Papież Leo XIV w Kongresie USA: Przełom czy kontrowersja?

„Ci, którzy nie pamiętają przeszłości, skazani są na jej powtarzanie.” – George Santayana

 Wydawać aby się mogło, że historia zatoczyła koło. Świat obiegła sensacyjna informacja: wyciekł list, który zdaje się potwierdzać zaproszenie dla papieża Leo XIV do wygłoszenia przemówienia na wspólnej sesji Kongresu Stanów Zjednoczonych. Echo przeszłości, gdy mury Kongresu gościły już papieża Jana Pawła II i papieża Franciszka, zdaje się potęgować znaczenie tego wydarzenia. Ale czy to jedynie powtórka z rozrywki, czy może symbol głębszych, zmieniających się relacji na linii Watykan-Waszyngton?

Tajny list zaprasza papieża Leo XIV do Kongresu USA: Echa historii i nowe wyzwania

 Szczególnie intrygujący jest fakt, że zaproszenie to wyszło z inicjatywy republikańskiej kongresmenki Miller-Meeks, zdeklarowanej katoliczki. W kontekście amerykańskim, gdzie linia między polityką a religią bywa często rozmyta, ten gest nabiera wyjątkowego znaczenia. Niektórzy komentatorzy dostrzegają w tym wyraz tęsknoty części środowisk katolickich za przywódcą ucieleśniającym tradycyjne wartości – podobnie jak miało to miejsce w przypadku zaproszenia papieża Franciszka przez ówczesnego spikera Izby Reprezentantów, Johna Boehnera.

 Jednakże, za kulisami tej historycznej wizyty, narastają pytania i obawy. Rosnące zbliżenie między Ameryką a Rzymem, dla wielu obserwatorów, budzi niepokój. Co zmieniło się tak drastycznie, że pozwala na taką polityczno-religijną symbiozę? Wszak historyczne ostrzeżenia Ojców Założycieli USA, z których wielu patrzyło na Rzym z dużą dozą podejrzliwości, wydają się być obecnie ignorowane. Dla niektórych, ta konwergencja jest niczym innym, jak sygnałem kontroli przez „wrogą siłę”, wypełniającą dawne proroctwa, których rzeczywiste implikacje pozostają wciąż niejasne.

 W wirze dyskusji, która rozgorzała wokół tego wydarzenia, pojawiły się również bardziej radykalne głosy. Fragmenty wystąpienia jednego z prominentnych zwolenników chrześcijańskiego nacjonalizmu, który prowokacyjnie określił Mroczne Wieki jako „złoty wiek dla chrześcijan”, wywołały burzę. Historycy i publicyści zdecydowanie odpierają tezy, wskazując na fakty prześladowań chrześcijan w tamtym okresie oraz oskarżając o celowe zniekształcanie historii. Taka perspektywa, jak podkreślają krytycy, jest ściśle powiązana z pragnieniem podporządkowania rządu cywilnego chrześcijańskim zasadom i zaszczepienia strachu wśród tych, którzy sprzeciwiają się dominacji chrześcijaństwa.

 Paralele z biblijnymi narracjami, takimi jak sprzeciw Jana Chrzciciela wobec małżeństwa Heroda, są wyciągane, sugerując, że ci, którzy protestują przeciwko rosnącej unii kościoła i państwa, mogą stanąć w obliczu podobnych prześladowań. Zaproszenie dla papieża jest postrzegane przez niektórych jako część szerszych „zalotów”, prowadzących do budowania „obrazu bestii”, co interpretowane jest jako odzwierciedlenie odstępczych form protestantyzmu, tańczących zarówno dla kościoła, jak i państwa.

 Krytyce poddawane jest również instrumentalne wykorzystywanie Pisma Świętego do usprawiedliwiania politycznych agend, szczególnie selektywne posługiwanie się Starym Testamentem. Podkreśla się znaczenie wiedzy historycznej oraz krytycznej analizy tradycji religijnych, ostrzegając przed ignorancją, zarówno przypadkową, jak i świadomą. Często bowiem, jak zauważają komentatorzy, to tradycja, a nie głębokie zrozumienie, kształtuje wartości wielu, którzy mienią się chrześcijanami.

 Niezwykle istotne jest rozróżnienie między jednostkami a systemami. Wielu katolików to z pewnością pobożni chrześcijanie, którzy nie są świadomi szerszych implikacji politycznych działań Kościoła. Dla tych, którzy pragną zgłębić historię prześladowań chrześcijan, a tym samym podważyć tezę o „złotym wieku” Mrocznych Wieków, rekomenduje się lekturę „Księgi Męczenników Foxe’a”. Ogólnie rzecz biorąc, zaproszenie papieża Leo XIV do Kongresu, choć z pozoru jest aktem dyplomatycznym, staje się pretekstem do głębokiej analizy erozji wolności religijnej i rosnącej fali chrześcijańskiego nacjonalizmu. Pytanie, które pozostaje, to czy te wydarzenia są jedynie powtórką historii, czy zwiastunem nowych, niebezpiecznych trendów.

W obliczu tak złożonych relacji między religią a polityką, rola dziennikarstwa staje się kluczowa. Ważne jest, aby nie tylko informować, ale i prowokować do refleksji, ukazując różne perspektywy i konteksty. Przyszłość pokaże, czy wizyta papieża Leo XIV w Kongresie USA będzie postrzegana jako symbol jedności, czy raczej jako zwiastun dalszych kontrowersji.

_{Oprac. redaktor Gniadek}