(1924 r.)
W artykułach poświęconych Halinie Konopackiej, pierwszej polskiej złotej medalistce olimpijskiej i żonie płk. I. Matuszewskiego, znaleźć można wzmiankę o tym, że do uprawiania lekkiej atletyki namówiła ją koleżanka ze studiów, lekkoatletka - Helena Woynarowska.
1928. Lekkoatletki biorące udział w pokazie Halina Konopacka (w berecie) i Helena Woynarowska (z prawej) w otoczeniu kibiców.
Helena Woynarowska ma ledwie krótki biogram w wikipedii, gdzie znaleźć można najwięcej informacji - przedstawiono tam wyłącznie jej sukcesy sportowe, a właściwie tylko ich część, brakuje też nawet tak podstawowych danych jak data urodzenia i śmierci.
"W mistrzostwach Polski seniorów na otwartym stadionie, w latach 1924-1933, zdobyła dwadzieścia siedem medali, w tym sześć złotych, dziesięć srebrnych oraz jedenaście brązowych: w biegu na 60 m - złoto, srebro (2-krotnie) oraz brąz (3-krotnie); w biegu na 100 m - złoto, srebro oraz brąz; w biegu na 200 i 250 m zdobyła 2-krotnie brązowe medale; w sztafecie 4 × 75 m - złoto i 2-krotnie srebro; w sztafecie 4 × 100 m - złoto, srebro i 2-krotnie brąz; w sztafecie 4 × 200 m - złoto i 2-krotnie srebro. Złoty medal zdobyła w rzucie oszczepem, srebrny w trójboju i w pięcioboju lekkoatletycznym oraz brązowy w skoku wzwyż".
1931. Sztafeta AZS 4x200 metrów, która ustanowiła nowy rekord Polski 1.52.2. w składzie: Helena Woynarowska, Ludwika Gorloff, Halina Konopacka i Jolanta Manteufflówna (stoją od lewej).
(1931)
1932. Helena Woynarowska na finiszu.
Dane te (tu też niepełne) dotyczą wyłącznie lekkiej atletyki i zawodów krajowych, tymczasem Woynarowska odnosiła szereg sukcesów także w sportach zespołowych będąc w barwach Akademickiego Związku Sportowego wielokrotnie mistrzynią Polski w koszykówce, siatkówce, a uprawiała także piłkę ręczną. Na arenie międzynarodowej była z reprezentacją Polski medalistką mistrzostw Europy w koszykówce - zajęła drugie miejsce na nieoficjalnych Mistrzostwach Europy w 1930 r. w Strasburgu, była też brązową medalistką oficjalnych, pierwszych Mistrzostw Europy Rzymie w 1938 r. (jeszcze długo po wojnie miała najwięcej występów w żeńskiej reprezentacji - na 14 spotkań międzypaństwowych Woynarowska wystąpiła w 13, nie grała tylko w ostatnim przed wojną meczu z Litwą w Kownie).
Woynarowska była także działaczką sportową, m.in. zasiadała we władzach żeńskich organizacji sportowych. A w czasie lekkoatletycznych mistrzostw Europy w Wiedniu w 1938 r. była kierownikiem reprezentacji Polski.
(Pierwsza z lewej)
(w spódnicy)
Nie udało mi się ustalić jej daty urodzenia (pewnie wystarczy do tego wizyta w archiwum jednej z warszawskich uczelni). Na tę chwilę można przyjąć, że jeśli nie była młodsza to była rówieśniczką H. Konopackiej urodzonej w A.D. 1900. Sięgając do źródeł z epoki dowiemy się, że była studentką chemii i że studia ukończyła ponieważ później w innym miejscu przedstawiono ją jako inż. Helenę Woynarowską.
Obok sportu, drugą jej pasją była muzyka, a konkretnie śpiew, jak się okazało na poziomie profesjonalnym. Mamy więc sport, muzykę i... studia chemiczne. Z tych danych (i innych) można wysnuć wniosek, że pochodziła najprawdpodobniej z dobrze sytuowanej rodziny.
Być może z tej? (domniemanie):
"Zmiany dotyczące firmy spółkowej już wpisanej.
Do rejestru wpisano dnia 29. lutego 1924 r. Siedziba firmy: Lwów, ul. Cicha 1.5. Brzmienie firmy "Drukarnia "Dziennika Polskiego", Dr. Feliks Woynarowski. Zmiany: 1) Dotychczasowy właściciel Konstanty Woynarowski zmarł. Obecnymi posiadaczami firmy są: Helena Woynarowska, małoletni Roman, Stefania, Antoni Woynarowscy oraz Ludwik Tadeusz 2 im. Barszczyński. 2) Podpis firmy następuje w ten sposób, że pod brzmieniem firmy umieści swój podpis Ludwik Tadeusz 2 im. Barszczyński. Sąd okręgowy jako handlowy we Lwowie Oddział IV, dnia 19. lutego 1924".
Śpiewała mezzosopranem, a później sopranem, na poziomie zawodowym, występowała m.in. w Polskim Radiu, jako młody talent w 1931 r. a także później. W 1933 r. została częścią założonego właśnie żeńskiego zespołu, wzorowanego na amerykańskim męskim kwintecie - The Revelers i jego kopiach.
Polski żeński zespół nosił nazwę "T 4" czytane a także pisane często jako "Te Cztery". Symboliczne - Niemcy miały swój zabójczy, "postępowy" eugeniczno-eutanazyjny zespół znany jako T4, a my swoje Te Cztery - zespół muzyczny.
Helena Woynarowska występowała w nim w latach 1933-1935. Jego założycielką była Wanda Dąbrowska, która przybrała pseudonim, będący przeróbką nazwiska - Vorbond. Wanda Vorbond-Dąbrowska, o której też niewiele wiadomo, więcej będzie w innym miejscu a tutaj taka ciekawostka: "Na pierwszy rzut oka wygląda jak urodzona sportsmenka ze swemi jasnemi gładkiemi włosami z dziewczęcą gibką postacią i zamaszystemi ruchami wychowanki jakiegoś CIWF-u".
"Członkinie zespołu "T4". Widoczne m.in. Wanda Vorbond-Dąbrowska (II rząd, w środku), Janina Paszkowska (I[I] rząd,1. z prawej), Aleksandra Serwińska (I rząd, z lewej), N[adzieja] Ancewicz [(I rząd, z prawej)].".
To skład zespołu z 1933 r. jedyną nieopisaną przez NAC osobą na zdjęciu jest... Helena Woynarowska. Stoi pierwsza z lewej strony, obok Wandy Dąbrowskiej. Zespół ten w latach 1933-1935 zyskał renomę, a w kolejnych utrwalił. Był wykorzystywany również jako wsparcie dla realizacji celów polskiej dyplomacji.
6 lat później... W sierpniu 1939 r.: Pieśni Debussey'ego, de Falla i Szymanowskiego. Wykona je w wileńskim studiu radiowym Helena Woynarowska dziś o godz. 17.40. W programie koncertu: 1) Cl. Debussy - "Morze jest najpiękniejsze i "Mandolina" 2) K. Szymanowski - "Łabędź" i "Na morzu", 3) M de Falla - "Jota", "Nana", "Polo".
Helenę Woynarowską odnajdujemy jeszcze w czasie okupacji w 1941 r. w Warszawie, w kawiarni prof. Bolesława Woytowicza:
"W czasie wojny prowadził w Warszawie kawiarnię Salon Sztuki, w której skupiała się działalność koncertowa i konspiracyjna środowiska muzycznego. Urządzał koncerty, pomagając w ten sposób artystom znajdującym się bez środków do życia. W kawiarni występowali m.in. Kazimierz Wiłkomirski, Eugenia Umińska, Irena Dubiska, duet fortepianowy Lutosławskiego i Panufnika, Zbigniew Drzewiecki, Jan Ekier, Ewa Bandrowska-Turska, Adam Didur, recitale dawał też sam Bolesław Woytowicz. Kawiarnia stanowiła jednocześnie miejsce spotkań muzyków prowadzących tajne nauczanie i uczestniczących w akcji oporu, była punktem kolportażu zakazanych ulotek i gazetek, "przechowalnią" dzieł sztuki, a nawet magazynem broni. 1943 Woytowicz został aresztowany przez Niemców i osadzony na Pawiaku".
(1938 r.)
Helena Woynarowska zmarła niespodziewanie, nagle i tragicznie, jak doniósł w połowie stycznia 1946 r. organ bolszewików z PKWN, instalowanych w Polsce przez Związek Sowiecki:
"Tragiczna śmierć wybitnej sportsmenki. W wypadku samochodowym w Krakowie poniosła śmierć ś.p. Helena Woynarowska, jedna z popularniejszych postaci sportu kobiecego minionej epoki (1919—1939). Tragicznie zmarła była nie tylko wybitną zawodniczką (l. atl. i piłka ręczna), ale i oddaną sprawie organizatorką wychowania fizycznego. Odradzający się sport polski traci w Helenie Woynarowskiej cenną jednostkę".
Komentarze