10. stycznia:
W parze z szybkim rozwojem osadnictwa i działalności gospodarczej Żydów polskich szła rozbudowa samorządu żydowskiego, a jego struktura organizacyjna przyjęła w XVI w. formę niespotykaną w innych krajach europejskich. Podobnie jak w średniowieczu autonomicznymi gminami żydowskimi zarządzały kahały, czyli ciała kolegialne, w skład których wchodzili starsi wybierani przeważnie z spośród miejscowych bogaczy. Kahał zajmował się organizacją pogrzebów, sprawował nadzór nad cmentarzem, organizował szkolnictwo, miał kontrolę nad łaźniami, ubojem i sprzedażą mięsa, w zamkniętych "miastach żydowskich" sprawował nadzór nad czystością oraz spokojem i bezpieczeństwem mieszkańców. Dochodziły do tego ważne funkcje dobroczynne, jak organizacja szpitali i udzielanie pomocy biednym panną wychodzącym za mąż. Niebagatelną sprawą, którą zajmował się kahał był podział kwoty podatkowej przypadającej na gminę na poszczególne gospodarstwa.
Dalszy hierarchiczny rozwój żydowskich instytucji autonomicznych związany był właśnie z trudnościami, na jakie na początku XVI w. natrafiała władza w sciąganiu podatków od poszczególnych gmin. W latach 1518 - 1522 Zygmunt August zarządził powołanie czterech okręgów żydowskich czyli ziemstw, które miały wybierać na specjalnych zjazdach [sejmikach] starszyznę ziemską oraz taksatorów i poborców podatkowych. W 1530 roku król ustanowił stały trybunał rozjemczy z siedzibą w Lublinie, który miał rozpatrywać sprawy sporne między Żydami z różnych ziemstw. W 1579 roku Stefan Batory powołał do życia centralną reprezentację Żydów Korony i Litwy, która miała odpowiadać za sprawne ściąganie podatku pogłównego wprowadzonego dla ludności żydowskiej jeszcze w 1549 roku. Ukonstytuowanie się tej instytucji, zwanej Sejmem Czterech Ziemstw [Waad arba aracot] nastąpiło na zjeździe w Lublinie w 1581 roku. Sejm Czterech Ziemstw, który zwoływano najczęściej co roku, wyłaniał ze swego grona radę, zwaną generalnością żydowską. Na jej czele stał marszałek generalny, a w skład jej wchodzili : rabin generalny, pisarz generalny oraz wiernicy [skarbnicy] generalni. Do 1623 roku na sejmy przyjeżdżali zarówno przedstawiciele Korona jak i Litwy. Od tego roku w związku z powołaniem do życia odrębnego Trybunału Skarbowego dla Litwy, powstał oddzielny sejm Żydów litewskich. Instytucje te przetrwały do 1764 roku. Sejmy Żydów Korony zbierały się przeważnie w Lublinie, niekiedy w Jarosławiu lub w Tyszowcach, sejmy Żydów Litwy obradowały najczęściej w Brześciu Litewskim. cdn.
Źródło: Interpress
Interesuję sie działalnością polskiego wymiaru sprawiedliwości, szczególnie władzą sądowniczą, a także orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
