Test: Tusk w poniedziałek zrywa umowę społeczną czy do piątku będzie jeszcze premierem?

Społeczeństwo, Protesty społeczne

Dobry i niedobry premier Donald Tusk

Kto ma wyobrażenie niech napisze, jak zareagowałaby giełda, gdyby premier Donald Tusk zablokował  realizację umowy społecznej w idei wstrzymania dopłat do polskich kopalń węgla? Premier przedkłada w poniedziałek projekt ustawy "wstrzymania dopłat", a prezydent ją vetuje i proponuje własną inicjatywę ustawodawczą, jeżeli Tusk do piątku będzie jeszcze premierem i Sejm przegłosuje jego propozycję.

Google - widmo:

Skutek

Rząd dopłaci do górnictwa

Dopłaty do wydobycia węgla

W 2025 r. rząd dosypie do górnictwa ponad 9 miliardów

KE krytykuje dopłaty do polskich kopalń węgla

Umowa rządu z górnikami – bomba z opóźnionym zapłonem

Polska z najdroższym węglem na świecie

Górnictwo "zjadło" dziesiątki naszych miliardów

Przyczyna

Google - Przegląd od AI:
Rząd dopłaca do górnictwa na podstawie umowy społecznej, wpompując w sektor ponad 9 miliardów złotych w 2025 roku na "redukcję zdolności produkcyjnych", co jest dotacją do przekształceń, a nie do samego wydobycia. W 2024 roku nie przewidziano «dodatku węglowego» dla gospodarstw domowych, który był jednorazowym wsparciem przyznawanym w 2022 roku.

Dopłaty do górnictwa (Umowa Społeczna)

Cel:  Rząd dopłaca do nierentownych spółek górniczych w ramach umowy społecznej, która obejmuje wsparcie dla pracowników i restrukturyzację kopalń.

• Wysokość: W 2025 roku planowane jest przeznaczenie ponad 9 miliardów złotych na wsparcie polskiego górnictwa, przy czym jest to dotacja na redukcję zdolności produkcyjnych, a nie na wydobycie.
• Status: W 2024 roku rząd wnioskuje o zwiększenie kwoty pomocy publicznej dla górnictwa do 42 mld zł, mimo że poprzednia umowa zakładała ok. 29 mld zł.

Dopłaty dla gospodarstw domowych

• Dodatek Węglowy: Ten jednorazowy dodatek został wprowadzony w 2022 roku jako wsparcie dla gospodarstw domowych ogrzewających domy węglem i nie będzie kontynuowany w 2024 roku.
  
• Dodatek Osłonowy: W 2022 roku możliwe było też ubieganie się o «dodatek osłonowy», który mógł wynieść do 1,4 tys. zł.

*

Czasem jest głośno w idei, że polscy górnicy idą na Warszawę, ale jest cicho w idei, że zieloni unijczycy idą na Katowice. Dlaczego? Ponieważ Donald Tusk nie ogłosił organizacji imprezy? Słabi ci "Silni Razem", nie?

***

Dopisane:

AI, Grok:

Czy premier Tusk może zerwać umowę społeczną, związaną z dopłatami do górnictwa?

Premier Donald Tusk nie może jednostronnie zerwać umowy społecznej dotyczącej dopłat do górnictwa, ponieważ jest to dokument podpisany w 2021 roku pomiędzy rządem a przedstawicielami górniczych związków zawodowych, który reguluje m.in. harmonogram wygaszania kopalń węgla energetycznego do 2049 roku oraz dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych. Zerwanie takiej umowy wymagałoby negocjacji ze stroną społeczną, czyli związkami zawodowymi, oraz potencjalnie zgody Komisji Europejskiej, ponieważ dopłaty te są formą pomocy publicznej i podlegają unijnym regulacjom.Z dostępnych informacji wynika, że obecny rząd, na czele z Tuskiem, kontynuuje proces notyfikacji tej umowy w Komisji Europejskiej, co wskazuje na zamiar jej realizacji, choć z możliwymi modyfikacjami. Minister energii Miłosz Motyka w sierpniu 2025 roku zapowiedział rewizję umowy społecznej, co wywołało protesty górników i związkowców, którzy obawiają się przyspieszonej likwidacji kopalń lub ograniczenia dopłat. Związkowcy z NSZZ "Solidarność" domagają się rozmów bezpośrednio z premierem Tuskiem, wskazując na brak jasnych deklaracji i pogarszającą się sytuację w sektorze górniczym.

Jednakże rząd Tuska nie zadeklarował oficjalnego zerwania umowy, a raczej podkreśla konieczność jej aktualizacji w kontekście realiów gospodarczych i transformacji energetycznej. Na przykład minister przemysłu Marzena Czarnecka w październiku 2024 roku potwierdziła, że trzeci wniosek notyfikacyjny został przesłany do KE, co sugeruje kontynuację wsparcia dla górnictwa, choć z uwzględnieniem zmian, np. wcześniejszego zamknięcia niektórych kopalń, jak Bobrek-Piekary.

Podsumowując, premier Tusk nie ma jednostronnej mocy prawnej do zerwania umowy społecznej bez negocjacji i konsultacji, a obecne działania rządu wskazują na chęć jej modyfikacji, a nie całkowitego porzucenia. Sytuacja pozostaje jednak napięta, co potwierdzają protesty górników i apele związkowców o jasne stanowisko premiera.

*

Ułożenie względne:

• "KE krytykuje dopłaty do polskich kopalń węgla" vs. "rząd, na czele z Tuskiem, kontynuuje proces notyfikacji tej umowy w Komisji Europejskiej"

• "Premier Donald Tusk nie może jednostronnie zerwać umowy społecznej dotyczącej dopłat do górnictwa, ponieważ jest to dokument podpisany w 2021 roku pomiędzy rządem a przedstawicielami górniczych związków zawodowych..."

Zatem czy premier rządzi rządem? Tak, ale nie w każdym przypadku.