1612 - zawracanie głowy

Iwany nakręciły sobie film historyczny. Nic nadzwyczajnego, w wielu innych krajach tworzy się obrazy kinematograficzne o wydarzeniach z przeszłości. Kilkanaście lat temu powstał w Polszy film pod tytułem „Potop”, traktujący o złych Szwedach i jeszcze gorszych Radziwiłłach. Emocje wzbudził jedynie w Polsce, za granicą pewnie widzowie mieli problemy ze zrozumieniem, kto z kim i dlaczego przeciw, w każdym razie Szwedzi nie histeryzowali, że krzywdzi się ich po honorze – co jest najzupełniej normalne. W przypadku wspomnianego ruskiego hitu normalność dopasowała się do zagadnienia – pozostała o mrokach dziejów, zastąpiona przez histerię i pełzające niezadowolenie, świadczące o braku odpowiednich manier: co by krytycy „1612” powiedzieli, gdyby usłyszeli, że Rosjanom nie podoba się temat na przykład „Ogniem i mieczem”? Dlaczego jedyna właściwa w takim przypadku odpowiedź: „Nie wasza sprawa, co sobie kręcimy, dzikusy” nie działa w drugą stronę? 

„1612” i święto Jedności Narodowej z tajemniczych powodów jest traktowane jako akty antypolskie wymagające rewanżystowskiego odporu rokiem 1920, ponieważ odnoszą się do wyrzucenia polskiej załogi z Kremla. Dlaczego? Przecież rzecz się ma dokładnie odwrotnie: i film i święto przypominają Ruskom, że to Polacy, jako jedyni w historii, mieli swoją załogę na Kremlu przez dwa lata. Jako jedyni na świecie dwukrotnie zbrojnie gościli w Moskwie. I film wraz ze świętem o tym Kacapom przypomina (a raczej – odkrywa na nowo, jako że detale takie Iwanom z łbów w papachach wywietrzały już dawno temu) – należy się więc cieszyć, że nas doceniają, a nie obrażać jak rozkapryszona primadonna. Skąd pewność, że nas doceniają? No jak to dlaczego – powstał film o wydarzeniach z roku 1612, a nie 1812, o Żółkiewskim, a nie Napoleonie.