Ósmego stycznia 1915 w miejscowości Vevey w Szwajcarii powstał Polski Komitet Ratunkowy. Jego twórcami byli Henryk Sienkiewicz i Ignacy Paderewski, w jego skład weszli też Antoni Osuchowski, Szymon Askenazy i Władysław Mickiewicz. Komitet zajmował się organizowaniem pomocy dla Polski w okresie wojny.
Tak jego prace opisywał Sienkiewicz Utworzył się tu Komitet Pomocy dla Ofiar Wojny w Polsce (Królestwo i Galicja). W Polsce prezesem obrano mnie, wiceprezesem Paderewskiego(Ignacego Jana Paderewskiego), ponieważ nasze nazwiska znane są za granicą. Komitet będzie działał na cały świat. Cel jego jest czysto filantropijny, ale przez samo swoje istnienie i działalność będzie siłą rzeczy przypominał rządom i ludom sprawy Polski. Przygotowałem odezwę do narodów ucywilizowanych, którą żona moja dla Czcigodnych Państwa przepisała, którą wraz z ukłonami od nas obojga załączam. Pan Więckowski zawiezie program Komitetu i listę jego członków. Byliśmy u prezydenta szwajcarskiego, p. Motta(Giuseppe Motta), który obiecał nam wszelką swobodę działania i obiecał patronować sprawie na miejscu. We wszystkich miastach i krajach europejskich oraz w ST[anach] Zjednoczonych P[północnej] Ameryki potworzymy Komitety lokalne, które będą zbierał składki. Paderewski wyjechał w tym celu do Paryża, a następnie jedzie do Anglii i Ameryki. (…)
We Włoszech utworzył się już poprzednio Komitet „Pro Polonia”, na którego czele stoją X-żę Caetani(Onorato Caetani) i baron Lumbroso(Alberto Emmanuele Lumbroso). Jestem z nimi w korespondencji. Mają oni na celu popieranie sprawy polskiej na przyszłym kongresie. (…)
Tymczasem załączam dla Obojga Łaskawych Państwa wyrazy głębokiej czci i serdeczne życzenia, by Bóg pozwolił nam znaleźć się jak najprędzej w rodzinnym kraju i pracować dla niego z taką wytrwałością i miłością jak dotychczas. (…)”
Tak opisywał Sienkiewicz efekty pracy (...) jesteśmy blisko piątego miliona i szczerze mogę powiedzieć, że w tym nazwisko moje pars magna albo nawet maxima fuit(Stanowiło wielką albo nawet największą część, t. j. miało wielki, może nawet największy udział.), gdyż składki od Paderewskiego, zebrane wśród Jankesów (zresztą bardzo znaczne), teraz dopiero zaczynają napływać, (...)Dużo się jednak zrobi jeszcze dla bezdomnych i głodnych. Kto wie, czy nie dojdziemy do dziesięciu milionów. Jest to kropla
w stosunku do nędzy, ale przyczynek znaczny ze strony małej garstki ludzi. (…)
P.S. Kto jest poetka Maria Markowska? Czytałem jej wiersz w „Głosie Narodu”. Jeśli to coś młodego, to będzie talent.”
W Polsce Komitet Ratunkowy współpracował z krakowskim Książęco-Biskupim Komitetem Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny (KBK), założonym przez księcia biskupa Sapiehę. Sapieha objął protektoratem działania Komitetu Ratunkowego na terenie kraju.
Przypominam o tym z dwóch powodów-pierwszy to mała powszechność wiedzy o działalności Komitetu Ratunkowego. Drugi powód to zmiana podejścia artystów do spraw związanych z państwem. Wtedy czymś oczywistym był fakt wspierania Polski i jej interesów na świecie.......Teraz zaś szczyt bycia "trendy" to wsadzenie flagi narodowej w kupę, a nagranie płyty o np. Żołnierzach Wyklętych dla niektórych to obciach..
http://www.henryk-sienkiewicz.eu/index.php?id=genealogia&m=menu_biografia -fragmenty listów Sienkiewicza z tej strony pochodzą
Inne tematy w dziale Kultura
