Witam wszystkich miłośników dobrej poezji i zapraszam do czytania wiersza, ale najpierw, …ale najpierw trzeba będzie przypomnieć starą wulgarną przyśpiewkę:
J***ł pies kanarka
kanarek niedźwiedzia
niedźwiedź salamandrę
salamandra śledzia.
Myślę, że ten utwór anonimowego autora znają wszyscy. Wysłuchał go ongiś jeden z moich ziomków, a jak wiemy, Radomsko leży w diecezji częstochowskiej, co skutkuje obfitością poetów. Zacytowane powyżej dzieło z pewnością nie jest płodem twórczości jakiegoś wieśniaka, bo pada tam bardzo uczone słowo „salamandra”. I trzeba być jednak nieco kształconym, by wiedzieć np., że coś takiego istnieje, jak wygląda i że ten gad jest płazem. O tym wiedzą, jak powiedziano by w (chyba już) minionej epoce młodzi, wykształceni z wielkich miast. Rzeczony naśladowca Tadeusza Różewicza pozazdrościł anonimowemu twórcy wierszyka o salamandrze i skomponował własny, konkurencyjny utwór:
Jechał chłop na pole
i zobaczył diabła
jak mu przyp***lił
to mu czopka spadła.
Pytanie dla analityków wieloznacznej poezji brzmi:
Kto komu przyp***lił i komu czopka spadła?
Mniej kontrowersji budzi pierwsza część pytania: to raczej chłop diabłu, co do drugiej nie ma już tak jednoznacznej odpowiedzi: wydaje się, że jednak chłopu czopka spadła, ale nie jest to na 100% pewne, bo czyżby diabeł miał być cały czas bierny? Pojawił się tylko po to, by zarobić w pysk?
Chyba jednak — tak, no bo diabeł w czopce wygląda groteskowo, a nie diabolicznie. Wynika z tego, że nie ma odważniejszych chłopów od tych z diecezji częstochowskiej, gotowi samemu diabłu odważnie czoła stawić nie bacząc na nic, nawet na czopki, nie mówiąc już o beretach z antenką, bo wtedy nie byłoby już żadnych wątpliwości, komu spadło nakrycie głowy po tym, jak chłop diabłu przyp***lił…
W przeciwieństwie do tego subtelnego i wielowarstwowego dzieła literatury pięknej, wiersz o salamandrze, niedźwiedziu, śledziu i kanarku jest prosty i łatwy w interpretacji, nie ma w nim żadnej głębi: od razu wiadomo kto, kogo j***ł…
