ODYSEJA NIEWIERNEGO TOMASZA APOSTOŁA

   W księgach o tematyce religijnej zapisanych po grecku i syryjsku istnieje opis życia apostoła Tomasza. To wyjątkowe dzieło nadaje tło bujnym podróżom jednego z dwunastu apostołów Chrystusa.

     Niektórzy archeolodzy powołują się na wczesną obecność wiary chrześcijańskiej w Chinach.
 Jeśli wierzyć chińskim źródłom z około 69 roku to apostoł Tomasz był człowiekiem, który zapalił chrześcijańskie światło w Chinach.

Jeszcze do niedawna jego wędrówki po Chinach były tylko legendą. Dzisiaj stały się realiami.

Wiele źródeł powołuje się na ewangelizację Chin przez apostoła Tomasza. Po trwających 6 lat badaniach naukowcy są formalni. Pierwsze głoszenie Ewangelii w Chinach odbyło się w 67. Debata przybycia pierwszych misjonarzy chrześcijańskich do Chin została niedawno odnowiona dzięki uwierzytelnieniu rzeźb chrześcijańskich z lat 60 przez chińskich archeologów. Znaleziono je na skalnej ścianie Kong Wang Shan, leżącej w prowincji Jiangsu na południowy wschód od Pekinu, niedaleko wielkiego chińskiego portu Lianyungang z I wieku.

Kong Wang Shan – tłumaczy się przez Wzgórze Księcia Kong. Miejsce to pozostaje jednym z największych odkryć w XXI wieku.  

W pobliżu odkryto szczątki zespołu budynków skierowanych na wschód i zachód. Jest to rzeczywiście dowód, że jest to miejsce kultu chrześcijańskiego. Orientacja chińskich świątych jest skierowana na północ-południe. Jedną z tych budowli była prawdopodobnie katedra Tomasza.  

Zbiór scen wyrytych na skale góry ma 25 metrów długości. W/g historyków na fryzie znajdują się dwie odrębne grupy i dobrze dostrzegalne wydruki. Jedna z grup o 115 postaciach pochodzi z 69 roku. Kolejna, mniej widoczna ujawnia ważny buddyjski styl cyfrowych wyryty po 311 roku.  

                

Na fresce można zidentyfikować ponad dwadzieścia znaków judeo-chrześcijańskich.

Według historyków, odnaleziona freska z 69 roku odnosi się do powstania ruchu religijnego, utworzonego z inicjatywy księcia Liu Ying przyrodniego brata cesarza Han Mingdi. Ruch ten miałby się narodzić w wyniku przybycia dwóch misjonarzy z Afganistanu lub Indii. Ci dwaj misjonarze są tradycyjnie uznawani za prekursorów buddyzmu w Chinach. Jednak jeden z badaczy francuskich spekuluje, że może to być misja apostoła Tomasza, ewangelizującego Chiny, przed swym powrotem do Indii, gdzie został stracony w 72 roku. Pozostańmy jednak ostrożni do tych niezbadanych w pełni przez innych badaczy opinii.

                                                                    

     Wiadomo było, że św. Tomasz ewangelizował Keralę na południu Indii; poniósł męczeńską śmierć i został pochowany w Mellapuram. Naonczas był to port otwarty w Indiach dla Chin (obecnie jest nim  Madras-Chennay). W 232, niektóre z relikwi Tomasza zostały sprowadzone do Edessy (gdzie jego dzieła zostały spisane po syriacku). Nieco zapomniano, że pierwotnym planem Tomasza było udać się do Chin, co było prawie niemożliwe w latach 50-90 drogą ladową, aż do czasu kiedy cesarz Chin zabezpieczył trakt umieszczając na posterunkach straż.   Dlatego też apostoł wyruszył tradycyjnym szlakiem morskim objeżdżając Indie i  następnie Malezję. Za sprawą żydowskiej społeczności z Kerali, a później ludności z Malabaru i Malankaru zatrzymał się wsród nich na dłużej.

    Dzięki chińskim kronikom dowiadujemy się, dlaczego Tomasz udał się do Chin i pozostał przez trzy lata (od 65 do 68). Decydującym faktem było marzenie cesarza Mingdi przyjąć Apostoła Tomasza podczas jego wyprawy z południowych Indii.  

   Po opuszczeniu Xuzhou przybywając drogą morską do Lianyungang, Tomasz wraz z Shofarlanem przepłynął częściowo po Żółtej Rzece i został powitany przez księcia Ying – spokrewnionego z cesarzem Mingdi. Następnie udał się do Kaifengu, hebrajskiej bazy jedwabnego morskiego szlaku. Później zawitał do Luoyang, stolicy po upadku Chang’an (dzisiejszy Xi’an).

Cesarz gościnnie przyjmuje apostoła ofiarowując mu ziemię na wschód od miasta, gdzie Tomasz może wybudować misyjny kościół w 67 roku. Na północnej ścianie tej budowli będzie namalowanych około 148 fresek przedstawiających cesarza w zachodniej złotej koronie, trzymającego miecz w dłoni i zasiadającego na białym koniu. O tym miejscu wspominam w jednej z mych notek. 

 
     Po wyjeździe apostoła Tomasza w 68 r. i szybkim sukcesie ewangelizacji, książę Ying został zdetronizowany w 70 r.     

  
     I tak obecna Świątynia Białego Konia - świadek buddyzmu powstała na miejscu dawnego kościoła zbudowanego przez św.Tomasza.
Stela fundamentowa tej świątyni mówi o "dwóch misjonarzach z Zachodu, Moten i Zufalan, niosących ze sobą 42 pism „na białym koniu" i odnosi się do dwóch mnichów buddyjskich z Afganistanu ale również do samego Apostoła Tomasza (Mar Thoman w języku aramejskim) i jego tłumacza (Szofarlan).  

Źródła tradycji orientalnych i późniejsze ujawnienia Portugalczyków z  XVI wieku, którzy odkrywają w Indiach chrześcijan domagających się dziedzictwa św. Tomasza oraz ukazania opowieści o jego podróży. Zespół francuskiego uczonego i znawcy Kościoła Wschodu, Pierre'a Perriera, który zaprezentował swoją pracę na sympozjum zorganizowanym w 2012 roku przez „Pomoc dla Kościoła w Niebezpieczeństwie”  twierdzi, że historie można odnaleźć zarówno w tradycjach syriackich kościoła perskiego jak i wśród ormiańskich historyków.  

 
   Ojciec Martin Yen (1919-2009), który poświęcił swe życie studiom nad pochodzeniem chrześcijaństwa w Chinach, podkreślił istnienie wspólnoty 7000 Żydów w Xi'an, starożytnej stolicy imperium i obecności synagog w Chinach, na długo przed erą chrześcijańską.   

Można sobie wyobrazić, że tak jak to było w przypadku innych apostołów w basenie Morza Śródziemnego, Tomasz użył synagog znajdujących się w Azji jako punktu wyjścia do ewangelizacji. Oznaczałoby to, że między światem judeo-chrześcijańskim i chińskim od początku naszej ery istniały „otwarte drzwi”.     

   Jak już wspomniano Tomasz miał dotrzeć do Chin drogą morską na wezwanie cesarza Mingdi ze wschodniej dynastii Han. Pierwszy kontakt między Tomaszem i księciem Ying, krewnym cesarza, miał miejsce w dolinie położonej w Kirgistanie. W regionie tym mówiono wówczas po aramejsku. Według chińskich źródeł, książę Ying udał się do tego obszaru, aby kupić zwinne konie potrzebne dla straży cesarza, której przewodził. Przybywając do Chin, Tomasz założył kilka kościołów w porcie Lianyungang i Luoyang - ówczesnej stolicy Państwa Środka.

     Historia tego apostoła jest najbardziej niezwykła. Był podróżującym jubilerem, kiedy Jezus wezwał go, aby szedł za nim, co z resztą uczynił około roku 30. Jezus umiera na krzyżu w 33 roku. Tomasz był podobny do Jezusa stąd jego przydomek „Bliźniak” – Tomasz. Wątpił w rzeczywistość zmartwychwstania Chrystusa, dopóki nie został „zaproszony”, by włożyć swe palce w rany. Stąd narodziło się powiedzenie „niewierny Tomasz”.

                                                                                       obraz Rembranta „Niedowiarstwo Św.Tomasza”     

   Po swoim "nawróceniu" wyruszył w podróż dookoła świata udając się na wschód, aby uczynić Jezusa „swym Zbawicielem i Bogiem". W ten sposób w latach 37 - 44 odbył dwie wyprawy na Wschód aby w końcu udać się do Chin. 

Zwiedził liczne i obszerne kraje. Zawitał do Syrii, poznał świat Partów i Persów, zanim dotarł do północnych Indii. W 51 r. powrócił do Jerozolimy, ale natychmiast wyjechał na Cejlon w 64 r.   

   Wysłannicy cesarza Chin szukają go i skłaniają go aby przybył na daleki "koniec świata".  

Powrócił do Indii, gdzie został zamordowany w 72 r. włócznią, modląc się w swojej jaskini Chennai (dawniej Meliapouram). Jego grób znajduje się w Chennai, w bazylice Św. Tomasza widoczna jest włócznia, która przeszła mu przez plecy.