Romuald Szeremietiew Romuald Szeremietiew
3263
BLOG

Pojawiasz się i znikasz …

Romuald Szeremietiew Romuald Szeremietiew Wojsko Obserwuj temat Obserwuj notkę 50

Minister Antoni Macierewicz po przeprowadzeniu Strategicznego Przeglądu Obronnego poinformował w maju 2017 r., że jednym z wniosków Przeglądu jest potrzeba stworzenia kolejnej czwartej dywizji (mamy trzy; 11 Dywizja pancerna (Żagań), 12 Dywizja zmechanizowana (Szczecin) i 16 Dywizja zmechanizowana (Białobrzegi). Minister Mariusz Błaszczak ogłosił 9 września br., że powstanie 18 Dywizja zmechanizowana (Siedlce).

image

imageIlość i dyslokacja dużych związków taktycznych, jakimi są dywizje powinna wynikać z przyjętej strategii obronności państwa ustalającej jak, jakimi siłami będziemy się bronić, gdyby doszło do agresji na nasz kraj. Niestety takiej strategii ciągle nie mamy i nie wiadomo do końca, czy przyjęta przez resort obrony „Koncepcja obronna RP” jest wystarczająco pewną podstawą dla decyzji o odtworzeniu dywizji (odtworzeniu, bowiem jeszcze w 2011 r. wojska lądowe miały cztery dywizje, ale wtedy MON postanowił jedną z nich rozwiązać).

imageWspomniana „Koncepcja obronna RP” jest dokumentem podpisanym przez ministra obrony, a więc każdy kolejny minister może ją zmieniać i korygować. Strategia obronności jest dokumentem przyjmowanym przez cały rząd i którego szef MON nie może zmieniać lub ignorować. Ma to istotne znaczenie także w przypadku wspomnianej decyzji min. Błaszczaka, bowiem może się zdarzyć, że następny szef resortu tworzoną 18. dywizję zechce zlikwidować, np. uznając opinię gen. Różańskiego twierdzącego, że ta dywizja jest nam niepotrzebna. A dodajmy, że Różański wyraził obawę, iż z tego powodu Polska nie wywiąże się z zobowiązania budowy międzynarodowej dywizji w Elblągu i dojdzie do kompromitacji Polski w NATO. Co dostrzegł gen. Polko dodając: „Traktowałbym tę wypowiedź jako głos ostrzegawczy”. 

Rozwiązywanie i odtwarzanie związków taktycznych ma w Polsce swoją smutną historię. W 1989 r., gdy powstawała III RP, w byłym Ludowym Wojsku Polskim przekształcającym się w siły zbrojne RP w siłach lądowych były cztery dywizje pancerne, osiem dywizji zmechanizowanych, dwie brygady desantowe (powietrzna, morska) oraz kilka brygad wojsk wewnętrznych i wojska OTK.

imageUwaga: Na mapce nieprawidłowo wykazano dywizje XX w Gdańsku (7 Dywizja Desantowa) i w Krakowie ( 6 Dywizja  Powietrznodesantowa ). które jeszcze w 1986 r. przeformowano w brygady.

Minister obrony gen. Florian Siwicki i wspierający go wiceministrowie Janusz Onyszkiewicz i Bronisław Komorowski przeprowadzili proces restrukturyzacji armii likwidując nieomal wszystkie dywizje pancerne i większość zmechanizowanych. Przy tym, co charakterystyczne, rozwiązano wszystkie dywizje zmechanizowane na tzw. ścianie wschodniej; likwidowane dywizje pancerne były na terenie Polski zachodniej; 5. (Gubin), 10. (Opole), 20. (Szczecinek).   

Na terenie północno-wschodniej Polski zaczynając od Bałtyku, a na Karpatach kończąc zniknęły: 8. Dywizja z Koszalina, 15. Dywizja z Olsztyna, 3. Dywizja z Lublina, 9. Dywizja z Rzeszowa. Pozostały tylko 1. Dywizja w Legionowie (do czasu) i 16. Dywizja w Elblągu, przeformowana z pancernej na zmechanizowaną, jej dowództwo ostatnio przeniesiono do Białobrzegów. 

W 1991 r., w SG WP zorientowano się, że nie mamy wojska na granicy wschodniej i opracowano plan odbudowy zlikwidowanych jednostek. 

Rozpoczęto odtwarzanie lubelskiej 3 Dywizji Zmechanizowanej. Sformowano na nowo dowództwo dywizji oraz jeden pułk zmechanizowany. W 1993 r. braki kadrowe i sprzętowe sprawiły, że formowanie kolejnych jednostek zostało wstrzymane. Tylko 3 Brygada Zmechanizowana została sformowana i gotowość bojową osiągnęła w 1995 r., cała dywizja nie powstała. 

W 2000 r. 3 Brygada ostatecznie weszła w skład 1 Dywizji Zmechanizowanej. W 2002 r. przeprowadzono kolejną restrukturyzacje brygady rozwiązując część pododdziałów. W 2008 r. w skład brygady włączono 3 batalion zmechanizowany, utworzony z rozformowanej 3 Brygady Obrony Terytorialnej z Zamościa. A w 2011 r. minister Bogdan Klich także 3. Brygadę rozwiązał. Teraz trzeba będzie ją zdaje się znowu odtworzyć. image

Koniec 3. Brygady

Wraz z 3. Brygadą zniknęła cała 1. Dywizja - 1 września 2011 r. została decyzją ministra Klicha, jak to przewidywał przyjęty w MON "Model Sił Zbrojnych RP 2009-2018" rozformowana. W ten sposób od strony wschodniej, na kierunku białoruskim, nie ma żadnego liczącego się dużego związku taktycznego. Przy okazji wraz z 1 Dywizją całkowicie zniknął garnizon WP w Legionowie, które powstało dzięki wojsku i w którym tradycje wojskowe są ciągle niezwykle silne. 

imageKoniec 1. Dywizji

8. Dywizja z Koszalina poddana kolejnym reorganizacjom o zmniejszających się stanach pozostała w strukturze sił zbrojnych w 1993 r. jako Dywizja Obrony Wybrzeża. Jednak i ona też została 31 grudnia 2001 r. rozformowana przez min. Jerzego Szmajdzińskiego. 

Zawirowania powstały z olsztyńską 15. Dywizją znajdującą się na newralgicznym mazursko--kaliningradzkim kierunku operacyjnym. W 1988 r. 15 Dywizję rozformowano, a na jej bazie powstała 15 Baza Materiałowo-Techniczna. W pięć lat później, 1 września 1993 r,. jednostka jako 15 Warmińsko-Mazurska Dywizja Zmechanizowana sformowana została powtórnie. A w 2001 r. została powtórnie, już drugi raz, rozwiązana. 

Porównywalnie działo się w przypadku rzeszowskiej 9. Dywizji. W 1988 r. została przeformowana w 9 Bazę Materiałowo-Techniczną. W 1990 r. przystąpiono do jej odtwarzania, sformowano dowództwo dywizji i jeden pułk zmechanizowany. W 1993 r. wstrzymano działania organizacyjne. W roku następnym na bazie odtworzonych jednostek została sformowana 9 Brygada Zmechanizowana, którą włączono w skład 1 Dywizji. W 2001 r. brygadę decyzją ministra Szmajdzińskiego rozformowano. 

imagePod koniec 2012 r., w ramach Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego prezydenta Komorowskiego, przygotowano ekspertyzę pt.: "Budowa zintegrowanego bezpieczeństwa narodowego Polski". Autorzy tej publikacji twierdzili, że minął już okres błędnej polityki wysługiwania się wobec USA (lata 2004-2007), która miała skutkować "obniżeniem naszego prestiżu narodowego" i doradzali otworzyć się na Rosję: "Rola NATO powinna być drugorzędna ze względu na nawarstwioną latami w świadomości Rosjanimage opinię o nim jako wrogu zagrażającym ZSRR, a potem Rosji. [...] Polska musi traktować to państwo (Rosję) [...] nie jako przeciwnika, lecz jako istotnego gwaranta bezpieczeństwa europejskiego. w tym naszego bezpieczeństwa". Nie można wykluczyć, że i z tego powodu odtwarzanie dywizji na terenie Polski wschodniej wydawało się zbędne, bowiem zdenerwowałoby Rosjan i "otwarcia" by nie było.

W 2014 r. Rosja podjęła agresywne działania na Ukrainie. Dopiero wówczas zwolennicy "otwarcia się" na Rosję dostrzegli, że Rosja tego sobie nie życzy, a wojska na granicy wschodniej Polska nie ma.

imageNa mapce istniejące dziś trzy dywizje XX (w każdej dywizji znajdują się brygady np. 1 Brygada Pancerna w Wesołej w składzie 16 dywizji) i cztery samodzielne brygady X. 

Nie trzeba tłumaczyć, że te harce organizacyjne, rozwiązywanie i odtwarzanie dywizji, brygad musiało dużo kosztować. Biorąc zaś pod uwagę, że żadnej dywizji nie udało się odtworzyć, a nawet dodatkowo zlikwidowano jeszcze dwie istniejące, wniosek jest oczywisty – MON zmarnował ogromne pieniądze nie zyskując żadnego korzystnego dla stanu naszej obronności efektu.

Musi zastanawiać, że mimo ogołocenia Polski wschodniej z wojska kolejnym rządom do dziś nie udało się tam odbudować niezbędnych związków taktycznych. Natomiast decyzja o stworzeniu 18. Dywizji tak naprawdę jest tylko – jak to podkreślałem - odtworzeniem jednej z wymienionych wyżej zlikwidowanych jednostek.

Tymczasem w Rosji - jak poinformował szef sztabu generalnego rosyjskich sił zbrojnych gen. Walerij Gierasimow -, w ciągu ostatnich pięciu lat w Zachodnim Okręgu Wojskowym Rosji sformowane zostały cztery dywizje, w tym pancerna oraz dwie brygady artyleryjskie, powstał nowy korpus armii, a siły obrony wybrzeża zostały wyposażone w dywizjony rakiet Wał i Bastion. Wojska lotnicze i powietrzno-desantowe, stacjonujące w Zachodnim Okręgu Wojskowym od 2012 r. otrzymały 185 samolotów i śmigłowców. Na uzbrojenie Floty Bałtyckiej przybyło 19 okrętów, w tym korweta i małe okręty rakietowe uzbrojone w pociski manewrujące Kalibr. Minister obrony Siergiej Szojgu poinformował też, że w siłach zbrojnych Rosji stopień wyposażenia w nowoczesny sprzęt wynosi obecnie 58,9 proc. i do 2020 r. wskaźnik nowoczesności osiągnie 70 procent. Dodajmy, że w listopadzie image2014 r. prezydent Federacji Rosyjskiej zdecydował o odtworzeniu 1. Gwardyjskiej Armii Pancernej. Po rozpadzie ZSRR armia została przeniesiona z Niemiec (stacjonowała na terenie NRD w składzie Zachodniej Grupy Wojsk Radzieckich) do Smoleńska i rozwiązana w 1998 r. (prezydentem był Michaił Gorbaczow), a teraz ponownie ją sformowano. Jednostki wchodzące już w skład 1. armii pancernej (tamańska dywizja zmechanizowana i kantemirowska dywizja pancerna) i dwie formowane dla  armii dywizje zmechanizowane otrzymały sześciopułkową strukturę organizacyjną, która dawniej istniała w rosyjskich wojskach lądowych. Dywizja pancerna składać się będzie z trzech pułków czołgów, pułku zmechanizowanego, pułku artylerii samobieżnej i rakietowego pułku przeciwlotniczego, dywizja zmechanizowana z trzech pułków zmechanizowanych, pułku czołgów, pułku artylerii samobieżnej i rakietowego pułku przeciwlotniczego. Wspomnijmy jeszcze, że jednostki 1. armii brały już udział w ćwiczeniach Zapad-17.

image

Cztery dywizje - operacyjne minimu. 

Reasumując powyższe trzeba stwierdzić, że jest skrajną nieodpowiedzialnością przedłużający się brak dużych polskich związków taktycznych na terenach Polski wschodniej.

Zauważa gen. Polko: „Przede wszystkim należy zbudować strategię obronną. Nie wiemy, w którą stronę wiosłujemy.” To prawda, bowiem intuicyjnie czujemy, że czwarta dywizja jest potrzebna, jednak w sprawach obronności nie wolno kierować się tylko intuicją. Musimy wiedzieć, „w która stronę wiosłujemy” w tym ile dywizji i ilu żołnierzy tak naprawdę Polska potrzebuje oraz, ile mamy na to pieniędzy, których tak wiele dotąd zmarnowano.

Śpiewa zespół Bajm: Pojawiasz się i znikasz, i znikasz, i znikasz… Czyżby to o naszych dywizjach?


Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Społeczeństwo