The Jerusalem Post/ Sprzedaż broni do Europy gwałtownie rośnie, gdy napięcia z Rosją osią

Sprzedaż broni do Europy gwałtownie rośnie, gdy napięcia z Rosją sięgają zenitu

Autor : ANNA AHRONHEIM Opublikowano: 15 MARCA 2022 09:46

Zaktualizowano: 15 marca 2022 14:22

Jeszcze przed rozpoczęciem przez Rosję wyniszczającej wojny z Ukrainą sprzedaż broni do Europy wzrosła w porównaniu z poprzednim pięcioletnim okresem, pisze w nowym raporcie Sztokholmski Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI).

Podczas gdy światowy handel główną bronią spadł o 4,6%, według raportu import głównej broni przez państwa europejskie był w latach 2017-2021 wyższy o 19% niż w latach 2012-2016 i stanowił 13% światowych transferów broni.

Największymi importerami broni w Europie były Wielka Brytania (wzrost o 74%), Norwegia (wzrost o 343%) i Holandia (wzrost o 116%). 

„Poważne pogorszenie stosunków między większością państw europejskich a Rosją było ważnym motorem wzrostu importu broni do Europy, zwłaszcza dla państw, które nie są w stanie spełnić wszystkich swoich wymagań poprzez swój krajowy przemysł zbrojeniowy” – powiedział Pieter D. Wezeman, pracownik naukowy Program Transferu Broni SIPRI. „Transfery broni odgrywają również ważną rolę w transatlantyckich stosunkach bezpieczeństwa”.

Chociaż Ukraina jest w stanie wojny z Rosją od czasu inwazji Moskwy i aneksji Krymu w 2014 r., raport wykazał, że import głównej broni przez Kijów w latach 2017-2021 był bardzo ograniczony.

„Dostawy broni na Ukrainę miały generalnie bardziej znaczenie polityczne niż wojskowe, a ich znaczenie rosło wraz z pogorszeniem napięć między Rosją a Ukrainą pod koniec 2021 roku” – czytamy w raporcie.

Podczas gdy Kijów już walczył z prorosyjskimi rebeliantami w regionach Doniecka i Ługańska w latach 2017-2021, „jego import głównej broni pozostał bardzo ograniczony i stanowił zaledwie 0,1% całkowitego światowego importu broni”.

Czechy były głównym dostawcą uzbrojenia dla Ukrainy, stanowiąc 41% całkowitego importu, w tym 87 pojazdów opancerzonych i 56 sztuk artylerii. Stany Zjednoczone były drugim co do wielkości dostawcą Ukrainy, odpowiadając za 31% całego importu do krajów Europy Wschodniej, w tym 540 lekkich pocisków przeciwpancernych.

Francja, Litwa i Polska również dostarczały broń na Ukrainę, ale według SIPRI to Turcja miała „prawdopodobnie” największy wpływ militarny po tym, jak sprzedała oblężonemu krajowi 12 uzbrojonych bezzałogowych statków powietrznych. 

Drony Bayraktar są obecnie używane w wojnie, przyczyniając się do zniszczenia dziesiątków rosyjskich czołgów i innych pojazdów wojskowych.

Chociaż niski poziom transferów broni na Ukrainę został częściowo wyjaśniony przez SIPRI jako spowodowany ograniczonymi zasobami finansowymi kraju i własnymi zdolnościami do produkcji broni, „do lutego 2022 r. kilka największych państw-eksporterów broni ograniczało eksport do Ukrainę z powodu obaw, że takie transfery mogą przyczynić się do eskalacji konfliktu”.

Pięciu największych eksporterów broni w ciągu ostatnich pięciu lat to Stany Zjednoczone, Rosja, Francja, Chiny i Niemcy; natomiast pięciu największych importerów broni to Indie, Arabia Saudyjska, Egipt, Australia i Chiny.

W związku z utrzymującymi się wysokimi napięciami na Bliskim Wschodzie z powodu ciągłej wrogości ze strony Iranu w regionie, raport wykazał, że import broni przez państwa Bliskiego Wschodu był w latach 2017-2021 wyższy o 2,8% niż w latach 2012-2016. „To nastąpiło po 86% wzroście w latach 2007–2011 i 2012–2016” — czytamy w raporcie. 

Cztery z dziesięciu największych państw importujących broń w latach 2017-2021 obejmowały kraje Bliskiego Wschodu: Arabię ​​Saudyjską, Egipt, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Ponad połowa (53%) importu broni przez kraje Bliskiego Wschodu pochodziła z USA, podczas gdy 12% pochodziło z Francji, a 11% z Rosji.

Podczas gdy Izrael uplasował się na dziesiątym miejscu jako eksporter broni, jego import uzbrojenia wzrósł o 19% w latach 2012-2016 i 2017-2021, przy czym broń ze Stanów Zjednoczonych stanowiła 92% całego importu broni, w tym 31 myśliwców typu stealth F-35i i tysiące bomb kierowanych.

Dla porównania, w 2020 r. SIPRI ustaliło, że w latach 2015-2019 izraelski eksport broni był najwyższy w historii, stanowiąc 3% całkowitego światowego eksportu. Stwierdzono, że państwo żydowskie jest ósmym co do wielkości dostawcą broni na świecie, a jego eksport broni był o 77% wyższy niż w latach 2010-2014