Abp Ryś w kazaniu do kapłanów poruszył temat przestępstw pedofilii popełnianych przez osoby duchowne. Powiedział, że do tej pory zebrano informacje o 10 osobach poszkodowanych wskutek takich przestępstw, że popełniło je czterech winowajców, którzy ponieśli kary cywilne i kościelne za swoje czyny. Następnie odwołując się do wizji św. siostry Faustyny przytoczył, to co widziała i zapisała w swoim dzienniczku na temat biczowania Pana Jezusa:
12:20
"A przystąpili do biczowania inni ludzie, którzy chwycili za bicze i siekli bez miłosierdzia Pana. Byli nimi kapłani, zakonnicy i zakonnice i najwyżsi dostojnicy kościoła, co mnie bardzo zdziwiło".
Dalej biskup prowadził rozważanie na kanwie przypowieści o synu marnotrawnym. Nakreślił porównanie, że kapłani są jednocześnie tym młodszym marnotrawnym synem jak i tym starszym, który został w domu. Ten młodszy stracił wszystko. Ten starszy (presbiteros) obraził się i uważając się za lepszego nie chciał wejść do domu i oskarżał młodszego. Ale oddać warto głos biskupowi, który mówi o księżach tak:
17:00
Otrzymaliśmy wielkie dary Boga, do których nie mieliśmy prawa. Nikt z nas na nie nie zasłużył. I te wielkie dary Boga, jak ów młodszy syn z przypowieści, roztrwoniliśmy. Roztrwoniliśmy. Tak jak on, dla chwili, dla momentu. Tylko tu i teraz się liczy. (...) Roztrwoniliśmy swoje powołanie. Mieliśmy prowadzić ludzi do Boga, a ich zgorszyliśmy. Roztrwoniliśmy charyzmat celibatu. Ta cała debata, która wszędzie dookoła się rozlega, jest naszą winą. Sprowadziliśmy celibat do uciążliwego prawa. Roztrwaniając łaskę, która jest w nim ukryta, charyzmat boży. Roztrwoniliśmy orędzie, które zostało nam zawierzone.
Wszyscy jak tu jesteśmy, jesteśmy przekonani, że nie ma lepszej nowiny, o ludzkiej miłości, o ludzkiej także seksualności, o życiu erotycznym, nie ma lepszej nowiny niż Ewangelia. (...) Kto nas dzisiaj traktuje poważnie, gdy chcemy mówić o życiu erotycznym? Kto nas potraktuje poważnie, po tych nadużyciach? Po tym co my sami zrobiliśmy z ludzką erotyką.
Roztrwoniliśmy autorytet. Roztrwoniliśmy wiarygodność. I tak jak ten młody, próbujemy rozwiązań, które są niepełne, które się nie trzymają bożej logiki. Są jakąś próbą ratowania siebie, ale nie odbudowania swojej godności synowskiej: "Pójdę, będę u mojego ojca najemnikiem".
I dalej ksiądz biskup pyta o kapłanów i ich wzajemne relacje życiowe 25:00:
Co nas łączy? Jaka jest nasza współodpowiedzialność za siebie nawzajem? Co to jest za miłość, której nie stać na słowo upomnienia? Co to jest za miłość, której nie stać na słowo zapytania? Co to jest za miłość? Jaka to jest miłość między nami? Jakie braterstwo, jakie więzi?
Odpowiedzialność jest wspólna. Moja jest pierwsza. Każdego z nas, potem, po kolei. (...) Współodpowiedzialność jest i w dobru i w złu. Współodpowiedzialność. W tej współodpowiedzialności, chcę powiedzieć w swoim imieniu i w imieniu was wszystkich, chcę powiedzieć każdej z tych dziesięciu osób: Przepraszam.
Klerykalizm jest postawieniem kościoła na głowie. Godność w kościele bierze się z chrztu.
--------------------------------
I tyle biskup Ryś. Przejmujące i piękne kazanie, warto obejrzeć zamiast czytania blogów czy oglądania filmów. Pozostają jednak pytania, czy pojęcie współodpowiedzialności, nie zostało rozciągnięte zbyt daleko. Czy nie ma kapłanów heroicznych? Poświęcających swoje życie i żyjących tym, co głoszą? A jeśli są, to czy oni też są odpowiedzialni za zło pedofilii?
Pierwsze rozumienie współodpowiedzialności wydaje się naturalne, odpowiadamy za swoich bliskich. Za ich napominanie. Za pomaganie im w trudnościach "Jedni drugich ciężary noście". Odpowiadamy, gdyśmy WIEDZIELI, ale nic nie uczynili. Wtedy tak. Ale odpowiedzialność rozumiana jako wina, w chrześcijaństwie i w naszej cywilizacji zdaje się mieć charakter INDYWIDUALNY. Nie ma winy grupowej. Nie odpowiadamy za grzechy ojców naszych, ani nieznanych nam ludzi, ani nawet znanych, na których nie mieliśmy wpływu. Odpowiadamy za SWOJE czyny, a nie za czyjeś. Więc takie rozciąganie odpowiedzialności rozumianej jako wina na wszystkich księży wydaje się iść być może zbyt daleko.
Może warto było w kierunku przeciwnym. W miejsce deklarowania winy wszystkich i przepraszania w imieniu wszystkich, może należało wskazać tych właśnie, co wiedzieli, a nic nie robili. Tych konkretnie, co byli przełożonymi, a ukrywali, czyny i zdarzenia ohydne. Wtedy, ich wskazać, jakoś ukarać i dać im możliwość powrotu. Powrotu do ludzi, powrotu do Boga, powrotu do prawdy i miłości. A tak, w to miejsce, mamy rozciąganie odpowiedzialności na wszystkich, także niewinnych w tej konkretnej sprawie, bo przecież i tacy są.
Kazanie księdza biskupa jest niezwykle poruszające i celem jego jest dotarcie do kapłanów. Jakieś ich poruszenie. Jest "wołaniem na puszczy", może momentami krzykiem rozpaczy. Jest wyjątkowe. Ale pamiętać należy o ziemi, o prawidłach rządzących ludzkimi postawami. Więc po wyznaniu winy i wyrażeniu żalu, przyjdzie pora na pokutę i wtedy na ... zadośćuczynienie, które odbędzie się w wymiarze tego świata. Przepraszanie ogólne, ofiarom chyba nie wiele daje. Daje za to paliwa, do tego, by obraz instytucji kościoła malować w ciemnych barwach. Bo przecież "wszyscy" się splamili, wszyscy zaniedbali, wszyscy są odpowiedzialni, zwłaszcza, że tych u góry odpowiedzialnych, jakoś... nadal nie widać.
Wypada mieć nadzieję, że przesłanie księdza biskupa trafi do serc kapłanów. Że ludzie nie wezmą na serio słów o tym, że "roztrwoniliśmy powołanie" wypowiadanych przez biskupa diecezji łódzkiej. Bo to by znaczyło, że on to powołanie roztrwonił. Trzeba rozumieć jego słowa jako formę alegorii, formę potrząśnięcia zaciśniętymi na własnym ego umysłami księży. Takiego potrząśnięcia, które bywa - potrafi przebudzić człowieka.
----------------------------------------------------------------------
ps. Pytanie jak odebrać słowa ojca Ludwika Wiśniewskiego, który mówi tak: "Ośmielam się powiedzieć to, co wielu ludzi boi się powiedzieć głośno: biskupi, którzy ukrywali straszne przestępstwo, przenosząc z miejsca na miejsce księży pedofilów, powinni złożyć na ręce papieża rezygnację z urzędu". Czy to za daleko i za ostro, czy wcale nie?
