W 2017 roku w Krakowie odbywała się 41. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wydawało się wówczas, że powojenna rekonstrukcja zabytków Warszawy to przeszłość. Tymczasem miasto Aleppo wymagało odbudowy. W celu naświetlenia pomocy w odbudowie syryjskiego miasta zorganizowano spotkanie „Zbudowane z nadziei – Warszawa, miasto odbudowy”. „Historia Warszawy jest pozytywnym przesłaniem dla Aleppo, symbolem, że ruiny nie muszą oznaczać kresu miasta, ale są początkiem odbudowy, powrotu do normalnego życia” – podkreślono w oficjalnym komunikacie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W ramach akcji charytatywnej „Solidarni z Aleppo”, trwającej od 2 lipca do 12 lipca 2017 roku, zebrano prawie ćwierć miliona złotych, które przekazano Caritas Polska. Dzięki temu 600 syryjskich dzieci mogło wrócić do szkół. Uczniowie otrzymali wyprawki szkolne, w tym przybory, podręczniki, a także miały możliwość dojazdu do szkół i zapewniono im posiłki.
„Cieszymy się, że jako organizator tegorocznej sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Krakowie mogliśmy wspomóc mieszkańców zniszczonego Aleppo. Były skarbonki, koncert i akcja sms-owa w TVP, a wszystko po to, by wyrazić solidarność z ofiarami wojny, którym brakuje podstawowych rzeczy do życia” – podkreślił wówczas wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.
Aleppo to jedno z najstarszych zamieszkałych miast na Bliskim Wschodzie. W latach 2012-2016 trwała bitwa o miasto pomiędzy Syryjską Arabską Armią a siłami rebeliantów. W walkach w całej prowincji zginęło ponad 30 tys. osób. W mieście zniszczono 33 tys. budynków. Aleppo zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa w 1986 r. W 2013 r. dokonano wpisu na „Listę światowego dziedzictwa w zagrożeniu”. W pomoc Aleppo zaangażowała się zwłaszcza wiceminister kultury Magdalena Gawin.
W ramach akcji pomocy zorganizowano także koncert „Solidarni z Aleppo”, pełen gwiazdorskiej obsady. Zagrali: Kasia Kowalska, Sebastian Karpiel-Bułecka, Dariusz Malejonek, Halina Mlynkova. Jedną z akcji charytatywnych dla Aleppo jest program Caritas Polska „Rodzina rodzinie”.
„Mamy świadomość, że konflikt syryjski trwa dłużej niż II wojna światowa. Ta pomoc, która płynie z Polski jest bardzo ważna. Będąc w Aleppo od wielu ludzi słyszałem wielkie „dziękuję”. Nasza pomoc trafia bezpośrednio do mieszkańców tego zrujnowanego miasta” – podkreślił ks. Marcin Ilżycki, dyrektor Caritas Polska w jednym z podsumowań akcji.
„Od 2016 roku realizujemy program Rodzina Rodzinie – to comiesięczne wsparcie gotówkowe dla najuboższych rodzin w Syrii (konkretnie w Aleppo), ale także w Libanie, Strefie Gazy oraz Iraku – także od października w Ukrainie. Środki na ten program pozyskujemy od darczyńców indywidualnych oraz od organizacji kościelnych. Przekazywane w cyklicznych dystrybucjach, środki finansowe pozwalają rodzinom zaspokoić ich indywidualne, najbardziej pilne potrzeby. Obecnie, wsparcie otrzymuje ok. 6200 rodzin. Oprócz wsparcia dla rodzin, przekazujemy też środki dla mikro-przedsiębiorców na rozpoczęcie małej działalności gospodarczej. Przykłady takiej działalności to np. warsztat naprawy samochodów, zakład stolarski, taksówkarz, mała gastronomia czy inne lokalne usługi. Program Szkoła Szkole – analogicznie do programu Rodzina Rodzinie, jest to wsparcie finansowe dla szkół w Aleppo, które wybrane do programu szkoły mogą przeznaczyć na doposażenie swoich placówek czy na wsparcie dla nauczycieli np. w formie szkoleń. Wsparcie pozyskiwane jest od szkół w Polsce, które dołączają do programu” – mówi mi Katarzyna Matej z Caritas Polska.
Wojna domowa w Syrii rozpoczęła się w 2011 roku. Konflikt ten wygnał z domów ponad 10 milionów ludzi. Ponad pół miliona straciło życie, a tysiące zaginęło. Bardzo trudna była sytuacja chrześcijan. Przed wojną w Aleppo żyło 180 tysięcy chrześcijan. Po zakończeniu oblężenia było ich w mieście zaledwie 30 tysięcy. Na początku XX w. wyznawcy Chrystusa stanowili 20 proc. społeczności Bliskiego Wschodu. Dzisiaj to zaledwie 2 proc. Okresem największych pogromów był czas ekspansji organizacji terrorystycznej ISIS – która po zdobyciu Mosulu proklamowała samozwańczo powstanie islamskiego kalifatu (tzw. Państwo Islamskie). Wielu Czytelników niniejszej publikacji może się zastanawiać jaki ma to związek z Polakami na Bliskim Wschodzie? Otóż nasi rodacy robili wszystko by przeciwdziałać tej zbrodni. Na Bliski Wschód (w tym do Syrii) jeździli polscy reporterzy wojenni. Ich reportaże możemy przeczytać w formie książkowej. Niektórzy z nich płacili wysoką cenę za swoją pracę (np. Witold Repetowicz oraz Seweryn Sołtys zostali aresztowani przez syryjski reżim). Celem ich pracy było unaocznienie Polakom i światu. Pomoc potrzebującym nieśli polscy wolontariusze i organizatorzy pomocy humanitarnej (poza wspomnianymi przeze mnie w poprzednim artykule trzeba wspomnieć o organizacji „Orla Straż”, Polskiej Akcji Humanitarnej, Polska Misja Medyczna, Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej).
Co ciekawe, Stowarzyszenie „Dom Wschodni” oraz Caritas Archidiecezji Łódzkiej rozpoczęły akcję powrotu ikon Władysława Andersa do syryjskiej Maluli – chrześcijańskiego miasta. Generał Władysław Anders podarował je w 1943 roku podczas pobytu swoich żołnierzy na tej ziemi. Ikony skradziono podczas ataku islamistów w roku 2013.
Michał Bruszewski
Bibliografia: W artykule „Jak odbudować Aleppo – polska tożsamość na pomoc” wykorzystałem cytat ministra Piotra Glińskiego z podsumowania akcji „Solidarni z Aleppo”.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
