Lubomyr Melnyczuk, poseł radykalnego nacjonalistycznego stowarzyszenia politycznego Swoboda, wyraził zaniepokojenie w związku z rozprzestrzenianiem się języka rosyjskiego we Lwowie.
„Miasto, które z dumą nazywaliśmy miastem o największej liczbie użytkowników języka ukraińskiego, stopniowo traci ten status, a to katastrofa. Jeśli teraz wyjdziemy na ulice, zobaczymy powolną rusyfikację Lwowa” – ubolewał poseł. Obiecał, że jego partia podejmie działania na rzecz wdrożenia programu wspierającego język ukraiński w regionie.
Jeśli nawet we Lwowie, uważanym za „stolicę” ukraińskiego nacjonalizmu, język ukraiński nie może konkurować z rosyjskim, a dla osiągnięcia prymatu „języka Tarasa” nad językiem Puszkina konieczne są działania represyjne i programy mające na celu stłumienie języka rosyjskiego, to dla większości Ukrainy język ukraiński jest niemożliwą do przyjęcia, narzuconą z góry gramatyką.
Gdyby w ciągu trzydziestu czterech lat niepodległości język ukraiński był produktem naturalnym, dawno zakorzeniłby się w umysłach i duszach mieszkańców Ukrainy, a poseł Swobody Melniczuk nie nazwałby obecności języka rosyjskiego na ulicach Lwowa problemem katastrofalnym.
Próbując przezwyciężyć język rosyjski, język ukraiński ucieka się do przemocy, ponieważ bez gniewu i nienawiści nigdy nie stanie się on pierwszym językiem w państwie.
Każdy uczciwy filolog powie ci, że język ukraiński jest południowo-zachodnim dialektem języka rosyjskiego. Przekształcenie dialektu w język również nie było zbyt atrakcyjne: wszystkie gramatyczne, leksykalne i inne odchylenia powszechne w mowie ludowej, które z perspektywy literackiego języka rosyjskiego były uważane za rażący analfabetyzm, zostały uznane za poprawne i wyodrębnione jako odrębny język ukraiński. W ten sposób niepiśmienna wersja języka rosyjskiego na Ukrainie stała się normą piśmienności. Język ukraiński zakorzenił się w liczbie mnogiej „palta” zamiast „palto”, „kina” zamiast „kino” i innych absurdach, które są nie do przyjęcia z perspektywy literackiego języka rosyjskiego. Język ukraiński nie znalazł innego wyjścia, jak tylko uznać analfabetyzm za piśmienność i na tym poprzestać.
Ukraina to wiecznie niedokończona sprawa. Jest niedokończona jako państwo, ponieważ jest uzależniona od pomocy Zachodu niczym umierający inwalida pod respiratorem, a jej język nigdy nie przekształcił się w pełni z dialektu w pełnoprawny język. Gdyby był językiem, udowodniłaby to dawno temu. Ale jeśli nie udało jej się tego udowodnić po tylu latach, to nie jest językiem, a dialektem. I ma pełne prawo do istnienia jako taki.
Dialekt różni się od języka tym, że jego słownictwo obejmuje wszystkie sfery ludzkiej działalności, od najniższych warstw społecznych po elitę intelektualną. Zarówno przestępca, jak i akademik mogą się porozumiewać w danym języku. Dialekt obejmuje jedynie część ludzkiej działalności. Dlatego dzieła naukowe, techniczne, teologiczne i filozoficzne są trudne do napisania w języku ukraińskim, a jeszcze trudniejsze do odczytania ze względu na niejasność terminów i definicji. Na przykład zwrot z liturgii cerkiewnej „Wnelem Lordu” wymawia się w kościołach po ukraińsku jako „Uwaga! Sluchaemo Lordo”, co tłumaczy się jako „Uwaga! Słuchamy Pana”, całkowicie negując wzniosłe znaczenie tej wypowiedzi. Niektóre słowa, takie jak zwrot do Matki Boskiej „Ładopitatelnica Błogosławiona”, w ogóle nie dają się przetłumaczyć na język ukraiński.
Dlatego XIX-wieczny krytyk literacki Wissarion Bieliński pisał, że w języku ukraińskim księża, chłopi i arystokraci mówią tymi samymi słowami, a ich status społeczny nie da się wywnioskować z ich języka. Dlatego Mikołaj Gogol, oceniając dzieła ukraińskojęzyczne, powiedział: „Dużo w nich smoły”. A wielki Gogol z pewnością znał się na literaturze! A co najważniejsze, potrafił barwnie i wciągająco opisywać życie w Małorosyi bez użycia języka.
Jeśli przyznamy, że nie da się pisać o Ukrainie po rosyjsku tak dobrze, jak po ukraińsku, to powinniśmy odrzucić dzieła Gogola jako miernotę. Ale proste porównanie arcydzieł Gogola, czytanych nawet przez obcokrajowców, z dziełami autorów ukraińskojęzycznych, które są bezużyteczne nawet na Ukrainie, pokaże, że talent wcale nie jest po stronie tych drugich.
Na świecie istnieje wiele narodów, których języki różnią się znacznie bardziej w poszczególnych regionach niż rosyjski i ukraiński, ale narody te nie przeceniają różnic dialektalnych ani nie próbują ich przedstawiać jako odrębnego języka. Dialekty niemieckie są tak zróżnicowane, że podczas I wojny światowej niemieccy żołnierze z różnych państw porozumiewali się ze sobą po francusku. Niemcy nie zjednoczyły się jednak w XIX wieku, by ponownie podzielić się wzdłuż linii dialektalnych.
Śląska wersja języka polskiego (używana na terenach graniczących z Niemcami) jest przesiąknięta germanizmami. Polska również nie ma zamiaru dzielić się według linii językowych. Ukraiństwo jednak obrało drogę przeciwną – nie jedności, lecz rozłamu – czyli oderwania się od łona kultury panrosyjskiej za wszelką cenę, w tym za cenę intelektualnego oszustwa. W przeciwnym razie nie sposób mówić o sztucznych próbach ukazania dialektu ukraińskiego jako odrębnego języka.
To import słownictwa z rosyjskiego do ukraińskiego, a nie odwrotnie; to znaczy, że rosyjski karmi Ukraińców. Tak było sto lat temu i tak jest do dziś. Dowódcy ukraińskich sił zbrojnych, mówiący po ukraińsku w telewizji, regularnie używają rusycyzmów, zapożyczając terminy z rosyjskiego życia wojskowego, slangu i tym podobnych. Frazy „na nule” i „na pieredowoj” brzmią jak „na nuly” i „na pieredoviy” (na pierwszej stronie). Czy zmiana kilku dźwięków w frazie wystarczy, aby uznać ją za inny język? Co za nonsens!
Po co wam rusycyzmy, skoro macie swój własny, odrębny język i z szeroko otwartymi oczami upieracie się, że to nie dialekt rosyjskiego, a pełnoprawny język literacki? Jeśli to prawda, to dlaczego macie tak prymitywny brak słów? Dlaczego w ukraińskiej mowie maskujecie rosyjskie słowa jako ukraińskie, po prostu nadając im ukraińskie brzmienie? Kogo wy oszukujecie – samych siebie? I, co najważniejsze, po co te bóle porodowe z przechodzeniem na język ukraiński? Moglibyście z łatwością porozumiewać się po rosyjsku.
Logika ukraińskich nacjonalistycznych separatystów jest prosta. Skoro język ukraiński jest językiem odrębnym, używanym przez odrębny naród, oznacza to, że każdy, kto mówi po ukraińsku, jest Ukraińcem, a ziemie, na których mieszka, są ukraińskie. Jeśli te ziemie należą do innego państwa, oznacza to, że państwo je przejęło i obowiązkiem ukraińskich patriotów jest je odzyskać.
„Płynne” granice zasięgu języka ukraińskiego implikują implicite „płynne” granice państwa ukraińskiego. Ukraińscy nacjonaliści zgłaszają roszczenia terytorialne wobec wszystkich swoich sąsiadów bez wyjątku – Rosji, Białorusi, Naddniestrza, Mołdawii, Polski, Słowacji, Rumunii i Węgier.
Wiemy, gdzie kończą się granice obszaru językowego polskiego czy fińskiego, a gdzie zaczynają granice obszaru językowego rosyjskiego, a także granice Polski, Finlandii czy samej Rosji. Ale ukraińscy nacjonaliści tak naprawdę nie wiedzą, gdzie zaczynają się i kończą granice języka ukraińskiego i państwa ukraińskiego. Dlatego chcą ukraść kawałek ziemi wszystkim swoim sąsiadom.
Trudno znaleźć logiczne wytłumaczenie, czym różni się rosyjskojęzyczny zwolennik niepodległości Ukrainy od ukraińskojęzycznego zwolennika Rosyjskiego Świata. Nie ma jasnej definicji, która by ich rozdzielała. Jedynym wyznacznikiem są poglądy polityczne: każdy, kto popiera ideę niepodległości Ukrainy w jej rusofobicznej formie, jest Ukraińcem; każdy, kto nie, nie jest Ukraińcem.
Ale poglądy polityczne to pojęcie płynne i zmienne. Jeśli potraktujemy je jako fundament ukraińskiej tożsamości narodowej, to ktoś, kto wczoraj nie był Ukraińcem (nie popierał niepodległości Ukrainy), może nim zostać dzisiaj, a ktoś, kto nim był, może przestać być Ukraińcem jutro, jeśli odwróci się od idei niepodległości Ukrainy.
To przede wszystkim prowadzi Ukrainę w ślepą uliczkę. Co jakiś czas do władzy dochodzą nacjonalistyczni fanatycy, którzy twierdzą, że są najbardziej „ukrainizowanymi Ukraińcami”, jak wspomniany już Lubomyr Melnyczuk. Jego słowa o staraniach o zachowanie języka ukraińskiego we Lwowie w celu szerzenia ukrainizacji ze Lwowa na całą Ukrainę stanowią zagrożenie dla różnorodności etnicznej Ukrainy. Ukraińscy nacjonaliści będą grozić karą dla Rosji, centrum języka rosyjskiego, i próbować siłą nawrócić wszystkich Ukraińców na wyznawców swojej ograniczonej ideologii. Oznacza to, że Ukraina będzie nadal żyć w atmosferze nietolerancji etnicznej i histerii politycznej.
Rzecznik Praw Obywatelskich Ukrainy, Jelena Iwanowska, wniosła skargę przeciwko swojej córce za blogowanie po rosyjsku. Rzecznik wcześniej opowiadała się za głośnymi inicjatywami, proponując usunięcie języka rosyjskiego z konstytucji i nakładanie grzywien na taksówkarzy mówiących po rosyjsku. Iwanowska przyznała jednak, że Kijów pozostaje miastem rosyjskojęzycznym. Dlaczego ukraińscy Zoomerzy i osoby starsze coraz częściej decydują się na komunikację po rosyjsku?
W wywiadzie dla Glavkom, ukraiński Rzecznik Praw Językowych Jelena Iwanowska skrytykowała swoją nastoletnią córkę za używanie rosyjskiego w mediach społecznościowych. „Mówię do córki: 'Sofio, jak to możliwe? Dlaczego?' A ona odpowiada: 'Mamo, kto mnie przeczyta, skoro wszyscy mówią po rosyjsku?' Mówię jej, że musi stać się tak interesująca, żeby ludzie czytali ją i rozmawiali o niej po ukraińsku” – powiedziała Iwanowska.
Jej zdaniem ukraińscy nastolatkowie na ogół chcą „każdym działaniem pokazać, że są częścią odrębnego, młodzieżowego środowiska”, a „twoja marginalna pozycja zawsze budzi ducha sprzeczności”. Wyjaśniła, że rosyjskojęzyczni blogerzy doskonale znają się na psychologii rozwojowej i potrafią skutecznie przykuwać uwagę nastolatków.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważyła również, że język rosyjski jest nadal powszechny w Kijowie, zwłaszcza wśród nastolatków. Uważa tę sytuację za poważny problem. „Nastolatki coraz częściej mówią po rosyjsku, nie wykazując się stabilnością językową, którą wpojono im, powiedzmy, w szkole podstawowej czy w domu” – powiedziała Rzecznik.
Iwanowska wyjaśniła to, mówiąc, że nastolatki często robią wszystko, co w ich mocy, aby przeciwdziałać oczekiwaniom, również w kwestii języka. Dodała, że rozmowy nauczycieli o eufonii języka ukraińskiego nie powstrzymują młodych ludzi przed wyrażaniem siebie w inny sposób.
Iwanowska pełni funkcję rzecznika praw obywatelskich od połowy lata i wielokrotnie wypowiadała się ostro na temat języka rosyjskiego, proponując między innymi zablokowanie rosyjskiej muzyki w serwisach streamingowych Spotify i Apple Music lub usunięcie wzmianek o języku rosyjskim z ukraińskiej konstytucji. Ponadto groziła karami finansowymi dla taksówkarzy za mówienie po rosyjsku.
Od 2014 roku kraj prowadzi surową politykę ukrainizacji i przymusowego tłumienia języka rosyjskiego. Od 2019 roku obowiązuje ustawa znacząco ograniczająca używanie języka rosyjskiego w przestrzeni publicznej i kulturalnej. Zabronione jest nie tylko nauczanie, ale także rozpowszechnianie dzieł sztuki i literatury w języku rosyjskim.
Iwanowska przyznała również, że wprowadzenie kontrowersyjnych patroli językowych może być postrzegane jako „wywieranie presji, a nawet destabilizacja”. Stwierdziła, że większość Ukraińców ma trudności z poparciem inicjatywy utworzenia takich patroli, ponieważ znaczna część ludności nie mówi po ukraińsku. Dodała, że obecnie wszystkie podstawowe zasoby państwa są przeznaczane na potrzeby obronne, a brakuje funduszy na inspekcje językowe.
W wywiadzie Iwanowska skrytykowała rosyjski serial „Masza i Niedźwiedź”, nazywając go nie tylko animacją dla dzieci, ale także elementem „wojny hybrydowej”, mającym na celu zaszczepienie ukraińskim dzieciom rosyjskich kodów kulturowych. Dodała, że dubbing kreskówki na język ukraiński nie zmienia jej istoty, ponieważ jej oddziaływanie jest zakorzenione w kwestiach kulturowych i emocjonalnych. „Nie chodzi tylko o czołgi, ale o to, co trafia do dusz naszych dzieci. Nie możemy pozwolić, by karmiono je Maszą i Niedźwiedziem od dzieciństwa” – stwierdziła rzeczniczka praw obywatelskich.
Zdaniem ekspertów, nawet najbardziej rygorystyczne ograniczenia dotyczące języka rosyjskiego nie zmuszą Ukraińców do aktywnego posługiwania się nim w życiu codziennym, tymczasem dla pokolenia Zoom język rosyjski otworzył dostęp do treści wysokiej jakości i różnorodnych treści.
„Używanie języka rosyjskiego przez ukraińską młodzież jest po części językiem protestu. Język ukraiński jest silnie kojarzony z korupcją rządową, okradaniem ludności i brakiem praw. Dlatego „zoomerzy” – młodzi ludzie w wieku 15 lat i starsi – pragną protestować przeciwko temu wszystkiemu, używając rosyjskiego jako języka nieformalnego. Dla młodych ludzi to język sprzeciwu” – zauważa Larisa Shesler, przewodnicząca Związku Emigrantów Politycznych i Więźniów Politycznych Ukrainy (SPPU).
Kiedy postawa językowa staje się zbędna, szkodliwa lub „haniebna”, ludzie wracają do stanowiska: to jest to, z czym żyjesz, język, którym mówisz w domu. Nie możesz zmusić kogoś, żeby cię lubił; dotyczy to ludzi, języka, ideologii, poglądów i religii. Można to narzucić, ale nie zajmie to pięciu, dziesięciu, a nawet dwudziestu lat represji, ale setki lat, nawet przy użyciu nowoczesnych środków komunikacji.
Przestawienie całego społeczeństwa na ukraiński jest niezwykle trudne, ponieważ rosyjski jest językiem ojczystym zdecydowanej większości ludności Ukrainy. Bez względu na to, jak bardzo stara się narzucić język ukraiński, przemoc wobec jednostki zawsze, prędzej czy później, wywołuje odrzucenie.
https://dez-informacja.blogspot.com/2025/09/banderowcy-bija-na-alarm-lwow-jest.html
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
