publicysta publicysta
208
BLOG

UNESCO: rok 2009 - rokiem Jerzego Grotowskiego

publicysta publicysta Polityka Obserwuj notkę 0

Temat postu: Grotowski jako twórca parateatru i rozwinięcie metody parateatralnej w lubelskim "warsztacie".

 Parateatr będzie jednym z sześciu tematów, o których będę pisał. Ale tylko ten parateatr, który reprezentował lubelski akademicki "warsztat" w latach 1975-1978, i który zdaniem Przemysława Łosia, uczestnika "warsztatu" a następnie stażysty w Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego, wyprzedził Jerzego Grotowskiego w poszukiwaniach parateatralnych o prawie dwa lata. W latach 2007-2009 zamieszczę na temat teorii i metod parateatralnych kilkadziesiąt artykułów. Metod opracowanych w "warsztacie" oraz jego możliwych współczesnych rozwinięć. Będzie to monografia o "warsztacie" ale na tyle nowoczesna, że uwzględni jego współczesne możliwości i zarysuje dalsze perspektywy.Studia nad monografią prowadziłem od 1998 i nadszedł czas aby się ukazały.

Uczyliśmy się u Grotowskiego: Jerzy Grotowski i jego Teatr Laboratorium - Instytut Badania Metody Aktorskiej: twórcy parateatru.

Niemniej twardy rdzeń "warsztatu": Przemysław Łoś, Wiesław Łoś i Andrzej Mazur uczyli się zasad i reguł parateatru od Jerzego Grotowskiego i jego zespołu podczas Uniwersytetu Poszukiwań Teatru Narodów, który odbył się pod patronatem UNESCO w czerwcu i lipcu 1975 we Wrocławiu. Teatr Laboratorium gościł wtedy 300 przedstawicieli awangardy teatralnej: zespołów studenckich i poszukujących z całego świata. Wykładowcami byli m.in.: Andre Gregory z nowojorskiego Manhatann Project, Jean-Louis Barrault z Paryża, Eugenio Barba /Dania/, Peter Brook /Anglia/, Joseph Chaikin /USA/. Staże parateatralne prowadzili aktorzy Teatru Laboratorium. Zasady i reguły, które ćwiczono na stażach weryfikowano w praktycznych akcjach [studyjnych] tak zwanych"'ulach," mających charakter parateatru.

Parateatr był genialnym pomysłem Grotowskiego i jego ludzi. Kilkadziesiąt osób potrafiło - po odpowiednim przygotowaniu stażowym  - grać najróżniejsze improwizacje, bez jakiegokolwiek scenariusza, nieraz wiele godzin. Jedną z zasad było kierowanie dyskretne lub jawne tymi akcjami przez prowadzących "ule". Każdy uczestnik" ula"mógł mieć bezpośredni wkład i natychmiastowy udział w tworzenie spektaklu ad hoc. Oczywiście: staże uczyły technik parateatru, innej wyobraźni, radzenia sobie z ciałem, głosem, otwierania się, braku lęku przed grą, braku sceny, braku scenariusza, braku kostiumu i makijażu - każdy miał na sobie lekkie ciuchy, na bosaka - oduczały w ten sposób maniery, sztuczności, zgrywy i kiczu. Ale o tych metodach i innych będzie przez całe dwa lata... 

2009 - rokiem Grotowskiego: rokiem awangardy.

Był geniuszem Grotowski i jego zespół: awangardą poszukiwań metody aktorskiej i nowych rozwiązań teatralnych. Kto oglądał jego słynny spektakl "Apocalypsis cum figuris" wie, co mówię. Ale byli też geniuszami innego rodzaju: odchodzenia od skostniałych, nietwórczych i nie dających pespetyw środków ekspresji, idei teatralnych. Tak Grotowski odszedł od teatru w jego najbardziej ekstremalnym technicznie wyrazie jakim był "Apocalypsis cum figuris" i rozpoczął nową formę parateatralną w latach 70-tych XX wieku. A w latach 80-tych poza Polską realizował poszukiwania źródeł teatru.

Spadkobiercami jego metody zostali Thomas Richards i Mario Biaggini z "Workcentre of Jerzy Grotowski and Thomas Richards" z włoskiej Pontedery. W latach 2007-2009 przez 3 miesiące w roku będą prowadzić staże we Wrocławiu. W ten sposób na dużą skalę polskie środowisko awangardy zapozna się z technikami "Workcentre".

Awangarda jest zawsze: mniej czy bardziej widoczna. Ale prawdziwa jest wtedy, gdy następuje jej skomasowanie i eksplozja. Dla jednych niezauważalna. Dla innych zostaje inspiracją i nauką na całe życie. Niech ten tekst będzie wyrazem wdzięczności dla nieżyjącego już Jerzego Grotowskiego i jego zespołu a zwłaszcza wybitnych aktorów Laboratorium : śp. Zbigniewa Cynkutisa i Reny Mireckiej. U nich byłem na stażu w 1975 i oni uczyli mnie parateatru.

Następny post: wprowadzenie w metodę parateatru i teoria etiudy.

publicysta
O mnie publicysta

uwielbiam przyrodę, filozofię, sztukę  

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka