19 Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień świetnie się bawił. (Łk 16, 19)
Purpurę - nazwa szat i materiału, z którego były one szyte, biorąca się od purpury, czyli czerwonego lub czarnego barwnika, pozyskiwanego z pewnego gatunku ślimaków morskich. Tkaniny purpurowe były bardzo drogie, dlatego używano ich w kulcie (np. Wj 26,1-4.31.36; Jr 10,9). Szaty z purpury były oznaką bogactwa lub piastowanej godności.
Bisior - bardzo delikatna i lśniąca tkanina nazywana też jedwabiem morskim. Produkowano ją ręcznie i do jej wyrobu używano wydzieliny małża morskiego (łac. Pinna nobilis), która ma wygląd cienkich nici o długości ok. 6 cm. W starożytności bisior był prawdopodobnie najdroższą tkaniną, gdyż do uzyskania 200-300 g przędzy trzeba było wyłowić ok. 1000 małż. Ośrodki produkcji bisioru znajdowały się na terenie dzisiejszych Włoch (m.in. Sardynii), a także na Korsyce.
20 U bramy jego pałacu leżał żebrak okryty wrzodami, imieniem Łazarz.
Dosłownie Iacebat – był rzucony, złożony
21 Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza; nadto i psy przychodziły i lizały jego wrzody.
psy- były traktowane jako zwierzęta nieczyste. Ich obecność przy Łazarzu jest symbolem tego, że doświadcza on na ziemi piekła, którym jest znieczulica ze strony ludzi. Będąc chory i osłabiony, nie mógł się przed nimi obronić. Psy na Wschodzie żyły (nie tak jak u nas) w półdzikim stanie i nie były wcale przyjaciółmi ludzi; żywią się padliną, a krew nawet z ran chętnie liżą
22 Umarł żebrak, i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama.
Łono Abrahama - wyrażenie to odpowiada sformułowaniu: połączyć się ze swymi przodkami, a więc przede wszystkim do praojca wszystkich Żydów, do Abrahama; jego uścisk ("łono") i najzażylsze z nim przestawanie było obrazem szczęścia po śmierci. (Rdz 15,15 -Ale ty odejdziesz do twych przodków w pokoju, w późnej starości zejdziesz do grobu.; Sdz 2,10 -A gdy całe to pokolenie połączyło się ze swoimi przodkami, nastało inne pokolenie, które nie znało Pana ani też tego, co uczynił dla Izraela). Jest tu także ukazany obraz uczty w królestwie Bożym (Mt 8,11 -Lecz powiadam wam: Wielu przyjdzie ze Wschodu i Zachodu i zasiądą do stołu z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem w królestwie niebieskim).
U Żydów było rozpowszechnione przekonanie, ze aniołowie unoszą. dusze sprawiedliwych do nieba.
Umarł także bogacz i został pogrzebany.
In Inferno – słowo to Wulgata tłumaczy ze zdaniem poprzedzającym. Infernus, hebr. Szeol - mieszkanie zmarłych, w którym przed wniebowstąpieniem Jezusa nawet dusze sprawiedliwych przebywały. Dla grzesznych były głębiny Szeolu miejscem mąk zarazem. Tym się tłumaczy, że w Szeolu był i Abraham (w szczęściu), a z głębi Szeolu bogacz w mękach mógł z oddali zobaczyć- Abrahama.
Gdy faryzeusze głosili, że bogactwo jest dowodem Bożego błogosławieństwa, Jezus na przykładzie tej postaci chce pokazać, że tak nie jest, że przeciwnie, z bogactwem są związane niebezpieczeństwa dla przyszłego życia, a nie pomoże tu sama przynależność do wybranego narodu
23 Gdy w Otchłani, pogrążony w mękach, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie.
Abraham był praojcem Żydów; z tego tytułu mógł się nieszczęśliwy bogacz spodziewać jego miłosierdzia.
24 I zawołał: "Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i poślij Łazarza; niech koniec swego palca umoczy w wodzie i ochłodzi mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu".
Łazarza, który wcześniej wzbudzał w nim wstręt i odrazę, aby mógł kroplę wody zlizać z jego palca. Obraz niesłychanych cierpień bogacza. Prosi o odrobinę wody, ten który dawniej niczego swojemu podniebieniu nie odmawiał.
25 Lecz Abraham odrzekł: "Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz przeciwnie, niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz.
Twoje pragnienie jest więc nieuzasadnione; sprawiedliwość musi być zachowana - z dóbr twych nie korzystałeś dla zdobycia nieba; Łazarz zaś nawet swe nieszczęście umiał dla nieba wyzyskać. Znowu Abraham odzywa się do potępionego bogacza jak do swojego syna, zatem znowu samo pochodzenie nie wystarcza do zbawienia. Potępiony bogacz jest świadom, że sposób postępowania za życia wpływa na wieczne losy.
26 A prócz tego między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd do nas się przedostać".
Tj. w tej różnicy szczęścia i nieszczęścia jest nieodwołalność, taka że niema przejścia od jednego stanu do drugiego.
Firmatum est –dosłownie stale utwierdzona jest. Woje pragnienie jest nie tylko nieuzasadnione ale też niemożliwe do spełnienia.
27 Tamten rzekł: "Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca! 28 Mam bowiem pięciu braci: niech ich przestrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki".
Poślij go – tj. Łazarza aby im zaświadczył. (Eleazara – Bóg wspomaga -Ta treść imienia zatem jest charakterystyką żebraka i tych wszystkich, których on reprezentuje. W przypowieści więc 'kryterium przeciwstawienia sobie ludzi nie jest ich majątek, ale moralna postawa, dlatego, też jedni z nich otrzymają nagrodę w życiu przyszłym, drudzy karę)
29 Lecz Abraham odparł: "Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!"
Przepisy Starego Zakonu, zawarte w Piśmie św., które po bóżnicach odczytywano.
30 "Nie, ojcze Abrahamie - odrzekł tamten - lecz gdyby kto z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą".
Potępiony bogacz myśli, że dla nich, zatwardziałych, nie wystarcza zwyczajna nauka, ale trzeba nadzwyczajnych środków.
31 Odpowiedział mu: "Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby kto z umarłych powstał, nie uwierzą" (Łk 16, 31)
Naiwniaku - Albowiem nawet liczne, nadzwyczajne cuda Jezusa nie nawróciły zatwardziałych Żydów, zwłaszcza z wyższych klas społeczeństwa; nawet wskrzeszenie Łazarza, którego niebawem Chrystus dokona (por. Jan 11, 17-44), nie odniesie żadnego prawie skutku, ale tylko spotęguje ich nienawiść.
LIT :
Ricciotti G. Dawne dzieje Izraela Pax W-wa 1956
Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M 2004 Kraków
Giuseppe Ricciotti „Życie Jezusa Chrystusa” „Dawne Dzieje Izraela” PAX
Messori V., Umęczon pod ponckim Piłatem? Wyd M Kraków 1996
Messori V., „Mówią, że zmartwychwstał” Wyd M Kraków 2004
Rops D.: Dzieje Chrystusa Pax Warszawa 1987
Flawiusz J.: Dzieje wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom Armoryka Sandomierz 2008
Forstner D. OSP.: Świat symboliki chrześcijańskiej Pax Warszawa 1990
Ks. Starowiejski M.: Apokryfy Nowego Testamentu KUL Lublin 1986
Schreiner J.: Teologia Starego Testamentu Pax Warszawa 1999
Messori V.: Opinie o Jezusie Wyd. M Kraków 1994
Ks. Filipiak M. : Jak rozumieć Pismo Święte, KUL, Lublin, 1982
Ks. Dąbrowski E.,: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, wstęp przekład z oryginału, komentarz, Pallotinum, W-wa, 1977, tom 2, 3, 4, 5
Nowy Testament - Najnowszy przekłąd z języków oryginalnych z komentarzem, Edycja św Pawła
