Kiedy Polska w 1918 roku dźwigała się z grobu po 123 latach niewoli, Kresy już nie chciały być polskie.
Kiedy po 123 latach zaborów polskie państwo się odradzało, nie było już możliwości powrotu do terytorium sprzed rozbiorów. W tym czasie na ziemiach białoruskich, litewskich czy ukraińskich powstały ruchy narodowe, gotowe do budowy własnych państw.
Z narodów zamieszkujących tereny dawnej Rzeczypospolitej najmniej problematyczni byli Białorusini. W 1918 roku powstała Białoruska Republika Ludowa, ale nie została uznana przez żadne państwo na świecie. Od 1919 roku powstała konkurencyjna Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka, wspierana przez Rosję.
Po wojnie polsko-bolszewickiej część ziem białoruskich przyznano Polsce. Odrębności narodowej Litwinów nikt nie podważał, a spór z nimi dotyczył głównie Wilna, a dokładniej tego, do którego z powstających państw powinno należeć. W 1920 roku generał Ludwik Żeligowski zajął Wilno siłowo i rozwiązał problem; stało się ono stolicą Litwy Środkowej, wcielonej do Polski.
Pertraktacje, które odbywały się w 1918 roku między Niemcami, Austro-Węgrami i Ukraińską Republiką Ludową, a do których nie dopuszczono Polski, zakończyły się zapisem zwanym "traktatem brzeskim", który przewidywał uznanie Ukrainy obejmującej aż Podlasie i Chełmszczyznę. Traktat został nazwany "czwartym rozbiorem Polski" i spowodował konflikt, którego efektem była wojna polsko-ukraińska oraz walki o Lwów.
Inne tematy w dziale Polityka
