Dlaczego lustracja jest ważna (1) - pierwsza policja polityczna

Wielu Polaków wyraża opinię, iż lustracja to "babranie się w historii", które nic nie wnosi do teraźniejszości. Że jest inaczej, postaram się przekonać, prezentując kolejne etapy rozwoju policji politycznej. Zacznę od Opriczniny.

Sowiecki KGB, enerdowska STASI, peerelowska SB wzbudzały i wzbudzają emocje. Mało kto wie, że ich praprapradziadek powstał już w roku 1565. Pierwsza policja polityczna nazywała się Opricznina i została stworzona przez Iwana Groźnego.

Słowo "opricznina" ma podwójne znaczenie - personalne i terytorialne. Jako Opriczninę określano swego rodzaju straż przyboczną, stworzoną przez Iwana Groźnego w 1565 roku, która z czasem przeobraziła się w narzędzie terroru i ucisku. Opricznina można uznać za praprapradziada sowieckiego KGB.

Słowo "opricznina" oznaczało także terytorium, które Iwan Groźny przekazał swej budzącej postrach policji politycznej. O jej potędze świadczy fakt, iż połowa ówczesnego państwa Iwana Groźnego znajdowała się w jej władaniu. Dzięki przynależności do Opriczniny jej członkowie mogli awansować w strukturze społecznej. Ten właśnie awans społeczny zobowiązywał do szczególnej lojalności wobec władcy. Opricznikami było także wielu cudzoziemców, przeważnie pochodzenia niemieckiego. Dokładne opisy rzezi dokonywanych przez Opriczninę zawdzięczamy tym spośród jej członków, którym udało się zbiec. Podobną wiedzę na temat KGB przekazali kilka wieków później sowieccy agenci-dezerterzy.

Każdy opricznik zobowiązany był do szpiegowania i denuncjacji wrogów Iwana Groźnego. Głównym celem Opriczniny było totalne zastraszenie ludności, przede wszystkim wyższych warstw społecznych. Historycy zgodni są co do tego, że działalność Opriczniny można określić mianem "policyjnego terroru". Jednym z zadań opriczników było np. przeprowadzanie przymusowego, masowego przesiedlania ludności, które można by porównać z późniejszymi sowieckimi akcjami tego typu.

Pod koniec 1569 roku na rozkaz Iwana Groźnego Opricznina zamordowała metropolitę Filipa, gdyż usiłował protestować przeciw działalności pierwszej policji politycznej w historii Rosji. Później opricznicy zorganizowali zamach na życie arcybiskupów Pimena i Leonida, gdy utracili zaufanie Iwana Groźnego. Kilkaset lat później KGB zorganizował zamach na życie Jana Pawła II przy pomocy komunistycznych służb specjalnych Bułgarii.

Na początku lat 70. XVI wieku Iwan Groźny przeprowadził czystkę także w szeregach samej Opriczniny. Zamordowani zostali m.in. słynni opricznicy - książę Afanasij Wiaziemskij oraz ojciec i syn Basmanowowie. Około 400 lat później w podobny sposób zlikwidowani zostali komisarze NKWD - Jagoda i Jeżow.

Według oceny zleceniodawcy tych mordów, Józefa Stalina, twórcy najokrutniejszego aparatu terroru na świecie, Opricznina odegrała "postępową rolę" w historii Rosji. Jeżeli popełniła ona jakiś błąd, to nie było nim okrucieństwo, lecz nadmierna łagodność wobec "wrogów państwa". Następcami Opriczniny były m.in.: Biuro Preobrażeńskie, Trzeci Wydział, Ochrana, CZEKA, GPU, NKWD, NKGB, MGB, MWD. Warto przypomnieć ich historię, by zrozumieć istotę działań KGB, Stasi czy SB.


Więcej na ten temat:

http://www.biblioteket.stockholm.se/default.asp?id=2975&extras=258136%2FID


http://lt.wikipedia.org/wiki/KGB

 - (patrz tam w: Operacijos (KGB 1991)



http://www.brama.com/ntsa/ntsat21.html

- patrz: KGB - Z historii rosyjskiej i sowieckiej policji politycznej


oryg.w:wiadomosci24.pl