Poproszono mnie o określenie stosunku do pytań referendalnych przedstawionych przez prezydenta Dudę w świetle idei cywilizacyjnej – Cywilizacji Polskiej, co prowadzi do nadania kształtu organizacyjnego Rzeczypospolitej.
Konieczne jest tu zaznaczenie rozróżnienia: Cywilizacja Polska to idea, która nie może mieć niespójności; musi być „krystaliczna” o ile chodzi powiązania wzajemnych zależności.
Rzeczpospolita to twór organizacyjny dostosowujący oczekiwania i możliwości członków tworzących wspólnotę do otaczających okoliczności; mogą tu występować rozwiązania (niekiedy czasowe) o charakterze dostosowującym. Ważne, aby nie były to rozwiązania sprzeczne, a co najwyżej neutralne względem idei i jedynie wprowadzane w ograniczeniu czasu i okoliczności.
Sam fakt, że mówimy o Rzeczypospolitej – jednoznacznie wskazuje na typ państwowości: jest to dobrowolne stowarzyszenie społeczne, którego celem jest nadanie form organizacyjnych współżyciu równoprawnych obywateli – czyli personalizm. Poszczególni obywatele mogą pełnić różne role społeczne, ale ich status wynika z umowy wzajemnej i nie może być im narzucony. To jednoznacznie wskazuje, że regulacje prawne mogą powstać tylko na bazie konsensusu społecznego.
Prawo Rzeczypospolitej jest jedynym obowiązującym na jej terenie – można to określić albo terytorialnie, albo poprzez akceptację zasad.
Zmiana umowy społecznej powołującej Rzeczpospolitą wymaga wypowiedzi wszystkich ją tworzących i to w perspektywie nie tylko teraźniejszej, ale również z punktu widzenia przeszłości jak i przyszłości.
(Ta kwestia wymaga odrębnej dyskusji i ustaleń).
Przechodząc do pytań referendalnych PAD.
1.Czy jest Pani/Pan za uchwaleniem a) nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej? b) zmian w obowiązującej Konstytucji RP?
2.Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego, zatwierdzającego zmiany Konstytucji?
3.Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego w sprawach o istotnym znaczeniu dla Państwa i Narodu, jeśli z takim żądaniem wystąpi co najmniej 1.000.000 obywateli?
4.Czy jest Pani/Pan za odwołaniem się w preambule Konstytucji RP do ponadtysiącletniego chrześcijańskiego dziedzictwa Polski i Europy jako ważnego źródła naszej tradycji, kultury i narodowej tożsamości?
5.Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem szczególnego wsparcia dla rodziny, polegającego na wprowadzeniu zasady nienaruszalności praw nabytych (takich jak świadczenia "500+")?
6.Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony prawa do emerytury dla kobiet od 60 roku życia, a dla mężczyzn od 65 roku życia?
7.Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej?
8.Czy jest Pani/Pan za zapisaniem w Konstytucji RP gwarancji suwerenności Polski w Unii Europejskiej oraz zasady wyższości Konstytucji nad prawem międzynarodowym i europejskim?
9.Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w NATO (Sojuszu Północnoatlantyckim)?
10. Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego Polski?
11.Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem w Konstytucji RP pozycji rodziny, z uwzględnieniem ochrony obok macierzyństwa także ojcostwa?
12.Czy jest Pani/Pan za konstytucyjną ochroną pracy, jako fundamentu społecznej gospodarki rynkowej?
13.Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem kompetencji wybieranego przez Naród Prezydenta w sferze polityki zagranicznej i zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej?
14.Czy jest Pani/Pan za przyznaniem w Konstytucji RP gwarancji szczególnej opieki zdrowotnej kobietom ciężarnym, dzieciom, osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku?
15.Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP podziału jednostek samorządu terytorialnego na gminy, powiaty i województwa?
Ze wstępu wynika, że zmiany mogą dotyczyć wyłącznie bieżących uregulowań i nie mogą naruszać podstaw istnienia Rzeczypospolitej.
1. 1. Pytanie bez sensu. Sprawa jest oczywista.
2. 2.To pytanie przywraca równowagę; warto tylko zaznaczyć, że pytania takie mogą dotyczyć bieżących regulacji, a nie odnosić się do podstaw ustrojowych.
3. 3.Sprawa oczywista, że tak.
4. 4.Niepotrzebne.
5. 5. Niepotrzebne.
6. 6. Niepotrzebne.
7. 7. Szkodliwe.
8. 8.Niepotrzebne; fakt, że jest to Rzeczpospolita – powinien jednoznacznie być rozumiany jako stan, gdzie regulacje prawne RP mają charakter nadrzędny.
9. 9.Nigdy takie uregulowanie nie powinno być stawiane.
10. 10. W zasadzie – kwestia bezpieczeństwa (także żywnościowego) wynika z zasady Rzeczypospolitej; w obecnych warunkach może być rodzajem wskazania, aby tych kwestii nie pomijać także w działaniach bieżących.
11. 11. Podobnie jak 10; także, wobec nacisków ideowo obcych – ten element może być podkreślony.
12. 12.Jak 10 i 11.
13. 13. Rola Prezydenta, o szerokich kompetencjach w dziedzinie obronności zarówno zewnętrznej jak i wewnętrznej, także nadzór nad polityką zagraniczną, powinna być osobno określona. Ważne jest zaznaczenie, że Prezydent nie może prowadzić polityki sprzecznej z Racją Stanu Rzeczypospolitej, czyli naruszającej podstawę ustrojową. Nadanie kompetencji większych niż obecnie – tak jest w pytaniu referendalnym – bez wskazanego ograniczenia, jest (byłoby) błędem.
14. 14.Być może, ale jako pomocy ustalanej każdorazowo w budżecie rocznym zależnie od okoliczności; pomoc nie może być oderwana od okoliczności społecznych.
15. 15. Absurdalne. Podział organizacyjny wynikać powinien z istniejących (powstających) powiązań o charakterze zarówno ekonomicznym jak i kulturowym (odrębności regionalne).
