„Société Anonyme Minière et Industrielle” – Górnicza i Przemysłowa SA

Belgijska Spółka Akcyjna „Société Anonyme Minière et Industrielle” – Górnicza i Przemysłowa SA

W 1869 r. lwowski kupiec Robert Dohms nabył w Borach, niedaleko Jaworzna, tereny wraz z prawem poszukiwania i eksploatacji węgla. W 1874 r. wybudował szyb wydobywczy „Juliusz”, a w 1876 r. – zatrudniającą 82 pracowników kopalnię „Dohms”, eksploatującą pokłady „Fryderyk August” oraz „Robert”. Wydobycie w tej kopalni, wyposażonej w parowe maszyny o mocy 56 kW, wynosiło około 12 000 ton węgla rocznie. W 1895 r. przebudowano i pogłębiono szyb „Juliusz”, a trzy lata później zbudowano kopalnianą wąskotorówkę do transportu urobku do stacji kolejowej w Ciężkowicach. W 1905 r. kopalnia została sprzedana przez spadkobierców Dohmsa belgijskiej spółce akcyjnej z siedzibą w Verviers.

W Polsce spółka ta miała siedzibę w Katowicach przy ul. Podgórnej 4. Jej kapitał wynosił 3 000 000 franków belgijskich i podzielony był na 6000 akcji o nominale 500 franków belgijskich. Kapitał ten pozwolił na wybudowanie szybu „Sobieski”. Nastąpił szybki wzrost wydobycia – z 57 600 ton w 1905 r. do 96 700 ton w 1909 r. W 1906 r. przy kopalni zbudowano elektrownię o mocy 800 kW, a także warsztaty, kuźnię, kotłownię i magazyny w okolicy szybu „Sobieski”. Przed wybuchem I wojny światowej wydobyto rekordowe 400 000 ton węgla.

W 1923 r. większość akcji została wykupiona przez Giesche SA, która z kolei stała się własnością Silesian American Corporation (SACO) z siedzibą w Delaware w USA, w której 51% akcji posiadała amerykańska grupa przemysłowa Averell Harriman i Anaconda Mining Corporation. W ramach holdingu używana była nazwa Kopalnia „Bory”; nazwa „Sobieski” została wycofana z urzędowej korespondencji, prowadzonej w języku niemieckim, a potem angielskim.

Pod koniec lat 30. XX w. Spółka zatrudniała około 750 osób, a roczne wydobycie wynosiło niewiele ponad 200 000 ton. Uznaje się, że kopalnia pracowała na poziomie jednej trzeciej swoich możliwości. Radę Nadzorczą w tym czasie tworzyli Stefan Krasnodębski (prezes), Walter Schauer, Cornelius Kelley, Elbert Sowerwine, George Sage Brooks i inni, a w Zarządzie zasiadali m.in.: inż. Władysław Domino, Wilhelm Buzek i Erazm Gorączko.