Unia Europejska jest jak rower, jeśli nie jedzie, to się przewraca. Irlandczycy głosując w referendum na „nie”, bez wątpienia włożyli kij w szprychy. Politycy europejscy, eurobiurokracja i zwolennicy integracji załamują ręce nad utraconą szansą na przeistoczenie się Europy w silny podmiot polityczny zdolny do skutecznego działania na poziomie globalnym. Ręce zacierają eurosceptycy, którzy Irlandzkie „nie” utożsamiają z wotum nieufności dla rozwijania projektu Unii Europejskiej. Na Irlandzkie głosowanie spojrzeć trzeba jednak zupełnie inaczej.
Irlandzki sprzeciw wobec traktatu lizbońskiego oznacza odrzucenie formuły przekucia Unii Europejskiej w byt polityczny bez odwołania się do ludu. Politycy i biurokraci chcieli przeprowadzić reformę na sposób technokratyczny. Stworzyli długi, skomplikowany dokument, którego kształt miał podobno odpowiadać skomplikowaniu naszej rzeczywistości, a przyjęcie go przedstawili jako konieczność i jedyną szansę na integrację. Irlandczycy słusznie zaprotestowali przeciw tej formule, która Unię Europejską redukuje do aparatu biurokratycznego, na który mniejszy wpływ mają obywatele niż lobbyści wielkich korporacji i technokratyczni urzędnicy.
Projekt Unii Europejskiej jeśli ma przetrwać musi odwołać się do politycznej woli ludu. Dokument fundujący nowy kształt Unii musi ten lud powołać do życia. To może się zdarzyć tylko wtedy, gdy zniesiemy zasadę podejmowania decyzji na poziomie narodów. Tylko powszechne europejskie głosowanie nad konstytucją jest w stanie wymusić powstanie dokumentu, o którym zwykli Europejczycy mogliby dyskutować, entuzjazmować się nim i odnajdować w nim racje dla kontynuacji europejskiego projektu. Wyłącznie lud europejski jest w stanie przekształcić Unię w coś więcej niż wolny obszar handlowy lub miejsce ścierania się narodowych partykularyzmów.
Maciej Gdula
