Rosyjscy szpiedzy mieli dostęp do najważniejszych informacji

Amerykańscy kryptoanalitycy pracujący nad Venoną odkryli, że Projekt Manhattan był penetrowany przez sowieckich szpiegów pod nazwą „Enormous”. Znaleźli odniesienia do kryptonimów trzech rosyjskich szpiegów atomowych pracujących w Los Alamos: „Mlad”, którym okazał się Theodore Hall ; „Calibre”, którym był David Greenglass ; i „Godsend”, który ostatecznie został zidentyfikowany jako Oscar Seborer. Ponieważ Klaus Fuchs był również znany jako radziecki szpieg, w Los Alamos było co najmniej czterech radzieckich agentów.

Z ujawnionych w 2019 r. dokumentów wynika, że z czterech znanych sowieckich szpiegów w Los Alamos, Seborer miał dostęp do najważniejszych informacji, gdyż pracował bezpośrednio przy konstrukcji zapalnika bomby i obwodów elektrycznych detonatora.

Był czwartym sowieckim szpiegiem w Los Alamos  dołączając do Klausa Fuchsa, Theodore'a Halla i Davida Greenglassa. Jak szeroki był to pierścień do dziś nie wiadomo, gdzyż małżeństwo Rosenbergów tajemnicę zabrało ze sobą na krzesło elektryczne więzienia Sing Sing. Wg Aleksandra Feklisowa prowadzącego parę małżeńską to tylko mały fragment sowieckiej społeczności wywiadowczej. Większość działała do swoich dni ostatnich nie niepokojona. W kręgu podejrzeń FBI pozostawał również szef Projektu Manhattan, Oppenheimer.

Syn polskich żydowskich imigrantów, Seborer, pracował w Los Alamos w latach 1944–1946. W niespełna dekadę, wśród napięć amerykańskich związanych z szpiegostwem sowieckim, wyjechał z Ameryki do ZSRR, gdzie mieszkał do swojej śmierci w 2015 r. Nie tylko on szpiegował dla Sowietów, ale także dwaj jego bracia, Stuart i Max Seborerowie. Te trio rodzeństwa reprezentowało grupę szpiegów KGB, zwaną Grupą Krewnych.

Rodzice Seborera wyemigrowali do USA z Polski w 1903 r., Choć na pewien czas w połowie lat 30. XX wieku opuścili Amerykę i mieszkali w Palestynie. Szwagierka Seborera, Rose Biegel Arenal, była zaangażowana w spisek z 1940 r. zabójstwa Lwa Trockiego w Meksyku. Sam Seborer pozostał w USA i wstąpił do armii USA w październiku 1942 r., w miesiącu, w którym Niemcy przetestowali rakiety V-2 w Peenemunde.

Amerykanie pracowali nad własną tajemniczą bronią. Seborer został przeniesiony do  Manhattan Project w Oak Ridge w Tennessee, zanim znalazł się w Nowym Meksyku.

Pierwsza udana detonacja bomby atomowej miała miejsce 16 lipca 1945 r. Oscar Seborer, technik piątej klasy, był częścią jednostki monitorującej efekty sejsmologiczne tej eksplozji i kontynuował pracę w Los Alamos do 1946 r. Choć uważa się, że w związku z tym, że Seborer nie był zbyt wysokiej klasy naukowcem mało prawdopodobne  jest, że jego działania w Los Alamos były tak decydujące jak Klausa Fuchsa czy Theodore'a Halla. Zastanawiające jest z kim mógł się kontaktować w Los Alamos.

Po II wojnie światowej Seborer i jego brat, odznaczeni zostali jako weterani wojenni. Oficer Stuart nadal zajmował stanowiska odpowiedzialne zanim spotkał się z zarzutami działalności komunistycznej. Stuart Seborer pracował w Wydziale Spraw Cywilnych armii, ostatecznie kierując oddziałem europejskim, podczas gdy Oscar Seborer pracował dla Marynarki Wojennej, najpierw w New London w Connecticut, w Underwater Sound Laboratory, a następnie w Waszyngtonie, w Bureau of Ships.

Obiekt w Nowym Londynie był centrum badań morskich sonaru dla statków i okrętów podwodnych, podczas gdy w Waszyngtonie miał dostęp do tajnych informacji i był zaangażowany w planowanie instalacji i nadzoru sprzętu elektronicznego w Ameryce i Europie.

Do 1951 r. Podejrzenia o komunizm uniemożliwiły dwóm braciom uzyskanie poświadczenia bezpieczeństwa i tego lata opuścili USA z żoną Stuarta, Miriam Seborer i jej matką Anną Zeitlin. Po aresztowaniu Greenglassa antykomunizm ogarnął naród, osiągając apogeum podczas egzekucji Rosenbergów tego samego roku.

FBI zaintrygował fakt, że Seborerowie opuścili USA w 1951 r., Gdy cała sprawa Rosenberga eksplodowała powiązano wiele faktów. Julius Rosenberg, kolega z ławy oskarżonych - Morton Sobell i Stuart Seborer wszyscy uczęszczali do City College of New York. Czy był tu jakiś związek?

Ostatecznie agencja doszła do wniosku, że Stuart i Oscar nie mieli nic wspólnego z Juliusem. Byli osobnym pierścieniem. 

Gdy Seborerowie wyjechali z USA, ich trasa obejmowała nowe państwo Izrael, do którego Oscar i rodzice Stuarta przeprowadzili się ponownie. Ale miejscem docelowym braci był ostatecznie ZSRR, gdzie zmienili nazwisko na Smith.  Stuart został autorem marksistowsko-leninowskich antyamerykańskich książek o polityce zagranicznej USA, a także pracował jako tłumacz, podczas gdy to, co Oscar robił w Związku Radzieckim nie jest całkowicie jasne. 

W latach 50. FBI przeprowadziło dochodzenie w sprawie Seborerów w ramach operacji SOLO, niezwykle udanej operacji kontrwywiadu.

Agencja wykorzystała własny żydowski zestaw braci, Jacka i Morrisa Childsa, jako informatorów w Partii Komunistycznej USA. Morris Childs, urodzony jako Mosze Cziłowski, był najpierw agentem sowieckim w 1929 roku, zanim został podwójnym agentem i informatorem FBI.

Jack Childs brał udział w podsłuchach FBI Isadore'a „Gibby” Needlemana, przyjaciela Maxa Seborera ze studiów w Cornell, prawnika dla sowieckiej komisji zakupowej Amtorg.

Needleman powiedział Childsowi, że Oscar i Stuart Seborer „uciekli do Związku Radzieckiego, byli sowieckimi szpiegami. W rzeczywistości Oscar przekazał Needlemanowi informacje na temat projektu bomby atomowej. ”

Needleman spotkał się z braćmi podczas jednej ze swoich podróży do Związku Radzieckiego . Kiedy wrócił, przyszedł do Jacka i powiedział, że bracia są szczęśliwi w Związku Radzieckim. Nie chcieli wracać do USA. Jeden z nich powiedział, że jeśli wrócą, mogą zostać straceni za to, co zrobili. 

FBI nie aresztowało Needlemana, gdyż nie chciało narażać na szwank braci Childs, którzy byli dwoma głównymi informatorami w partii komunistycznej.

Istnieją taśmy z Needlemanem wyjaśniające Jackowi, że Oscar dostarczył tajemnicę bomby atomowej, którą on, Needleman, przekazał Rosji. 

Oscar Seborer zmarł w 2015 roku.

Nagrobki rodziców szpiega, który  ujawnił istotne tajemnice nuklearne Sowietom w latach czterdziestych XX wieku, zostały niedawno odkryte na cmentarzu w pobliżu Aszdod w południowym Izraelu.