Podczas pandemii Covid-19 u nastolatków wykazano oznaki przyspieszonego starzenia się mózgu, przy czym dziewczęta były dotknięte w większym stopniu niż chłopcy.
Specyficzne zmiany w istocie białej mózgu u osób po przebytym COVID-19
Specyficzne zmiany w istocie białej mózgu u osób po przebytym COVID-19 już wcześniej zaobserwowali naukowcy ze Szwecji. Ich zdaniem mogą one tłumaczyć utrzymujące się objawy neurologiczne u pacjentów po przebyciu tej infekcji. Udowodnili, że wirus SARS-CoV-2 wpływa bardzo niekorzystnie na centralny układ nerwowy, w tym na mózg. U części pacjentów po przebytym COVID-19 mogą utrzymywać się objawy neurologiczne, takie jak bóle głowy, zaburzenia kojarzenia, koncentracji i pamięci, lęki i objawy depresji, a także zaburzenia węchu i smaku, zespół przewlekłego zmęczenia i inne.
Amerykańscy badacze dokonali kolejnego niepokojącego odkrycia
Teraz amerykańscy badacze z University of Washington w Seattle dokonali kolejnego niepokojącego odkrycia. Z ich badań wynika, że mózgi nastolatków uległy przyspieszonemu starzeniu podczas pandemii Covid-19, przy czym efekt ten był bardziej wyraźny u dorastających dziewcząt niż u chłopców. W miarę rozwoju mózgu jego zewnętrzna warstwa, zwana korą mózgową, zaczyna robić się cieńsza. Przebyte w dzieciństwie trudności, na przykład doświadczenie przemocy lub zaniedbania, przyspieszają tempo tego procesu. Podczas pandemii Covid-19 u nastolatków wykazano oznaki przyspieszonego starzenia się mózgu, przy czym dziewczęta były dotknięte w większym stopniu niż chłopcy. Zdaniem autorów lockdown i inne obostrzenia miały nieproporcjonalnie szkodliwy wpływ na rozwój mózgu dorastających dziewcząt.
Neva Corrigan i jej współpracownicy porównali skany mózgów dzieci i nastolatków wykonane przed pandemią i w jej trakcie. W 2018 roku zebrali skany mózgów 109 osób w wieku 9, 11, 13, 15 i 17 lat. Wykorzystali te dane do stworzenia modelu zmian grubości kory mózgowej między 9 a 17 rokiem życia. Następnie w 2021 r., podczas pandemii, przeskanowali mózgi oddzielnej kohorty 54 nastolatków w wieku 12, 14 i 16 lat. Wszyscy uczestnicy badań pochodzili z obszaru Seattle i mieli podobny status społeczno-ekonomiczny.
Pandemia COVID-19. Mózgi dziewcząt ucierpiały bardziej
Porównując skany mózgów zebrane od uczestników w 2021 r. z wcześniej opracowanym modelem, naukowcy odkryli, że podczas pandemii u nastolatków w większym stopniu zmniejszyła się grubość kory mózgowej, przy czym u dziewczynek proces zmniejszania jej grubości był bardziej nasilony niż u chłopców. Średnio przyspieszenie zaniku kory mózgowej u dziewcząt odpowiadało starzeniu się o cztery lata, podczas gdy u chłopców było równoznaczne ze starzeniem się o prawie dwa lata.
- Nie jesteśmy pierwszą grupą, która zgłasza zmniejszenie grubości kory mózgowej u nastolatków związane z pandemią Covid-19. Jest to jednak pierwsze badanie, które wykazało takie różnice między płciami - powiedziała Neva Corrigan. - Przyspieszony zanik kory mózgowej dotyczył także większej liczby obszarów mózgu u dziewcząt niż u chłopców. Średnio u dziewcząt zaobserwowano zwiększony zanik w 35 regionach, natomiast u chłopców tylko w trzech. U dziewcząt największe szkody dotyczyły obszarów mózgu zaangażowanych w przetwarzanie informacji wizualnych, zwłaszcza dotyczących twarzy. Jedyne nakładanie się cech chłopców i dziewcząt dotyczyło przyspieszonego ścieńczenia prawej i lewej bocznej kory potylicznej, czyli obszarów, które pomagają nam rozpoznawać obiekty.
Dlaczego izolacja miała bardziej szkodliwy wpływ na mózg kobiet
Jak podkreśliła Corrigan, kobiety są znacznie bardziej zależne od sieci społecznościowych, jeśli chodzi o poczucie własnej tożsamości i wsparcie emocjonalne. Możliwe, że podczas pandemii izolacja miała bardziej szkodliwy wpływ na mózg kobiet dlatego, że są one bardziej wyczulone na relacje z rówieśnikami, szczególnie istotne dla rozwoju ich mózgu.
Przyspieszony zanik kory mózgowej u dzieci i nastolatków może sprzyjać problemom psychicznym – na przykład depresji. Nie jest jednak jasne, czy chodzi o trwały efekt, czy też przyspieszony zanik kory zatrzyma się lub zwolni po jakimś czasie, przywracając młodzież na normalną ścieżkę rozwoju mózgu. Dlatego też konieczne są badania uzupełniające.
Tomasz Wypych
Źródło zdjęcia: Tragiczny skutek COVID-19. Uderza szczególnie w dziewczynki. Fot. Pixabay
Czytaj dalej:
