Smutek i przygnębienie to naturalne emocje, które czasem stają się problematyczne. Wespół z wieloma czynnikami mogą przerodzić się w depresję. To jedno z najczęstszych zaburzeń psychicznych, które utrudnia, a czasem uniemożliwia normalne życie. Może pojawić się w każdym wieku.
Osoba z obniżeniem nastroju, u której po kilku tygodniach nasila się niska samoocena, brak energii, zaburzenia snu, pustka, silna impulsywność, zobojętnienie, a także urojenia - powinna poszukać pomocy. Dla specjalisty są to sygnały dające podstawę do zdiagnozowania depresji. Objawów często jest więcej: spadek dynamiki życiowej, lęki, poczucie beznadziejności, a nawet myśli samobójcze. Z depresją może też wiązać się fizyczny dyskomfort, jak bóle głowy, krzyża, problemy z trawieniem, nietolerancja niektórych dźwięków i zaburzenia smaku.
Depresja nierzadko towarzyszy wielu chorobom przewlekłym, somatycznym i uszkodzeniom mózgu. Pojawia się przy uzależnieniach, długotrwałym stresie, w wyniku wydarzeń losowych, zawodowych i rodzinnych. Czynniki te występują najczęściej wspólnie. Zdarza się także, że depresja ujawnia się bez przyczyny, np. gdy jest schorzeniem rodzinnym. Na ogół jest wynikiem zmian poziomu serotoniny i noradrenaliny w mózgu.
Podstawą diagnozowania depresji jest badanie psychiatryczne i wywiad z pacjentem. W przypadku jej stwierdzenia zaleca się także wizytę kontrolną u innych specjalistów medycyny. Celem jest ocena stanu zdrowia chorego i dotychczasowego leczenia ewentualnych chorób przewlekłych, a także schorzeń współwystępujących z depresją, np. nadczynność tarczycy. Wyróżnia się ponad 20 postaci zaburzeń depresyjnych.
W lekkich stanach, jako formę leczenia stosuje się psychoedukację i psychoterapię. Ich zadaniem jest ukierunkowanie pacjenta na rozwiązywanie określonych problemów oraz zapewnienie niezbędnego wsparcia. Ponadto, przy tzw. depresji sezonowej wykorzystuje się fototerapię, polegającą na powtarzalnej ekspozycji na światło o danym natężeniu.
W trudniejszych przypadkach lekarz decyduje o farmakoterapii. Jej podstawą są leki przeciwdepresyjne, dobierane właściwie do objawów i indywidualnych uwarunkowań chorego. Poprawa spodziewana jest zwykle po 2-4 tygodniach. Właściwie prowadzone leczenie daje widoczne efekty u 7 na 10 pacjentów, już podczas pierwszej kuracji. Gdy terapia nie działa, lekarz przepisze inne leki i może zalecić dodatkowe metody leczenia, np. elektrowstrząsy. To bezpieczna metoda stosowana również wtedy, gdy pacjent nie może zażywać leków, a choroba i jej przejawy zagrażają jego życiu.
Leczenie depresji można również łączyć z jej profilaktyką. Bardzo ważne jest by wykształcić w sobie pozytywne myślenie. Warto otworzyć się na innych i na czynności, które poprawiają nastrój. Świetnym pomysłem będzie zadbanie o dietę, a przede wszystkim o uprawianie sportu. Regularny wysiłek fizyczny, bieganie, pływanie, sztuki walki czy jazda na rowerze poprawią zdrowie, samopoczucie i dodadzą niezbędnego, pozytywnego animuszu.
