Współczesna wiedza z zakresu embriologii, biologii rozwoju oraz genetyki jednoznacznie wskazuje na biologiczną odrębność zarodka ludzkiego, jako organizmu o precyzyjnie określonej tożsamości genetycznej, która nie ulega zmianom na dalszych etapach rozwoju.
Prof. Alicja Midro, lekarz, specjalista z genetyki klinicznej:
Życie rozpoczyna się od poczęcia, ponieważ te procesy, które się wówczas zaczynają, następują jeden po drugim, jeden wpływa na drugi i zmienia się według określonego programu modyfikowanego środowiskowo w poszczególnych tkankach i poszczególnych okresach rozwoju.
Embrion powstaje ze zlania się dwóch komórek rodzicielskich, czyli gamet: męskiej – plemnika i żeńskiej – komórki jajowej. Ten moment nazywa się zapłodnieniem, poczęciem. Jest to właściwie proces, który trwa od 12 do 14 godzin. Jego rezultatem jest utworzenie komórki – zygoty, zawierającej kod genetyczny powstały ze zlania się genów ojca z genami matki, które tworzą nowy program genetyczny zwany genomem. Jest on genomem nowego człowieka, różnego od rodziców i niepowtarzalnego.
Następne fazy rozwoju embrionu noszą kolejne nazwy blastomerów, moruli i blastocysty. Tak kończy się okres rozwoju embrionów poza macicą w parzystym przewodzie o długości od 14 do 20 cm, zwanym jajowodem. Po 6-7 dniach rozwoju jajowodowego zarodek trafia do jamy macicy, gdzie następuje zagnieżdżenie, czyli implantacja w błonie śluzowej zwanej endometrium. Okres zarodkowy trwa 56 do 60 dni, czyli do końca 4. tygodnia istnienia zarodka. Po tym następuje okres płodowy, kończący się porodem po 38 tygodniach (wiek owulacyjny), czyli po 266 dniach, 9 i 1/2 miesiąca księżycowego lub 8 i 3/4 miesiąca kalendarzowego.
Zredukowanie ludzkiego embrionu (zarodka) do „zygoty”, lub „grupy komórek” oznacza, że człowiek w początkowym stadium rozwoju jest traktowany jak przedmiot, rzecz.
Uprzedmiotowieniu człowieka przeciwstawia się zdecydowanie "Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w kontekście zastosowań biologii i medycyny", w podtytule nazwana "Konwencją o prawach człowieka i biomedycynie", a w literaturze określana jako "Europejska Konwencja Bioetyczna" (EKB) albo „Konwencja z Oviedo”.
EKB została przyjęta przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy 4 kwietnia 1997 roku. Polska jest jednym z 29 sygnatariuszy tej konwencji. Ze strony Rzeczpospolitej Polskiej w dniu 7 maja 1999 r. "Konwencję o prawach człowieka i biomedycynie" podpisała Hanna Suchocka, ówczesny minister sprawiedliwości. W momencie podpisywania Konwencji Rzeczpospolita Polska nie złożyła zastrzeżeń, jednak do dnia dzisiejszego jej nie ratyfikowała.
Jako wartość nadrzędną EKB uznaje godność istoty ludzkiej. EKB dopuszcza interwencję genetyczną "jedynie dla celów prewencyjnych, diagnostycznych lub terapeutycznych, i tylko wtedy, gdy jej celem nie jest wprowadzenie jakiejkolwiek modyfikacji w genomie jakiegokolwiek potomstwa"(EKB art. 13). Zakazane są modyfikacje w genomie potomstwa, a nawet modyfikacje genomu spermatozoidów i komórek jajowych przeznaczonych do zapłodnienia (SW pkt 92). Zakaz klonowania człowieka jest wyraźnie sformułowany w "Protokole dodatkowym do Konwencji" z 12 stycznia 1998 roku, gdzie się stwierdza, że: "Wszelka interwencja zmierzająca do stworzenia istoty ludzkiej genetycznie identycznej z drugą istotą ludzką – czy to żyjącą, czy też zmarłą – jest zakazana"(art. 1). "Tworzenie embrionów ludzkich dla celów eksperymentalnych jest zakazane" (EKB art. 18, pkt 2).
Dokonywania eksperymentów na ludzkich embrionach zabrania również dyrektywa 2004/23/WE w sprawie ustalenia norm jakości i bezpiecznego oddawania, pobierania, testowania, przetwarzania, konserwowania, przechowywania i dystrybucji tkanek i komórek ludzkich, wydana przez Parlament Europejski i Rada Europy w marcu 2004 roku. Art. 2 dyrektywy 2004/23 Parlamentu Europejskiego i Rady Europy dopuszcza wykonywanie testów komórek i tkanek ludzkich, zabrania natomiast testów na zarodku.
W wielu europejskich państwach (Grecja, Turcja, Francja, Finlandia, Szwajcaria, Hiszpania, Niemcy) embrion ludzki ma zagwarantowana ochronę prawną. W Turcji zarodek ludzki od chwili jego powstania uważany jest za istotę ludzką i objęty jest gwarancją praw człowieka. Przepisy karne chroniące embriony przyjęte są w Hiszpanii i w Niemczech. W Grecji, we Francji i w Szwajcarii embriony chronione są kodeksem cywilnym, zapewniającym ochronę życia ludzkiego od poczęcia. Na przykład w Finlandii godność ludzka embrionu ludzkiego jest chroniona przez konstytucję tego kraju. Embrion ludzki podlega także ochronie na mocy ustawy o wspomaganiu leczenia niepłodności z 2006 r. oraz na mocy ustawy o badaniach medycznych.
W polskim ustawodawstwie ochronę prawną człowieka w okresie prenatalnym zapewnia Konstytucja RP. Jej artykuł 38 stwierdza: „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia”. Zapewnienie ochrony jest silniejszym zabezpieczeniem niż proklamacja podstawowego prawa do życia, bo zobowiązuje państwo do aktywnej postawy w tej dziedzinie. Pośrednio obowiązek ochrony embrionu zawarty jest w Art. 71 ust. 2.:
„Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa”.
Definicja „embrion człowieka jest to organizm ludzki na wczesnym etapie rozwoju” jest zwalczana zarówno przez lobby aborcyjne jak i lobby biznesu in vitro, bowiem stanowi przeszkodę dla eugenicznej praktyki testowania ludzi we wczesnej, zarodkowej fazie prenatalnego rozwoju człowieka.
Wśród osób wypowiadających się na tematy bioetyczne są osoby z upodobaniem powołujące się na św. Tomasza z Akwinu. Przed zabraniem głosu osoby te koniecznie powinny zapoznać się z dokumentami Kościoła Katolickiego dotyczącymi bioetyki.
W deklaracji Kongregacji Nauki Wiary Quaestio de abortu procurato, a następnie w encyklice Evangelium vitae czytamy: „Skoro tylko komórka jajowa ulega zapłodnieniu, rozpoczyna się życie, które nie należy już ani do ojca, ani do matki, ale do nowej, żyjącej istoty ludzkiej, która rozwija się dla siebie samej. I nigdy nie stanie się ludzką, jeśli już wtedy nią nie była. Najnowsza genetyka bardzo jasno potwierdza to wszystko, co zawsze było oczywiste. (…) Wykazała mianowicie, że istota żyjąca ma już od pierwszej chwili stałą strukturę, czyli informację genetyczną (…). Od momentu zapłodnienia rozpoczyna się cudowny bieg każdego życia człowieka, którego jednak wszystkie wielkie zdolności wymagają czasu na właściwe uporządkowanie i przygotowanie do działania”(Quaestio 12–13; por. także EV 60).
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
