Estonia – mały kraj wielkiej odwagi

Estonia to bardzo mały, a jednocześnie niezwykle przyjazny kraj – w pewnym sensie skandynawski w duchu.

Ludzie są tu życzliwi, spokojni i znakomicie zorganizowani. Zachwyciłem się Estonią od pierwszego dnia pobytu. Naprawdę piorunujące wrażenie robi wspaniała, średniowieczna, tallińska starówka.To państwo żyje jednak w cieniu rosyjskiego zagrożenia. W każdej estońskiej rodzinie jest ktoś, kto w czasach sowieckich stracił kogoś bliskiego albo kto sam przez wiele lat siedział w łagrze. To doświadczenie pozostawiło głęboki ślad w narodowej pamięci, ale też wzmocniło poczucie wspólnoty i odpowiedzialności za wolność.

Podczas mojego pobytu odwiedziłem również Tartu, gdzie znajduje się najlepszy uniwersytet w kraju. Jego absolwentami było wielu Polaków, w tym Władysław Raczkiewicz, późniejszy prezydent RP na uchodźstwie.

Byłem także w katedrze katolickiej w Tallinnie, której ordynariuszem jest bp Philippe Jourdan, Francuz z pochodzenia, kapłan Opus Dei, który dla służby estońskiemu Kościołowi zrezygnował z obywatelstwa francuskiego i został Estończykiem. Ten gest – jak sam mówi – był dla niego formą świadectwa wiary i solidarności z narodem, wśród którego przyszło mu posługiwać.

Ale zapytacie dlaczego byłem w Estonii?

Otóż w dniach 17–18 października 2025 roku uczestniczyłem w spotkaniu Parlamentarnej Sieci ds. Sytuacji Dzieci Ukrainy Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (PACE), które odbyło się w parlamencie Estonii – Riigikogu – w Tallinnie. Tematem obrad było „Przywracanie dzieciństwa: fizyczna i psychologiczna rehabilitacja dzieci ukraińskich dotkniętych wojną”.

Spotkanie otworzyła Olena Khomenko, przewodnicząca Sieci, podkreślając, że działania wobec dzieci muszą obejmować nie tylko pomoc medyczną, ale przede wszystkim przywracanie im dzieciństwa odebranego przez wojnę.

Głos zabrali także: Lauri Hussar, przewodniczący Riigikogu, oraz Margus Tsahkna, minister spraw zagranicznych Estonii. Obaj przypomnieli, że Rosja rozumie tylko język siły, a pomoc dzieciom Ukrainy jest obowiązkiem moralnym Europy. Minister Tsahkna mówił o estońskiej pomocy – budowie domów dla sierot pod Żytomierzem i wsparciu dla Trybunału Rady Europy, który bada zbrodnie wojenne.

W wystąpieniu Kadri Tali, szefowej estońskiej delegacji do PACE, zabrzmiało osobiste świadectwo – opowieść o losach rodziny prześladowanej przez Sowietów. „Dlatego rozumiemy ukraińskie dzieci – naszym obowiązkiem jest ich bronić” – powiedziała.

Podczas sesji poświęconych rehabilitacji fizycznej i psychologicznej dzieci ukraińskich usłyszeliśmy wiele poruszających świadectw. Mówiono o dzieciach, które po amputacjach uczą się na nowo chodzić, biegać, wracać do życia. W jednej z prezentacji pokazano historię dziewczynki, która po utracie nóg w 2022 roku wzięła udział w maratonie bostońskim w 2025 roku – to był symbol nadziei.

W swoim wystąpieniu zwróciłem uwagę, że najważniejsze pytanie brzmi: co dzieje się z dzieckiem po zakończeniu rehabilitacji, gdy wraca do rodzinnego domu w małej miejscowości. Odpowiedzią – jak wskazali ukraińscy eksperci – jest rozwój lokalnych centrów rehabilitacyjnych i likwidacja barier w przestrzeni publicznej. To właśnie tam, w codzienności, rozstrzyga się przyszłość tych dzieci.

Drugiego dnia odwiedziliśmy Ukraińskie Centrum Kultury w Tallinnie, prowadzone przez Anatolija Ljutjuka – ukraińsko-estońskiego artystę i zakonnika, który łączy w swojej pracy sztukę z pomocą humanitarną.

Całe spotkanie w Tallinnie było dla mnie niezwykle inspirujące. Pokazało, że rehabilitacja dzieci to nie tylko proces medyczny, lecz także przywracanie godności, nadziei i człowieczeństwa.

Estonia – ten mały, dzielny kraj – przypomniała mi, jak wielka może być solidarność nawet w narodzie, który sam doświadczył cierpienia…