii  film:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Roundhay_Garden_Scene

drugi film:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wyj%C5%9Bcie_robotnik%C3%B3w_z_fabryki_Lumi%C3%A8re_w_Lyonie

Pieski świat Jacopettiego w Wiki:
http://en.wikipedia.org/wiki/Mondo_cane

Ewa Stankiewicz

i.wp.pl

[H] prezenty:  jasna róża - wklejona w kwietniu. W czerwcu
dowiedziałem się, że jest ulubionym kwiatem E. Stankiewicz ...

Wikimedia - Rose

i clipy:
Polacy: „Proceder”: TSA

CudownyNarcyzek

Rosjanie: jedzie rosyjska technologia z 2011: „Amatory”: „Сквозь Закрытые Веки”: ciężkie uderzenia metalu  z przepięknym refrenem w 1:00 – 1:18, 2:10 – 2:28 i 3:27 – 3:44

Ivanichhhh