Głód, wojny i epidemie zarazy to nieszczęścia, które wielokrotnie nawiedzały ziemię kłodzką. Tragedie te, powodujące śmierć niewinnych ludzi, wzbudzały grozę i lęk, a także wywoływały poczucie bezradności i wzmagały gorliwą religijność, której śladem są zachowane do dziś różne kaplice wotywne i pomniki upamiętniające nieszczęścia i śmierć spowodowane zarazą.
[ Ten tekst ukazał się po raz pierwszy w mojej książce o Lądku-Zdroju wydanej w 1999 roku, zob. niżej dane bibliograficzne ]
Przyczyny pojawiania się zarazy na przestrzeni wieków były różne. Należały do nich głód, wojny oraz przemieszczanie się różnych wojsk. Znaną przyczyną były wojny prowadzone przez monarchię Habsburgów z Turkami. Powracające z tych walk wojska przyniosły na nasz region zarazę.
Lądek Zdrój, podobnie jak cała ziemia kłodzka, kilkakrotnie przeżywał klęski spowodowane pojawieniem się zarazy, którą była cholera lub ospa. Rozmaite zarazy nawiedzały Lądek wielokrotnie w latach: 1465, 1564, 1582, 1599, 1633, 1680, 1713 i 1747. Nawet w dziewiętnastym wieku kilka razy pojawiła się w naszej okolicy cholera i ospa – było to w latach: 1832, 1849, 1855, 1873. Tragiczne skutki zarazy w naszym mieście długo przetrwały w pamięci mieszkańców miasta.
Historycznym dowodem nawiedzania naszego miasta przez zarazę jest pewien kamienny pomnik wotywny, stojący przy wjeździe do miasta, przy drodze z Lądka do Kłodzka (w 1997 roku nieznani sprawcy ukradli trzon kolumny, zachował się tylko cokół). Była to dużych rozmiarów kolumna wykonana z piaskowca na prostokątnym cokole. Na jego ścianach znajdują się wyryte inskrypcje oraz data 1746, mówiąca o czasie powstania pomnika. Górną część kolumny wieńczyła czworoboczna kamienna kostka z wyrzeźbionymi na niej płaskorzeźbami. Przedstawiały one Ukrzyżowanie, Matkę Boską z Dzieciątkiem, św. Józefa oraz św. Rocha. Płaskorzeźby te były niezbyt czytelne z powodu erozji kamienia. Na uwagę zasługiwało tu przedstawienie św. Rocha. Stał on bowiem, trzymając w ręku dużych rozmiarów łopatę służącą do grzebania zmarłych. Św. Roch jest patronem chroniącym od śmierci i zarazy.
Mieszkańcy Lądka zawsze pamiętali o tym pomniku wotywnym, symbolizującym śmierć niewinnych ofiar szalejącej przez lata zarazy. Świadczą o tym umieszczone na cokole dwie daty jego renowacji – z 1874 i 1888 roku.
napisał Marek Sikorski
Opracowano na podstawie:
Marek Sikorski, Znak czasu?, "Spotkania z Zabytkami", 11, 1999, s. 36.
Marek Sikorski, Lądek-Zdrój. Zabytki i historia, Wyd. Sativa Studio 2011, s. 97-99.
Na temat tej książki zob. stronę internetową:
www.ladek-zdroj-zabytki-historia.blog.pl
Na temat autora zob. stronę internetową:
www.marek-sikorski-autor.blog.pl
Inne tematy w dziale Kultura
