W Australii ANZAC Day, rocznica Gallipoli.

Dziś 25 kwiecień, w Australii mamy święto państwowe, ANZAC Day. Dzień, w którym połączone siły australijsko-nowozealandzkie, początkowo w sile 6 kompanii wylądowały w zatoczce Ari Burnu (dziś Anzac Cove) na półwyspie Gallipoli w ramach kampanii o takim właśnie kryptonimie, 105 rocznica. Ostatni australijski weteran Wielkiej Wojny i wspomnianej kampanii, Alec Campbell zmarł w 2002 w wieku 103 lat.

W sumie na Gallipoli walczyło około 50 tysięcy Australijczyków. Na wszystkich frontach WWI służyło ich dokładnie 416 809. Był to ogromny wysiłek mobilizacyjny dla młodego, 14-letniego państwa liczącego wówczas nieco mniej niż 5 milionów mieszkańców. Z tej liczby 58.961 zginęło, 166,811 zostało rannych, 4098 zaginęło lub zostało wzietych do niewoli.

Nie było dziś tradycyjnych parad i porannych apeli oraz imprez towarzyszących. Wirus okazał się silniejszy od tureckich oponentów, partyzantów Vietcongu czy Talibanu. Podobnie było już w 1919, grypa. Ale zawsze podkreśla się fakt, że jest to w istocie dzień pamięci a nie ‘święto’, nie ‘celebration’ a ‘commemoration’. I w taki dzień nie rozpamiętuje się kto zawalił kampanię, czy ofiara krwi była potrzebna, czy niektórzy dowódcy tak brytyjscy jak i australijscy byli tylko ignorantami czy też może szaleńcami. I czy istotnie ‘Australian Identity’ została wykuta tam właśnie na wzgórzach Gallipoli. Owszem, różni piszą różniaście ale większość woli chyba pozostać przy strofie napisanej przez australijskiego poetę Andrew ‘Banjo’ Pattersona:

„The mettle that a race can show
Is proved with shot and steel,
And now we know what nations know
And feel what nations feel.”.