Siedziba Trybunału Konstytucyjnego, fot.  PAP/Bartłomiej Zborowski
Siedziba Trybunału Konstytucyjnego, fot. PAP/Bartłomiej Zborowski

TK ogłosił wyrok ws. przepisów nowelizacji ustawy o IPN zaskarżonych przez prezydenta

Redakcja Redakcja Trybunał Konstytucyjny Obserwuj temat Obserwuj notkę 54

Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok ws. nowelizacji ustawy o IPN w części dotyczącej zbrodni ukraińskich nacjonalistów. Przepisy zaskarżył prezydent Andrzej Duda, wskazując, że określenia „ukraińscy nacjonaliści” i "Małopolska Wschodnia" są nieprecyzyjne. Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko podziękował TK za orzeczenie.

TK uznał skargę prezydenta

Sprawa dotyczyła nowelizacji ustawy o IPN, która wprowadzała karę grzywny lub pozbawienia wolności do lat trzech za przypisywanie Polakom odpowiedzialności m.in. za ludobójstwo popełnione na Żydach w czasie wojny. Ostatecznie sankcje te zostały w czerwcu ub. roku uchylone kolejną nowelizacją przez rząd i parlament przy akceptacji prezydenta.

Andrzej Duda: Podpiszę nowelizację ustawy o IPN. Skieruję ją do Trybunału Konstytucyjnego

W ustawie pozostały jednak przepisy dotyczące m.in. zbrodni ukraińskich nacjonalistów, które w połączeniu z art. 55 ustawy o IPN mają umożliwić wszczynanie postępowań karnych wobec tych osób, które zaprzeczają np. zbrodni wołyńsko-galicyjskiej, dokonanej na Polakach przez Ukraińską Powstańczą Armię w okresie II wojny światowej. Zgodnie z art. 55 ustawy o IPN negacja tego rodzaju zbrodni zagrożona jest karą grzywny lub pozbawienia wolności do lat trzech.

Zgodnie z ustawą o IPN zbrodniami ukraińskich nacjonalistów (również tych ukraińskich formacji, które kolaborowały z III Rzeszą Niemiecką) są "czyny popełnione przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1925-1950, polegające na stosowaniu przemocy, terroru lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności". Przepisy także głoszą, że taką zbrodnią było m.in. ludobójstwo na obywatelach II RP na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.

Trybunał: Sformułowania w przepisach są niejasne

Zdaniem TK posłużenie się w nowelizacji ustawy o IPN pojęciami "ukraińscy nacjonaliści" i "Małopolska Wschodnia" jest w takim stopniu niejasne i nieprecyzyjne, że ich zastosowanie mogłoby naruszać zasady poprawnej legislacji.

- Ustawa o IPN w ogóle nie precyzuje, czy przez "ukraińskich nacjonalistów" należy rozumieć tylko zorganizowane struktury polityczne lub paramilitarne, których członkowie brali udział w czynach wymierzonych przeciw władzy państwowej oraz ludności cywilnej, czy też każdego, kto utożsamiając się z ideami ukraińskiego ruchu narodowego działał przeciw państwu polskiemu i jego obywatelom w czasie II RP, II wojny światowej i w okresie powojennym - podkreślił sędzia TK Andrzej Zielonacki.

W ocenie TK zastosowanie w praktyce zakwestionowanych przepisów nowelizacji ustawy o IPN - jak tłumaczył sędzia - mogłoby spowodować, że organy ścigania i sądy miałyby poważne problemy z ustaleniem zakresu odpowiedzialności karnej. Dotyczy to nie tylko pojęcia "ukraińscy nacjonaliści", ale i terminu "Małopolska Wschodnia". - Wysoce niefortunna redakcja zaskarżonych przepisów uniemożliwia jednoznaczne określenie zakresu stosowania art. 55 ustawy o IPN - mówił.

Poroszenko dziękuje

Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją wyrazy dotyczące "ukraińskich nacjonalistów" i "Małopolski Wschodniej". Dziękuję Panu Prezydentowi A. Dudzie za inicjatywę postępowania w TK i Trybunałowi za orzeczenie – napisał prezydent Ukrainy Petro Poroszenko w języku ukraińskim i polskim w mediach społecznościowych.



Wicepremier Ukrainy Pawło Rozenko, który stoi na czele Międzyresortowej Komisji ds. Upamiętnień w swoim kraju, oświadczył, że orzeczenie TK oznacza potwierdzenie prawne stanowiska, które zajmowały w sprawie ustawy o IPN ukraińskie władze.

„Ta decyzja zamyka jedną z zasadniczych dla nas kwestii, która w ostatnim czasie wywoływała poważne napięcia w dwustronnych relacjach ukraińsko-polskim. Oczekuję na kontynuację dialogu i rozwiązanie wszystkich problematycznych spraw między naszymi państwami, które narastały od dziesięcioleci” – napisał Rozenko na Facebooku

Wątpliwości ws. ustawy o IPN. Jeden z przepisów uznany za niekonstytucyjny

Kancelaria Prezydenta zadowolona z wyroku TK

Brak definicji ustawowej pojęć "ukraińscy nacjonaliści" i "Małopolska Wschodnia" w przepisach w ustawie o IPN mógłby powodować problemy dla organów stosujących prawo - oceniła prezydencka minister Anna Surówka-Pasek. Dodała, że orzeczenie i konkluzja TK w tej sprawie są trafne.

- Trybunał Konstytucyjny uznał dzisiaj, że przepisy zaskarżone przez pana prezydenta istotnie są niezgodne z konstytucją. Trybunał potwierdził argumenty, zarzuty prezydenta. Dobrze się stało, że TK wydał ten wyrok mówiąc, że pewne sformułowania użyte w tej ustawie są niedookreślone, że one powinny być precyzyjne i jasne - powiedział rzecznik prezydenta Błażej Spychalski dziennikarzom w Sejmie.

Dopytywany, czy nie za długo trzeba było czekać na decyzję Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie stwierdził, że TK od wielu lat pracuje w podobnym tempie. - Jako prawnikowi, który analizował swego czasu tempo pracy TK, wydaje się, że ono jest mniej więcej stabilne od wielu, wielu lat. TK pracuje w podobny tempie - powiedział Spychalski.

Politycy PiS: Do czasu decyzji TK należy ostrożnie podchodzić do ustawy o IPN

Poprawą przepisów ustawy o IPN zajmie się Senat

Sprawą w TK zajmował się skład pięciu sędziów. Przewodniczącą jest prezes TK Julia Przyłębska, a sprawozdawcą sędzia Andrzej Zielonacki. W składzie są też sędziowie: Grzegorz Jędrejek, Zbigniew Jędrzejewski i Michał Warciński.

Poprawą przepisów ustawy o IPN dotyczących zbrodni ukraińskich nacjonalistów, które w związku z czwartkowym ostatecznym wyrokiem TK straciły moc obowiązującą wyłącznie w części, gdzie występują pojęcia "ukraińscy nacjonaliści" i "Małopolska Wschodnia", zajmie się Senat. - Zważywszy na konstytucyjne standardy prawidłowej legislacji ustawodawca powinien podjąć działania zmierzające do stosownej modyfikacji redakcyjnej wskazanych przepisów - podsumował TK.

źródło: PAP

ja

© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka