Zlekceważenie wymogu budowania odporności społeczeństwa grozi nawrotami pandemii i obostrzeń, które będą negatywnie wpływały na polską gospodarkę – ostrzegli naukowcy z zespołu ds. COVID-19 przy PAN. Apelują oni o wprowadzenie zachęt do szczepień, wygaszenie konfliktu politycznego z UE i przedstawienie programów wzmocnienia systemu ochrony zdrowia.
— Jeśli się powszechnie nie zaszczepimy, to obecna, piąta fala pandemii może nie być ostatnią z tak poważnymi następstwami zdrowotnymi i gospodarczymi. Obawiamy się scenariusza, w którym kraje o wysokim odsetku zaszczepionych wrócą na ścieżkę szybkiego wzrostu, podczas gdy kraje, w których ten odsetek jest niski, będą rozwijały się wyraźnie wolniej — czytamy w opublikowanym w poniedziałek stanowisku opublikowanym przez ekspertów z zespołu ds. COVID-10 przy Polskiej Akademii Nauk. Wskazali w nim, że budowanie odporności w skali społeczeństwa pozwoli gospodarstwom domowym bezpiecznie planować, firmom inwestować, a rządzącym prowadzić przewidywalną politykę gospodarczą i pieniężną.
Brak motywacji i zachęt w temacie szczepień
Zwrócono uwagę, że w Polsce obecnie brakuje realnych zachęt oraz motywacji, by się szczepić. Zdaniem ekspertów osoby niezaszczepione w żadnym stopniu nie posiadają ograniczeń w życiu społecznym, w przeciwieństwie do większości krajów Europy Zachodniej. Zauważono także nieprzestrzeganie przez Polaków zasady DDM (dystans, dezynfekcja, maseczki) i jednocześnie podkreślono, że nie obowiązują za to żadne kary, co w efekcie przyczynia się do wolniejszego hamowania wirusa i epidemii.
— Nieopanowana epidemia oznacza konieczność podejmowania decyzji ekonomicznych i finansowych z ryzykiem słabych obostrzeń czy lockdownów, co zwiększa poziom niepewności i utrudnia planowanie. Prowadzi to do spadku inwestycji w sektorze przedsiębiorstw — tłumaczą naukowcy. Ostrzegają też, że obostrzenia mogą nieść ze sobą ryzyko bezrobocia i bankructw w sytuacji, w której o hojną pomoc publiczną będzie trudniej, niż na początku pandemii, a przez wysoką inflację utrudnione jest planowanie budżetów domowych.
— Na powyższe zjawiska nakłada się kryzys zaufania do instytucji publicznych i błędy decydentów w komunikacji ze społeczeństwem. Polacy nie wiedzą, jak rząd planuje przeciwdziałać nawrotom pandemii, ani jak władze monetarne planują przeciwdziałać inflacji — napisali eksperci.
Zobacz też:
PAN: Polska może otrzymać nawet 60 mld euro. Konflikt polskiego rzadu z UE już doprowadził do opóźnienia przyznania środków z KPO
Naukowcy wskazują, że w kontekście wpływu pandemii na gospodarkę, bardzo cenną inicjatywą jest wspólny program odbudowy gospodarczej w Unii Europejskiej – NextGenerationEU.
— Ma on polegać na zapewnieniu środków na odbudowę gospodarek europejskich po pandemii COVID-19. Środki na program będą pozyskane na poziomie wspólnotowym poprzez emisję wspólnego długu i nowe podatki na poziomie UE (w tym na przykład podatek cyfrowy i graniczny podatek węglowy). Polska może otrzymać z tego programu prawie 60 mld euro, w tym ok. 24 mld euro w formie bezzwrotnych grantów, a resztę w formie niskooprocentowanych pożyczek. Korzyści z europejskiego programu odbudowy są dwojakie. Po pierwsze, jest to transfer do polskiej gospodarki środków, których nie udałoby się pozyskać tak niskim kosztem. Po drugie, są to środki celowe, które zgodnie z wytycznymi UE – i wytycznymi zapisanymi również w polskim Krajowym Programie Odbudowy – mają być inwestowane w transformację cyfrową i w kierunku zielonej energetyki. Największym plusem tego programu jest to, że nadaje on inwestycjom kierunek i długoterminową perspektywę, o którą zazwyczaj trudno jest zadbać politykom krajowym — czytamy.
— Obecny konflikt polityczny polskiego rządu z Unią Europejską już doprowadził do opóźnienia przyznania środków z KPO. Jego odrzucenie byłoby niewybaczalnym błędem. Nie tylko pogorszyłoby obecny bilans ryzyk w polskiej gospodarce, ale również obniżyłoby perspektywy rozwoju Polski w dłuższej perspektywie czasowej — podkreślają.
PAN apeluje zachętę do szczepień oraz o wygaszenie konfliktu z UE
W piśmie naukowcy apelują także o zwiększenie realnych zachęt do szczepień, a także współpracę ze związkami zawodowymi i związkami pracodawców, w celu ochrony pracowników przed zakażeniem COVID-19. Eksperci wzywają też do przedstawienia wiarygodnego programu powrotu inflacji do celu NBP.
— Dlatego apelujemy o wprowadzenie realnych zachęt i przedstawienie wiarygodnego programu zwiększenia powszechności szczepień na COVID-19, wygaszenie konfliktu politycznego z Unią Europejską oraz współpracę ze związkami zawodowymi i związkami pracodawców, w celu wprowadzenia skutecznej ochrony pracowników i interesantów przed zakażeniem COVID-19. Apelujemy o przedstawienie wiarygodnego programu powrotu inflacji do celu NBP w przewidywalnym horyzoncie czasowym. A nade wszystko apelujemy do wszystkich sił politycznych w Polsce o przedstawienie programów wzmocnienia systemu ochrony zdrowia, inwestycji w edukację i naukę oraz przygotowanie Polski do skutecznej walki z kolejnymi falami COVID-19 oraz epidemiami, z którymi nieuchronnie przyjdzie nam walczyć w przyszłości. — napisano w komunikacie.
Cały komunikat dostępny jest do przeczytania na stronie internetowej Polskiej Akademii Nauk.
Czytaj dalej:
