Bohaterowie Rzeczypospolitej. Dziewczyny z AK i NSZ

MJR MARIA KOWALEWSKA ,,MYSZKA" 20 PAŹDZIERNIKA 2021 r ODESZŁA NA WIECZNĄ WARTĘ. Patriotka oddana do ostatnich chwil życia Polsce, historii i młodzieży. W powstaniu warszawskim była sanitariuszką w szpitalu polowym przy ul Leszno na warszawskiej Woli. Żołnierz NSZ im. Brygadiera Mączyńskiego. Ostatnia żyjąca torunianka, która uczestniczyła w powstaniu warszawskim. 

Zawsze aktywna i uśmiechnięta, do ostatnich dni upamiętniała tradycje i ideały Narodowych Sił Zbrojnych. Miała niezwykły dar zjednywania sobie przyjaciół i włączania ich do propagowania idei NSZ. 

Mjr Maria Kowalewska była członkiem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy NSZ, aktywnie brała udział w działaniach Związku i wielokrotnie reprezentowała Związek w kontaktach z Wojskiem Polskim i podczas uroczystości upamiętniających wysiłek polskich formacji niepodległościowych. 

Była matką chrzestną sztandaru Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz członkiem Rady Kombatantów przy Szefie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. 

Maria Biedermann urodziła się 12 sierpnia 1927 r w Nakle nad Notecią. Jej ojciec Teofil Biedermann był dentystą. Zginął w Oświęcimiu. Rowniez Jej siostry najstarsza Barbara była w Oświęcimiu, ale przeżyła, druga siostra Urszula, była na Majdanku. Matka Zofia z domu Wrzyszczyńska ukończyła Konserwatorium Muzyczne w Poznaniu w klasie fortepianu i udzielała lekcji muzyki. 

Wybuch II wojny światowej zastał rodzinę Biedermannów w Gdyni. Maria miała wówczas 12 lat.

Ostrzeżeni przez byłego pacjenta doktora Biedermanna wyjechali z Gdyni do Warszawy. Dzięki temu uniknęli fali niemieckich aresztowań polskiej inteligencji i duchowieństwa. 

Wszyscy aresztowani w tych dniach zostali rozstrzelani przez Niemców w lasach w okolicy Wejherowa. 

.W WARSZAWIE 

W gabinecie dentystycznym ojca „Myszki” Teofila Biedermanna przy ulicy Leszno znajdował się konspiracyjny punkt kontaktowy. Od wiosny 1943 r ukrywał się tam ppor. cc. Roman Litwin „Sowa”, narzeczony Barbary Biedermann. 

Ppor. „Sowa” był kurierem Delegatury Rządu na Kraj. Został zrzucony do kraju w nocy z 16 na 17 marca 1943 r

Gabinet dentystyczny został namierzony przez Niemców i 14 września 1943 r gestapo aresztowało Teofila Biedermanna, jego najstarszą córkę Barbarę oraz jej narzeczonego ppor. Romana Litwina.

Po ciężkich przesłuchaniach na Pawiaku Barbara i Teofil Biedermann zostali zesłani do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Barbara przeżyła obóz. Niestety Teofil zmarł w obozie 9 grudnia 1943 r. 

Ppor. Roman Litwin w czasie śledztwa był okrutnie torturowany. Po zakończeniu śledztwa został wywieziony do Spandau, filia KL Sachsenhausen, gdzie prawdopodobnie został rozstrzelany.

W czasie niemieckiej okupacji Maria brała udział w tajnych kompletach, ucząc się w prywatnej Szkole Powszechnej Świeżyńskiej-Słojewskiej w Warszawie przy ul Marszałkowskiej.

Przysięgę do NSZ Maria Kowalewska złożyła w 1943 r przed por. Mieczysławem Szemelowskim „Miłosz”. Przyjęła konspiracyjny pseudonim „Myszka”. Miała wtedy 16 lat. Razem z nią zaprzysiężone zostały jej starsza siostra Urszula oraz serdeczna przyjaciółka Wanda Woś-Lorenc. 

Po zaprzysiężeniu skierowano je na przeszkolenie sanitarne. Zostały przydzielone do Batalionu NSZ im. Mączyńskiego. Dowódcą batalionu był Florian Kuskowski ps. „Szary”. 

.POWSTANIE WARSZAWSKIE 

1 sierpnia po wybuchu powstania warszawskiego o godzinie „W” ,,Myszka" nie została powiadomiona o miejscu zbiórki macierzystego oddziału. Ona i jej siostra Urszula, nie mając kontaktu z oddziałem, zgłosiły się ochotniczo jako sanitariuszki do polowego szpitala przy ul Leszno na warszawskiej Woli. 

Po upadku Woli do szpitala, w którym pracowała ,,Myszka" wtargnęły oddziały nieprzyjacielskie, zabijając ciężej rannych, których nie zdołano ewakuować na Stare Miasto. 

Maria została skierowana do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd udało jej się zbiec i uniknąć tym samym wywózki do obozów koncentracyjnych na terenie Niemiec. 

Schronienie znalazła w Milanówku, u wuja Mieczysława Krzyżankiewicza, jednego z twórców i pierwszego dyrektora Targów Poznańskich. Następnie udała się do Radomia, gdzie zatrzymała się u krewnych i podjęła na nowo przerwaną naukę. W Radomiu doczekała zakończenia wojny.

.PO WOJNIE

Po zakończeniu działań wojennych Maria Biedermann „Myszka” wróciła do Gdyni. W 1946 r zdała maturę i podjęła studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1952 r wyszła za mąż za Zygmunta Kowalewskiego, neurologa.

Do emerytury pracowała w Służbie Zdrowia w Pracowni Diagnostyki Laboratoryjnej.

ODZNACZENIA

Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości,

Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,

Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości, 

Medal „Pro Patriae”, 

Medal „Pro Bono Poloniae”, 

Krzyż Zasługi Związku Żołnierzy NSZ, 

Medal Pamiątkowym z okazji 75-lecia NSZ.

Zmarła 20 października 2021, w szpitalu wojskowym w Bydgoszczy, miała 94 lata. Została pochowana na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu. Uroczystości pogrzebowe rozpoczęła msza św. w Kościele Garnizonowym. Pochówek odbył się w asyście wojskowej na cmentarzu św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego.

SPOCZYWAJ W POKOJU BOHATERKO! CZEŚĆ TWOJEJ PAMIĘCI.