Pogląd, że książę Bolesław Krzywousty założył Nysę, był modny w czasach PRL-u i to łatwo się domyślić, z jakich powodów.
To stwierdzenie pochodzi "Roczników..." Jana Długosza i w rozdziale o miastach polskich jest tak napisane ( to jedno z tłumaczeń łac. tekstu, bo są inne):
"Potem Nysa, która zyskała nazwę od rzeki Nysy, obok miasta płynącej, założona przez Bolesława Zwycięskiego, zwanego Krzywoustym, księcia i monarchy polskiego"
(zob.: Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego, Księga pierwsza, Księga druga do 1038, redagował i wstępem opatrzył Jan Dąbrowski, Warszawa 2009, s. 174).
W komentarzu do tego tekstu jest wyraźne napisane: " O założeniu jej (tj. Nysy) przez Bolesława Krzywoustego bliżej nie wiadomo" (ibidem).
Z tego tekstu Długosza nic nie wynika, co możemy udowodnić i potwierdzić. Jest to oczywiste, że Długosz się mylił we wielu sprawach, a historycy współcześni nie potwierdzają tej historii o Nysie.
W sprawie rzekomego założenia Nysy przez Bolesława Krzywoustego można przyjąć za słuszne stanowisko prof. Janusza Kębłowskiego: "Wiadomość ta nie znajduje potwierdzenia w innych źródłach" (zob.: Janusz Kębłowski, Nysa, Wrocław 1972, s. 6).
Jednakże niemiecki uczony F. Minsberg, twierdził, że jest to prawdopodobne: "Die Wahrscheinlichkeit, daß dieser Fürst das Entstehen der Stadt Neisse veranlaßte, mag sich aus nachstehender Zusammenſtellung ergeben" (tłum. Prawdopodobieństwo, że ten książę spowodował powstanie Nysy, może wynikać z poniższej kompilacji" (zob.: F. Minsberg, Geschichtliche Darstellung der merkwürdigsten Ereignisse in der Fürstenthums Stadt Neisse, Neisse 1834, s. 4).
Zatem mamy tu do czynienia z ciekawostką: Polacy twierdzą, że to niepewne, a niektórzy Niemcy twierdzili, że to możliwe.
Skan:F. Minsberg, Geschichtliche Darstellung der merkwürdigsten Ereignisse in der Fürstenthums Stadt Neisse, Neisse 1834, s. 4
Oczywiste jest, że Nysa ma polskie korzenie, lecz nie znamy osoby założyciela lub fundatora oraz okoliczności, jeśli chodzi o początki historyczne.
Tezy historycznie są wtedy pewne, jeśli mają swoją podstawę źródłową, a tu nie ma dokumentu dotyczącego Bolesława Krzywoustego, a wierzyć we wszystkim Długoszowi, to tak samo jak wierzyć jego historyjkom o smoku wawelskim, o czym sam z przekonaniem napisał.
.
.
Skan z opracowania krytycznego "Roczników..." Jana a Długosza i fragment o Nysie , a niżej (8) przypis komentatora, że bliżej nie wiadomo, że Bolesław Krzywousty założył Nysę.
.
