NZR

Wbrew obiegowej opinii w czasie zaborów nie tylko socjaliści zbrojnie walczyli...robili to również narodowcy. W 1905 roku powstał Narodowy Związek Robotniczy jego działalności patronował Roman Dmowski. NZR był organizacją twardo trzymajacą się swych przekonań i równie twardo  idącą do ich realizacji....

NZR opowiadał sie za poluboiwnym rozwiązywaniem konfliktów między pracodawcami a robotnikami, uważano iż "strajki przynoszą straty zaówno fabrykantom jak i robotnikom". Organizacja przyłączyła sie również do bojkotu szkoły rosyjskiej i utworzyła własne koła samokształcenia. W 1906 roku NZRowcy postanowili iż będą zwalczać również  socjalistów, powołano w tym celu własną organizacje bojową, która tłumiła strajki, rozbijała wiece socjalistów, podkładała bomby w ich mieszkaniach. Organziacje bojowe PPS odpowiedziały tym samym....W samej tylko Łodzi w 1906 roku w walkach między Polakami zginęło 189 osób.

Część członków widząc skalę i ogrom strat ludzkich zaczęła żądać zmiany polityki organizacji, doprowadziło do do rozłamu w 1907 roku i powstania Frakcji Niepodległościowej NZR, która z końcem 1907 zawarła sojusz z socjalistami, rozpoczynajac przygotowania do  akcji zbrojnych wymierzonych we władze rosyjskie.

Pod koniec 1908 roku władze NZRu postanowiły zerwać współpracę ze środowiskiem Dmowskiego  z  powodu jego polityki która zdaniem NZR była zbyt bierna.

Jedną z pierwszych akcji FN NZR był udany zamach na naczelnika dyrekcji szkolnej w Kielcach-Afanasjewa. Afanasjew usunął ze szkół 58 nauczycieli, którzy nauczali w Polskim języku. Był on też inicjatorem  zakazu działalności dla Polskiej Macierzy Szkolnej  na terenie całego Królestwa Polskiego oraz zamknięcia utrzymywanych pzrez Macierz-trzech tysięcy szkół.

W 1920 roku NZR łączy sie z Narodowym Stronnictwem Robotników tworząc Narodową Partię robotniczą