Do Kokosa o Geremku cz. II

Nigdy nie sądziłem, że wezmę w obronę Bronisława Geremka. Nie budził mojej sympatii ani jako historyk, ani tym bardziej polityk. Główny architekt III RP na szacunek nie zasłużył ani walką z prawicą, ani szkalowaniem Polski na forum ONZ. O pomstę woła też jego zaciąg do MSZ. Jednak wmawianie mu prokomunistycznej postawy na podstawie pisma ambasadora NRD to przesada. Zaraz dowiemy się, że Geremek zarządził stan wojenny, a internował się na własny wniosek. Faktem jest, że nie wyjaśniono do dzisiaj ważnych wątków z jego życiorysu tzn. zainteresowania jego osobą wywiadu cywilnego oraz roli w organizacji partyjnej we wczesnych latach 50-tych. Jednak później jego postępowanie to walka z komuną w wydaniu Gierka i Jaruzelskiego.

W IPN zachowała się 10-tomowa teczka Geremka prowadzona na niego od 1979 r. ze względu ma działalność w Towarzystwie Kursów Naukowych oraz akta śledcze. Były jeszcze inne teczki (1968-1973), ale dotychczas mi ich nie udostępniono. W 1980 r. Geremek zostaje doradcą „Solidarności” i rządzi nią pod nieobecność Wałęsy w kraju. Po wyjściu z internowania staje się jednym z najbliższych współpracowników Wałęsy. Według ustaleń SB napisał przemówienie wygłoszone przez Danutę Wałęsową podczas odbierania nagrody Nobla. Stał się głosem podziemia na Zachód – do niego przychodzili dziennikarze z wolnych krajów, liczyli na antyjuntową tyradę i dostawali ją. To, oczywiście, jeszcze nie musi o niczym świadczyć, ale w teczce są dokumenty o nieustannych próbach przyłapania Geremka na wykroczeniu przeciwko prawom stanu wojennego i kodeksowi karnemu. SB-ecy nie byli w stanie podłożyć mu żadnego osobowego źródła informacji, a podsłuch miał ograniczone działanie. W arsenale SB znalazły się tylko drobne świństwa jak uprzykrzanie życia w Darłówku, ujawnienie żonie nieślubnego dziecka, zastrzeżenie wyjazdów, wyrzucenie z pracy w PAN, przeciwdziałanie jego prelekcjom, rozmowy ostrzegawcze, jedna rewizja. Marzeniem prowadzących jego sprawę było przyłapanie go na przestępstwie podatkowym. W stałym użytku był kodeks karny z przepisem o szkalowaniu PRL, więc nieustannie dopytywano Biuro Śledcze o opinię prawną, czy za nowy wywiad można Geremka oskarżyć w prokuraturze.

O roli Geremka dobrze świadczy zatwierdzony przez Kiszczaka „Ramowy plan dalszych działań w stosunku do Lecha Wałęsy” z 8.12.1983 r., w którym zakłada się ograniczenie kontaktów i wpływu Geremka. Jeśli już coś zarzucać Geremkowi, to raczej głęboko zakonspirowane kontakty z Frakcją Czerwonej Armii – informacja Dep. III MSW z 15.05.1987 r.

Przy ustalaniu warunków obrad „Okrągłego Stołu” Geremek postawił Kiszczakowi ultimatum rejestracji Związku:

           Docent Bronisław GEREMEK jako doradca „Solidarności” w licznych wywiadach z dziennikarzami państw zachodnich jak i w rozmowach z przedstawicielami swojego środowiska uważa, iż warunkiem podstawowym i koniecznym, który musi poprzedzić rozpoczęcie rozmów przy „okrągłym stole” jest legalizacja „Solidarności”

           Legalizacja „Solidarności” będzie odczytana jako gest dobrej woli i jest to warunek, z którego żaden z dyskutujących z ramienia „Solidarności” nie powinien zrezygnować.