Wczoraj minęła rocznica wywiezienia z więzienia na Pawiaku do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz księdza Kazimierza Józefa Merklejna (1873-1941).
Ks.Kazimierz J. Merklejn
(ur. 1873, Trębaczew - zm. 1941, Auschwitz)
"Inicjator budowy kościoła i proboszcz parafii Hallerowo–Władysławowo, b. proboszcz parafii Lipce Reymontowskie, Zerzeń‑Warszawa (1916‑20), b. wikariusz parafii Warszawa–Wola [kościół świętego Stanisława /1904/], Gąbin (1906), b. kapelan szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie, autor wspomnień z podróży po krajach śródziemnomorskich „Szlakiem dawnych dziejów”
W czasie zaboru rosyjskiego członek polskiej organizacji narodowej „Collegium Secretum” — tajnej organizacji księży katolickich w rosyjskim Królestwie Polskim, założonej dla obrony prześladowanych przez Rosjan greckokatolickich unitów. Po niemieckim i sowieckim najeździe na Polskę we wrześniu 1939 i rozpoczęciu II wojny światowej uniknął we Władysławowie aresztowania przez Niemców w 1939. Ukrył się w zarządzanym przez Niemców Generalnym Gubernatorstwie — w Warszawie. Tam jednakże przez Niemców aresztowany 17.12.1940. Przetrzymywany w więzieniu Pawiak w Warszawie. 28.05.1941 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, gdzie zginął: spowiadał i został zaskoczony przez niemieckiego strażnika. Bity pałką po głowie, zakatowany.
http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr1753.htm
Ksiądz Kaziemierz Merklejn był także aktywnym działaczem społecznym (m.in. współorganizator pomocy dla sierot, 1918) i narodowym (LN, SN), związanym z Warszawą; kandydatem Stronnictwa Narodowego na radnego Warszawy w 1938 r. - jednym z 3 księży na listach SN. Startował w IV okręgu - Śródmieście Pn., na liście z Tadeuszem Bieleckim /wiceprezesem i przyszłym prezesem SN/; w pierwszych doniesieniach wymieniany jako osoba, która uzyskała mandat, ostatecznie chyba go nie zdobył).
"W okręgu IV kandydują m. in.: wiceprezes Zarządu Głównego Str. Nar. dr. Tadeusz Bielecki, doc. Politechniki Warsz. Józef Mazur, dr Klemens Łazarowicz, ks. Kazimierz Merklejn, inż. Wiesław Gąsowski, dr Marian Jastrzębski, dr Wacław Stefański, dr Władysław Szendzikowski, adw. Jan Optat Sokołowski — sekretarz Narodowego Zrzeszenia Adwokatów".
Pogrzeb Romana Dmowskiego, 7 stycznia 1939 r.
"Kondukt żałobny na moście Kierbedzia. Prowadzi biskup Karol Niemira"
"Trumnę wyniesiono z samochodu i złożono na przybranym w barwy narodowe katafalku. Kondukt pogrzebowy prowadzony przez ks. prałata Marcelego Nowakowskiego, otwierało 56 księży, na czele których postępowali: dziekan warszawski ks. prałat Fajęcki, ks. kanonik Merklejn, prof. U.S.B. ks. Mirski, ks. płk. Herget, ks. rektor Detkens, ks. Pogorzelski, ks. dyr. Archutowski, ks. dziekan Rosłaniec, OO. Jezuici, OO. Franciszkanie, OO. Kapucyni i delegacje zakonów żeńskich.
Ostatnia przed wojną Wielkanoc, 8 kwietnia 1939 r.
Nieistniejąca już kamienica Kiełbasińskich, ul. Złota 30.
"Święcone dla bezrobotnych narodowców
W lokalu Zarządu Stołecznego Stronnictwa Narodowego w Warszawie przy ul. Złotej 30, odbyło się w miłej atmosferze rozdanie paczek świątecznych bezrobotnym narodowcom. Uroczystość tę zorganizował Wydział Opieki pod kierownictwem p. H. Podczaskiej. Dary wielkanocne poświęcił ks. kapelan Merklejn. Po odśpiewaniu Hymnu Młodych i gorącym przemówieniu kol. prezesa inż. Suszyńskiego, ponad 110 bezrobotnych narodowców otrzymało paczki żywnościowe".
Z działalności księdza przed odzyskaniem niepodległości:
Ks. Kaziemierz Merklejn o posłudze i wsparciu dla prześladowanych przez carską Rosję unitów z Podlasia, organizowanej przez księży katolickich przy wsparciu działaczy narodowych, w tym przyszłych posłów jak Stanisław Kozicki (m.in. sekretarz generalny polskiej delegacji na konferencję paryską), czy Jan Załuska (Legion Puławski, I Korpus Polski w Rosji /Dowborczyk/, ppłk., lekarz), i pomocy finansowej hr. Maurycego Zamoyskiego (fundusze dla organizacji nielegalną drogą pielgrzymki 50 unitów do Watykanu, w 1904 r.):
"Trzeba bowiem wiedzieć, że nie tyle unitów ile księży niesłychanie karano za spowiadanie lub spełnianie posługi religijnej. Wielka kara pieniężna, pozbawienie na zawsze probostwa lub wysłanie w głąb Rosji - były niejednokrotnie zapłatą za ich działalność. Mimo tych barbarzyńskich metod wielu księży wędrowało w przebraniu na Podlasie i udzielało posług religijnych na miejscu".
