Przyczyną nie tylko narażenie na stres, ale także coraz częstsze nadużywanie środków psychoaktywnych. Był dzień, w którym zwolnień wystawiono tyle, ile liczy mieszkańców średniej wielkości miasto.
Z raportu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w 2024 r. w całym kraju wystawiono ponad 1,6 mln zwolnień lekarskich z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, o 13,8 proc. więcej niż w 2023 roku. W 2024 r. w całym kraju z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania lekarze wystawili o 13,8 proc. więcej zaświadczeń niż w 2023 r. W ubiegłym roku takich zwolnień chorobowych było w Polsce prawie 1,6 mln. Łączny czas spędzony na zwolnieniu z tego tytułu przez Polaków to ponad 30,3 mln dni i było to o 16,2 proc. więcej dni w porównaniu do absencji w 2023 r.
Ciężki stres i dopalacze
Do kategorii zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania mieści się prawie sto różnych jednostek chorobowych w tym depresja, schizofrenia, nerwica, zaburzenia osobowości czy reakcja na ciężki stres. Innymi częstymi przyczynami orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy są choroby psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane nadużywaniem środków psychoaktywnych.
Najwięcej, bo 149,6 tys. zaświadczeń z kategorii zaburzeń psychicznych ZUS zarejestrował w październiku, a stanowiły one 9,3 proc wszystkich zaświadczeń. Najmniej e-zwolnień z tego tytułu było w lutym 2024 r., tj. 123,8 tys. W skali kraju zaświadczenia lekarskie z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania zdecydowanie częściej wystawiane były kobietom - 61,8 proc. i był to nieznacznie niższy odsetek niż jeszcze w 2023 r., kiedy był na poziomie 62,1 proc. Najwyższy odsetek – 30,2 proc. liczby dni absencji chorobowej odnotowano w grupie wiekowej między 30 a 39 rokiem życia. W populacji kobiet w tej grupie wyniósł on 30,8 proc, natomiast wśród mężczyzn 29,2 proc.
Dzień, w którym padł rekord
ZUS podaje, że biorąc pod uwagę wszystkie choroby, to na zwolnieniach lekarskich najczęściej byli 30 i 40-latkowie, najrzadziej pracownicy po 60-tce. Głównym powodem L4 były choroby kręgosłupa i układu oddechowego oraz urazy i zatrucia. Przynajmniej raz w ciągu całego 2024 roku na zwolnieniu lekarskim przebywało 7,7 mln osób, z czego ubezpieczeni w ZUS to 7,1 mln osób. W 2024 r. Polacy spędzili ponad 290 mln dni na zwolnieniach lekarskich, zarówno z tytułu choroby własnej, jak i z tytułu opieki nad dziećmi czy innymi członkami rodziny.
Najwięcej zwolnień lekarze wystawili 30 i 40-latkom, co drugie zwolnienie lekarskie dotyczyło osób w tym wieku. Pracownicy w wieku 30-39 lat stanowili 26,4 proc. ogółu ubezpieczonych przebywających na zwolnieniach, a osoby w wieku 40-49 lat - 24,2 proc. Rzadziej na L4 byli ubezpieczeni w ZUS po 50-tce (22 proc.), a szczególnie niewiele dni absencji chorobowej dotyczyło sześćdziesięciolatków - stanowili w ub. roku 10,5 proc. osób na zwolnieniach.
Najwięcej nieobecności w pracy z powodu choroby osób ubezpieczonych ZUS zdarzało się w zakładach przemysłowych (21,9 proc. ogółu liczby dni absencji), handlu oraz w naprawach pojazdów samochodowych (16,4 proc.), edukacji (7,4 proc.), administracji publicznej i obronie narodowej (7 proc.) oraz w budownictwie (6,9 proc.).
Najczęstsze przyczyny L4
Najczęstszą przyczyną L4 były choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej – 17,4 proc. ogółu liczby dni absencji , choroby układu oddechowego – 13,7 proc. , urazy i zatrucia – 13,5 proc., ciąża, poród i połóg – 13,3 proc. zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania – 12,6 proc., COVID-19 – 0,7 proc. Od 2019 r. (rok przed pandemią) do 2024 r. o 38,1 proc. wzrosła liczby zaświadczeń lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i o 50,1 proc. liczba dni absencji z tego powodu.
Ogólnie na zwolnieniach najczęściej byliśmy w miesiącach chorób infekcyjnych - w styczniu i październiku 2024 r. było po 2,4 mln zaświadczeń w każdym z tych miesięcy, a w lutym i wrześniu - po 2,2 mln zwolnień. Dniem ub. roku, w którym wystawiono najwięcej zwolnień lekarskich - ponad 178 tys. - był 16 grudnia. Obecnie wchodzimy w okres, kiedy zwolnień lekarskich jest mniej. Od maja do sierpnia w ub. roku lekarze wystawiali 1,7-1,8 mln zwolnień miesięcznie.
Z artykułu dowiesz się:
- W 2024 roku wystawiono ponad 290 mln dni zwolnień lekarskich, z czego 12,6 proc. dotyczyło zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania
- Najwięcej L4 z powodów psychicznych wystawiono w październiku – 149,6 tys. zaświadczeń; najmniej w lutym – 123,8 tys.
- Zaburzenia psychiczne znacznie częściej dotykały kobiety (61,8 proc.), a największy odsetek dni absencji wystąpił w grupie wiekowej 30–39 lat
- Od 2019 roku liczba L4 z powodu zaburzeń psychicznych wzrosła o 38,1 proc., a liczba dni absencji o 50,1 proc.
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Rozmaitości
