Zacharski o tym nie powiedział

W najnowszym „UważamRze” zostałem wywołany do tablicy za artykuł o Bohdanie Tomaszewskim. Jednak z odpowiedzią poczekam do piątku, bo są sprawy ważne i ważniejsze.

W wydawnictwie Zysk ukazały się dwa tomy wspomnień Mariana Zacharskiego, jednak nadal nie można poznać wszystkich aspektów jego wywiadowczej działalności. Do tajemnic należy jeszcze sposób jego przygotowania, wyszkolenia w kraju. Pół roku temu w wywiadzie dla magazynu „Gentleman” Zacharski uchylił się od pytań o szkolenie z zakresu wsparcia operacyjnego i o licencję na zabijanie.

Na terenie PRL każdy oficer operacyjny Służby Bezpieczeństwa miał potężne wsparcie pionu zabezpieczenia operacyjnego, które za niego, na jego zlecenie realizowały podsłuch (montowały urządzenie, eksploatowały i sporządzały komunikaty – oficer taśmy się nie musiał dotknąć), obserwację (śledzenie przez 15 funkcjonariuszy na jednego figuranta), włamania zwane tajnymi przeszukaniami, a nawet dostarczeniem mundurów milicyjnych dla kamuflażu. Oficer pracujący za granicą, wiking - według definicji podanej przez Suworowa - mógł liczyć ze strony rezydentury co najwyżej na zabezpieczenie spotkania ze swoim agentem tzn. ostrzeżenie, że jedzie tamtejsza policja. W pozostałych sprawach mógł polegać tylko na sobie.

Nie chciałbym robić Zacharskiemu konkurencji w opisywaniu jego przeszłości, więc sprawę szkolenia wywiadowcy naświetlę na podstawie innych akt – teczki pracy rezydenta wywiadu wojskowego z aparatu legalnego w Berlinie Zachodnim.

Szkolenie przeprowadzono w kilku jednostkach Zarządu II Sztabu Generalnego:

Wydziale Niemieckim;

Oddziale Operacyjnego Przygotowanie Terenu;

Oddziale Informacji Technicznej;

do tego doszło szkolenie językowe i, uwaga, doskonalenie jazdy samochodem, a więc przygotowanie do hollywoodzkich pościgów samochodowych.

Szkolenie rozpoczęto od zorientowania osoby spoza Wydziału Niemieckiego w tym, co w Niemczech (Zachodnich) się dzieje, z uwzględnieniem specyfiki wojskowej:

/.../ Dane ogólne o NRF i Berlinie Zachodnim: historia, obszar, ludność, ustrój państwowy, partie polityczne, władze państwowe, organizacje polonijne. /.../

Sytuacja wojskowo-polityczna: polityka wewnętrzna i zagraniczna, rola i działanie NRF na arenie międzynarodowej, rola i miejsce NRF w NATO, koncepcje strategiczne NRF. /.../

Rozwój stosunków gospodarczych, naukowo-technicznych i kulturalnych między PRL a NRF. /.../

Struktura organizacyjna władz naczelnych Bundeswehry, rodzaje sił zbrojnych NRF, stan liczebny i skład bojowy sił lądowych, powietrznych i morskich, obrony terytorialnej, obrony cywilnej, policji granicznej i policji pogotowia. /.../

Budżet sił zbrojnych NRF, jego podział i wykorzystanie. /.../

Kierunki rozwoju sił zbrojnych. /.../

Rezerwy osobowe i materiałowe Bundeswehry, możliwości mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia sił zbrojnych NRF samodzielnie i w ramach paktu NATO. /.../

Ogólne dane o siłach zbrojnych paktu NATO stacjonujących w NRF. /.../

System szkolenia w siłach zbrojnych NRF. /.../

Potem nastąpiło szkolenie z pozyskiwania informacji, chociaż przyszły rezydent miał „wybitne” osiągnięcia w pracy operacyjnej w kraju, chodziło zapewne o ukazanie specyfiki niemieckiej, którą okazały się biblioteki i instytuty badawcze – tak na szkoleniu jak później w pracy w Berlinie Zachodnim:

Metodyka pracy informacyjnej /.../

1 Źródła zdobywania informacji /.../

a penetracja rynku wydawniczego i korzystanie z bibliotek /.../

b zwiedzanie wystaw i pokazów wojskowych oraz zwiedzanie jednostek podczas „dni otwartych koszar” /.../

c wykorzystanie podróży informacyjnych do zbierania wiadomości /.../

d wykorzystanie prasy, radia i telewizji oraz periodyków i publikacji książkowych /.../

e wykorzystanie danych z prowadzonych rozmów z przedstawicielami dyplomatycznymi innych państw. /.../

2 Organizacja i kierowanie pracą informacyjną /.../

3 Zasady i metody opracowania materiałów informacyjnych, rodzaje opracowań informacyjnych /.../

4 Praktyczne opracowanie wybranego problemu /5-6 str./ i dwóch notatek informacyjnych /.../

Problematyka operacyjnego przygotowania terenu /.../

1 Przestudiowanie podręczników „Zasady rozpracowania rejonów wojskowo-geograficznych” i „Zasady opracowywania informacji o obiektach operacyjnego przygotowania terenu”.

2 Geografia wojenna NRF: przeszkody naturalne, warunki komunikacyjne, główne aglomeracje miejskie, tereny bagienne, możliwości zatopienia terenu /.../

3 Operacyjne przygotowanie NRF i Berlina Zachodniego: SD, węzły łączności, obiekty lotnicze i rakietowe, obiekty kwatermistrzowskie, budowle obronne i zapory inżynieryjne, obiekty łączności przewodowej, radiowej i radiolokacyjnej, poligony, koszary i inne budowle wojskowe.

4 Przemysłowe przygotowanie NRF i Berlina Zachodniego: główne obiekty przemysłu jądrowego, zbrojeniowego, stoczniowego, ciężkiego i maszynowego oraz system energetyczny. /.../

V Problematyka informacji technicznej /.../

1 Uzbrojenie i sprzęt techniczny znajdujący się aktualnie na wyposażeniu sił zbrojnych NRF. /.../

2 Kierunki rozwoju technicznego w zakresie uzbrojenia i sprzętu wojskowego Bundeswehry. /.../

3 Zadania z zakresu informacji technicznej /.../

4 Zasadnicze źródła zdobywania informacji technicznej /.../

VI Zapoznanie z zadaniami informacyjnymi i sprawdzenie znajomości problematyki pracy informacyjnej /.../

Z programu nauczania doskonale wynika różnica między wywiadami cywilnym a wojskowym. Wywiad cywilny nie stawiał sobie celów rozpracowania jednostek wojskowych, przeszkód naturalnych, sprzętu wojskowego.

Dopiero trzeci etap szkolenia rezydenta dotyczył wspomnianej techniki operacyjnej. W jego przypadku ograniczonego do obróbki fotograficznej i tajnej łączności, bo miał inny zakres obowiązków niż szeregowy wywiadowca. W formularzu Sprawozdanie z przeszkolenia operacyjno-technicznego ujęto następujące zagadnienia:

- ogólne zasady fotografii, aparaty fotograficzne, materiały fotograficzne, obróbka laboratoryjna

- wykonywanie zdjęć reprodukcyjnych: małoobrazkowych, „kropek”, reprodukcja stykowa

- zdjęcia plenerowe i obiekty przy użyciu różnych obiektywów

- zdjęcia w warunkach trudnych przy użyciu sztucznych źródeł światła

- w tym miejscu rezydentowi wykreślono: ogólne zasady i technika wykonywania zdjęć filmowych;

- ogólne zapoznanie z problematyką legalizacyjną, dokumentami i przepisami w odniesieniu do terenu NRF

- praktyczne nauczenie opracowywania dokumentów legalizacyjnych, fotokopie dokumentów, opis, zdjęcia stempli i pieczęci, opracowywanie dokumentów pomocniczych

zapoznanie z właściwościami papieru i innych materiałów do produkcji dokumentów

- ogólne zasady wykonywania tajnopisów: dobór papieru, technika zapisu, zabezpieczanie tajnopisów, sprawdzenie jakości zabezpieczenia, wywoływanie, przechowywanie środków sympatycznych i okresy ich używalności

- praktyczne wykonywanie tajnopisów

- agenturalna łączność radiowa (ogólne zasady, organizacja i zapoznanie się ze sprzętem radiowym)

- podsłuch (rodzaje podsłuchów, ochrona przed podsłuchem, zapoznanie się z aparaturą)

- budowa, działanie i obsługa innych urządzeń elektronicznych

- pokaz i omówienie różnego rodzaju kamuflaży oraz sposoby ich stosowania

- sposoby i sprzęt do czytania mikrozdjęć.

Zaryzykuję stwierdzenie, że i w trzeciej książce Zacharski szczegółów swojego szkolenia nie poda.