Bohaterowie Rzeczypospolitej. Bitwa o Tobruk

 W obronie pustynnej twierdzy 

84 lata temu zakończyła się bitwa o Tobruk. Wojska alianckie, z udziałem polskiej Brygady Strzelców Karpackich, pokonały niemieckie oddziały Afrika Korps pod dowództwem gen. Erwina Rommla.

Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich, utworzona w Syrii na mocy umowy gen. Władysława Sikorskiego z rządem francuskim w kwietniu 1940 roku, po kapitulacji Francji przeszła do Palestyny, gdzie została wcielona do jednostek brytyjskich na Środkowym Wschodzie.

Brygada objęła najtrudniejszy odcinek frontu, tzw. Wzgórze Medauar. Naprzeciw znajdowały się wyborowe oddziały wroga. Nasze stanowiska znajdowały się od niemieckich w niektórych miejscach zaledwie w odległości 100-150 metrów. Brygada Karpacka broniła tego 20-kilometrowego najgorszego odcinka frontu przez 10 tygodni. Rekord pozostawania na wyłomie, osiągnięty przez Australijczyków, wynosi 4 tygodnie.

Trudność walk potęgowały dokuczliwe warunki klimatyczne i poczucie całkowitego odcięcia od świata. Obrońcy zyskali nazwę „Szczurów Tobruku”. Ostrzeliwani przez artylerię i lotnictwo nieprzyjaciela wytrzymali do listopada, kiedy to w ramach operacji „Crusader” na odsiecz oblężonym ruszyła brytyjska 8. Armia. Po trzech tygodniach ciężkich zmagań twierdza została wyzwolona.

 Polacy walczyli niezwykle zaciekle. Patrole, wypady, niszczenie wież obserwacyjnych były codziennością. Brytyjczycy nie mogli wyjść z podziwu, że pierwszych jeńców na terenie twierdzy zdobyli polscy żołnierze. Przedłużające się oblężenie Tobruku prawdopodobnie zmusiło Hitlera do przesunięcia ataku na Związek Sowiecki.

 Straty aliantów w tej bitwie to przynajmniej 4000 żołnierzy, w tym 109 Polaków. W styczniu 1942 roku rozpoczęła się druga ofensywa Rommla, której uwieńczeniem było zdobycie Tobruku (21 czerwca 1942 roku).

 Instytut Pamięci Narodowej przygotował międzynarodowy projekt edukacyjno-memoratywny pt. „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”, który ma na celu upamiętnić wysiłek zbrojny Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Andersa.