Życie Polonii w Londynie skupione jest wokół kościoła i harcerstwa. Znaczenie tych instytucji dla podtrzymywania jedności, świadomości narodowej, języka i kultury, jest ogromne, wprost trudne do wycenienia.
Przebywając do Londynu w ostatni listopadowy weekend, z „polskich miejsc” najpierw odwiedziłem Polish War Memorial - pomnik wzniesiony ku czci polskich pilotów walczących po stronie aliantów w czasie II wojny światowej:
Następnie odwiedziłem Ośrodek Katolicki pw. Matki Bożej Miłosierdzia w Londynie przy PCM Willesden Green, którego parafianami byli gen. Władysław Anders i ostatni Prezydent na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. Choć z goszczącym mnie przyjacielem Szymonem Gawroniukiem, który był jednocześnie moim przewodnikiem, znalazłem się tam tylko na chwilę, zostałem ciepło przywitany (pomimo tego, że cały ośrodek zbierał się do wieczornego odpoczynku).
Na zdjęciu: Matka Boska Tatiszewska, stan po konserwacji 2019 r. Fot. Romuald Kałwa
– Proszę jeszcze zobaczyć obraz. Tydzień temu wrócił do nas z renowacji w Krakowie – zachęcała Siostra Justyna. Na tablicy informacyjnej czytamy:
(...) Obraz namalowany blisko 80 lat temu w ZSRR otaczany jest niezwykłą czcią i szacunkiem, stając na straży tożsamości narodowej i kulturowej kolejnych pokoleń angielskiej Polonii”.
Obraz z wizerunkiem Madonny Ostrobramskiej został namalowany na prośbę kapelana ojca Tadeusza Witczaka w 1941 roku na Syberii przez żołnierza Armii Andersa kpr Piotra Sawickiego (więźnia Krzywego Rogu, Workuty w republice Komi), późniejszego twórcy Teatru Lalek w Białymstoku. W związku z powstaniem Armii Polskiej na Wschodzie, planowano celebrować msze polowe, a obraz miał być ozdobą przygotowywanego ołtarza. Po raz pierwszy został zaprezentowany w Tatiszczewie koło Saratowa podczas nabożeństwa, na które specjalnie przybył Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski.
Po wojnie rozpoczęła się tułaczka dzieła. Obraz znalazł się nawet na misji jezuickiej w Rodezji. Na początku lat 70. trafił do Instytutu Polskiego i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie, by ostatecznie znaleźć schronienie na Willesden Green.
Niestety, ubieg czasu powodował, że obraz niszczał. W maju 2018 r. został przekazany do Pracowni Konserwatorskiej Malarstwa Muzeum Narodowego w Krakowie. Namalowany został techniką olejną na płótnie naklejonym na płytę pilśniową. Dawny blask przywróciły mu: Małgorzata Golińska i Dorota Wierzbicka-Miłkowska.
W publikacji „Obraz z wojennego szlaku”, wydanej przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku w 2019 r., a udostępnianej w Londynie, Jagoda Kaczorowska, córka ostatniego Prezydenta RP na uchodźstwie, pisze:
Matka Boska Tatiszewska dla nas była dobrą, kochającą Matką. Pokolenia, które przeżyły horror wojenny, widziały w Niej Matkę rozumiejącą ich ból, cierpienie i rozpacz. Dla pokoleń urodzonych po wojnie w Wielkiej Brytanii była świadkiem przeżyć ich Ojców i Dziadków. Stała się i dla nas źródłem nadziei i wiary, jakim była dla tych, którzy ucierpieli tak wiele podczas II wojny światowej. Dla przyszłych pokoleń pozostaje lekcją historii o tych, którzy ucierpieli tak wiele podczas drugiej wojny światowej. dla przyszłych pokoleń pozostaje lekcją historii o tych, którzy ucierpieli tak wiele, po prostu dlatego, że byli Polakami, o tych, którzy za Polskę ginęli i o tych, którzy po zakończeniu działań wojennych w Europie kontynuowali walkę o Niepodległość Polski poza jej granicami.
Niech Bóg ma w opiece całą Polonię i parafię pw. Matki Bożej Miłosierdzia!
Poniżej:
Księża Jezuici: na pierwszym planie Ks. Leszek Szuta - wikariusz, po lewej proboszcz parafii o. Adam Tomaszewski SJ (proboszcz) i o. Adam Baczewski - wikariusz.
Parafię odwiedził: Romuald Kałwa
