Kawa nie tylko pobudza – może również spowalniać procesy starzenia się komórek. Najnowsze badania naukowców z Queen Mary University of London pokazują, że kofeina aktywuje kluczowy enzym odpowiedzialny za przetrwanie komórek i ich naprawę. To może tłumaczyć, dlaczego poranna filiżanka kawy sprzyja długowieczności.
Kawa bardziej korzystna niż herbata?
Do niedawna kawa była oceniana ambiwalentnie – smak i aromat chwalono, ale wpływ na zdrowie bywał kwestionowany. Jednak coraz więcej badań pokazuje, że umiarkowane spożycie kawy może przynosić organizmowi konkretne korzyści.
W tym roku European Heart Journal opublikował analizę, z której wynika, że osoby pijące kawę rano mają niższe ryzyko śmierci z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz ogólnie niższe ryzyko zgonu, w porównaniu z tymi, którzy piją ją przez cały dzień. Z kolei badania Uniwersytetu w Toronto na grupie 47 tysięcy kobiet pokazały, że codzienne spożywanie 1–3 filiżanek kawy może pomóc pięćdziesięciolatkom w uniknięciu chorób przewlekłych i dłuższym zachowaniu zdrowia fizycznego i psychicznego.
Kofeina aktywuje enzym związany z długowiecznością
Najnowsze doniesienia naukowców z Queen Mary University of London wnoszą do dyskusji istotny mechanizm biologiczny. Badacze ustalili, że kofeina – najczęściej spożywany związek neuroaktywny na świecie – aktywuje enzym AMPK, który pomaga komórkom przetrwać stres i niedobór energii. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Microbial Cell.
Eksperymenty przeprowadzono na drożdżach rozszczepialnych (fission yeast) – organizmach jednokomórkowych, które dobrze odwzorowują podstawowe procesy komórkowe występujące także u ludzi. Już kilka lat temu ten sam zespół badawczy odkrył, że kofeina oddziałuje na regulator wzrostu TOR – biologiczny „przełącznik” regulujący wzrost komórek w zależności od dostępnych zasobów.
AMPK jak wewnętrzny miernik paliwa komórki
W nowym badaniu potwierdzono jednak, że kofeina nie wpływa bezpośrednio na TOR, lecz aktywuje AMPK, który odgrywa podobną, a nawet ważniejszą rolę. AMPK działa jak wewnętrzny czujnik energii – gdy komórkom zaczyna jej brakować, enzym uruchamia mechanizmy oszczędzania i naprawy.
– Kiedy komórkom brakuje energii, AMPK przełącza je, wymuszając przestawienie się na tryb oszczędzania i naprawy, aby pomóc im przetrwać. A jak pokazały nasze wyniki, kofeina pomaga włączać ten przełącznik – wyjaśnił dr Charalampos (Babis) Rallis, główny autor badania.
Efekt jak po metforminie – ale z kawy
AMPK to także cel popularnego leku na cukrzycę – metforminy, który od lat badany jest pod kątem wpływu na długość życia. Dzięki aktywacji AMPK, kofeina wpływa m.in. na naprawę DNA, reakcję komórek na stres oraz kontrolę wzrostu – wszystkie te procesy są związane ze starzeniem się i chorobami.
– Te odkrycia pomagają wyjaśnić, dlaczego kofeina może być korzystna dla zdrowia i długowieczności. Otwierają też ekscytujące możliwości przyszłych badań nad tym, jak możemy wywoływać te efekty bardziej bezpośrednio: za pomocą diety, stylu życia lub nowych leków – podsumowali autorzy publikacji.
Tomasz Wypych
na zdjęciu: Poranna kawa spowalnia procesy starzenia się komórek. Zdjęcie ilustracyjne. fot Canva
Inne tematy w dziale Technologie
